شمارهٔ ۹۱ | ارزشیابی و نحوۀ بارم‌بندی در سایر دانشکده‌ها به چه صورت است؟ | هما محمودی
در دانشکدۀ ما بارم‌بندی اکثر دروس به‌صورت ۱۰-۸-۲ یا ۹-۹-۲ است که دو نمره به حل تمرین (دستیار آموزشی) اختصاص دارد. این وضعیت باعث می‌شود دانشجویان مهندسی شیمی و مهندسی نفت، شبِ امتحانی بار بیایند؛ چراکه پیش می‌آید به‌دلیل بارم بسیار کم حل تمرین و معمولاً سؤالات غیرکاربردی و عدم هم‌خوانی تعداد سؤالات و تمرین‌ها با دو نمره (!)، از خیر آن می‌گذرند و تمرکزشان را روی امتحانات می‌گذارند. مطالعه برای امتحانات هم فقط در همان بازۀ کوتاه قبل از امتحان انجام می‌گیرد؛ پس طبیعی است که نمرات معمولاً بابِ دل نباشد، چون تمرین و تکرار درستی دراثر این بارم‌بندی ناعادلانه انجام نشده است. از آنجا که پس از اعتراض به این وضعیت، گاهی از اساتید می‌شنویم «آیا شما هم به اندازۀ دانشجویان باقی دانشکده‌ها تلاش می‌کنید؟» به فکر افتادیم تا دوری در دانشگاه بزنیم و ببینیم وضعیت آموزشی سایر دانشکده‌ها چطور است.
ریاضی و علوم کامپیوتر
پس از پرس‌وجو و صحبتی که با تعدادی از دانشجویان علوم ریاضی و علوم کامپیوتر داشتیم، متوجه شدیم شیوۀ ارزیابی در این دانشکده بسته به هردرس و استادش، متفاوت است. برای مثال بعضی اساتید کلاً تمرین تحویلی ندارند و بعضی دیگر حتی تا ۱۰ نمره تمرین و پروژه دارند و ۱۰ نمرۀ باقی را بین امتحانات میان‌ترم و پایان‌ترم تقسیم می‌کنند. برخی دروس هم ۱۰ نمره به پایان‌ترمشان اختصاص دارد و ۱۰ نمرۀ باقی بین تمرین و میان‌ترم و پروژه تقسیم می‌شود. بارم‌بندی تعدادی از درس‌ها هم به‌صورت ۸-۶-۶ یا ۹-۵-۶ است (شش نمره برای دستیار آموزشی و حل تمرین است). درکل همه‌چیز دست استاد است و معمولاً دروس کامپیوتری بارم تمرینشان بیشتر است. دانشجویان هم باتوجه به اینکه هر استاد چگونه ارزیابی را انجام می‌دهد، درس را با استاد مدنظرشان برمی‌دارند و حق انتخاب دارند.
مهندسی صنایع
بارم‌بندی دروس این دانشکده بسته به سختی و آسانی آن درس و خواست استاد، با یکدیگر متفاوت است. بارم زیادی در بعضی دروس -مخصوصاً در دورۀ کرونا- را تمرین و پروژه تشکیل می‌داد و فقط چهار الی پنج نمره‌اش برای امتحان بود. درکل بیشتر دروس چون پروژه دارند، توزیع نمرۀ خوبی هم دارند. برای مثال درسی هست که بارم‌بندی‌اش به‌صورت ۸-۸-۴ است و چهار نمره‌اش به تمرین اختصاص دارد و درسی هم هست که توزیع نمره‌اش ۴-۷-۹ است (هفت نمره به پروژه و چهار نمره به کوییز اختصاص دارد). معمولاً برای همۀ دروس هم یک نمرۀ امتیازی در نظر گرفته می‌شود و نمرات از ۲۱ حساب می‌شوند.
مهندسی مواد و متالورژی
عموم اساتید این دانشکده، سهم دستیار آموزشی را بیش از دو نمره و در حدود سه تا هفت نمره را به دستیار آموزشی واگذار می‌کنند تا او بنا به نظر خود و البته استاد درس، این میزان نمره را بین تمرین تحویلی و کوییز تقسیم کند. در این دانشکده نیز بارم‌بندی میان‌ترم و پایان‌ترم با توجه به درس و نظر استاد متفاوت است.
فیزیک
این دانشکده هم از دانشکده‌های قبلی مستثنا نیست و بارم‌بندی دروس، استاد به استاد و درس به درس متفاوت است؛ برای مثال درسی هست که ارزیابی‌اش به‌صورت ۸-۵-۷ باشد (هفت نمره سهم دستیار آموزشی است)؛ اما بیشتر درس‌ها چهار نمره مختص دستیار آموزشی دارند. این موضوع هم اجباری نیست و هر استادی می‌تواند این بارم‌بندی را تغییر و بارم بیشتری به دستیار آموزشی اختصاص دهد. بیشتر درس‌ها یک الی دو نمرۀ امتیازی هم دارند و حضور فعال در کلاس هم نمره دارد. برای مثال درسی هست که فقط ۱۰ نمره مقاله دارد و پنج نمره تمرین‌هایی راحت و پنج نمرۀ باقی هم کوییز و سؤال‌وجواب. سؤالات امتحانی معمولاً حالت پژوهش و تحقیق دارند و راحت‌تر از سؤالات امتحانات مهندسی است که تمرین‌محور هستند. برخی از امتحانات هم take home هستند و بسیار سخت. در آخر می‌توان گفت چون نمرۀ دستیار آموزشی سهم زیادی در بارم‌بندی دروس این دانشکده دارد، تعداد افتاده‌ها کم است.
شیمی
این دانشکده کمی از لحاظ بارم‌بندی شبیه دانشکدۀ ماست. بارم‌بندی بیشتر دروس به‌صورت ۸-۱۰-۲ یا ۹-۹-۲ یا ۱۲-۶-۲ هست؛ اما با این تفاوت که تمارین معمولاً تعدادشان کم‌تر و از نظر کیفی راحت‌تر هستند. قطعاً خودتان از دانشکدۀ شیمی درس برداشتید و تفاوت تمارین آن‌ها با تمارین خودمان را حس کرده‌اید. ناگفته نماند استادی هم که پایان‌ترم 18 نمره‌ای بگیرد، در این دانشکده به چشم می‌خورد که البته خیلی نادر است.
مهندسی برق
بعضی از دانشجویان برق به ما گفتند معمولاً پیش نیامده که مجموع نمرات میان‌ترم و پایان‌ترم بیش از ۱۵ نمره باشد. اغلب دروس دو نمره تمارین تئوری و دو نمره تمارین نرم‌افزاری دارند که اگر درس پروژه‌دار باشد، دو نمره هم برای آن در نظر گرفته می‌شود. درس‌ها معمولاً از ۲۱ یا ۲۲ نمره هستند که بازهم نمرۀ امتیازی شامل آن می‌شود و درس از ۲۴ نمره حساب می‌شود. در دانشکدۀ برق هم استاد به استاد بارم‌بندی ممکن است متفاوت باشد و حتی استادی وجود دارد که ۲۰ نمره پایان‌ترم بگیرد که البته بسیار نادر است. در دروس چهار ترم اول تمرکز بیشتر روی امتحان است؛ اما هرچه جلوتر می‌رویم، این تمرکز کم‌تر می‌شود و سهم بیشتری به تمرین و پروژه می‌دهند. تعداد تمارینی که وجود دارد زیاد است و روی حول‌وحوش ۱۰ سری تمرین می‌چرخد و لود زیادی دارد؛ البته که بارم این تمارین هم منصفانه است.
مهندسی عمران
این دانشکده مشابه دانشکدۀ ما و شیمی، دو نمرۀ اکثر دروس را به کلاس حل تمرین (دستیار آموزشی) اختصاص می‌دهند؛ البته درسی هم هست که ۱۰-۵-۵ بارم‌بندی‌اش باشد یا چهار نمره دست دستیار آموزشی باشد. دروس تخصصی ترم‌های بالاتر پروژه هم دارند و از سهم امتحان کاسته می‌شود. تعداد افتاده‌ها در بعضی مواقع زیاد می‌شود؛ اما به نصف کلاس نمی‌رسد.
مهندسی مکانیک
بارم‌بندی‌های دروس این دانشکده بسیار متفاوت است؛ برای مثال ۱۲-۶-۲، ۹-۹-۲، ۱۴-۶ (شش نمره برای کوییز آنلاین و ۱۴ نمره برای پایان‌ترم) یا استادی که اصلاً نمره‌ای برای تمرین، پروژه و کوییز اختصاص نمی‌دهد، اما میانگین را بالا نگه می‌دارد. باتوجه به همۀ این موارد، عموماً بارم تمرین‌های تحویلی سه الی شش نمره است و دروس دو واحدی معمولاً میان‌ترم ندارند. دروسی هم وجود دارند که نصف نمره را پروژه و تمرین و نصف دیگر نمره را امتحان پایان‌ترم تشکیل دهند.
مهندسی هوافضا
در دروسی که پایۀ آن‌ها را طراحی تشکیل می‌دهد حدود ۱۰-۱۲ نمره شامل تمرین‌های طراحی شما می‌شود؛ اما در دروس معمولی جمع نمرۀ تمرین و پروژه حدود دو تا شش نمره را شامل می‌شود که بازهم بستگی به استاد درس دارد. حل تمرین در این دانشکده مهم است و سهم زیادی حتی در امتحانات ایفا می‌کند.
مهندسی کامپیوتر
در دانشکدۀ کامپیوتر نمرۀ تمرین از چهار نمره پایین‌تر نمی‌آید و برای دروس سخت‌تر، این عدد تا هشت نمره هم می‌رود و حتی شده است که ۱۰ نمره به تمرین اختصاص پیدا کند و ۱۰ نمرۀ باقی بین امتحانات تقسیم شود. البته خاصیت دروس این دانشکده همین است؛ پس لود تمارین بسیار زیاد است و کل هفتۀ دانشجویان درگیر می‌شود. دروس برنامه‌نویسی حدود ۱۲-۱۴ نمره تمرین و پروژه دارند. دستیار آموزشی در این دانشکده، بیشترین سهم را دارد و حتی گاهی مسئولیت طرح امتحان هم به‌عهده دستیار آموزشی است.
