شمارۀ 105 | نقد و بررسی عملکرد دورهٔ بیستم شورای صنفی دانشکده | تیم نشریۀ دردانشکده
نام شورای صنفی همیشه یادآور پلارتباطی دانشجویان و مسئولین دانشکده بوده است. استحکام یا ضعف این پل ارتباطی به عوامل متعددی بستگی دارد؛ از میزان مسئولیتپذیری و پیگیری اعضای شورای صنفی گرفته تا سطح همکاری و پاسخگویی مسئولین دانشکده. حال در ادامه قصد داریم عملکرد شورای صنفی را از جنبههای مختلف بررسی کنیم و نگاهی به اقدامات، دستاوردها و چالشهای از سر گذرانده بیندازیم.
انتخابات شورای صنفی واحدهای دانشکدهای و خوابگاهها سال گذشته حالوروز چندان پررونقی نداشت.بنابر گزارش «روزنامۀ شریف» انتخابات بیستمین دورهٔ شورای صنفی با اقبال کم دانشجویان در یازده واحد این شورا مواجه شد، بهطوری که انتخابات فقط در سه دانشکدهٔ شیمی، مهندسی برق و مهندسی صنایع به حد نصاب رسید. دانشکدهٔ ما در دور اول از روند انتخابات جا ماند. شورای صنفی، بهعنوان یکی از اصلیترین نهادهای پیگیری مطالبات دانشجویی، زمانی میتواند نقش مؤثر خود را ایفا کند که با مشارکت فعال دانشجویان همراه باشد. این کاهش مشارکت، چه در مقام رأیدهنده و چه کاندیدا، زنگ خطری است که در چند سال اخیر بیشازپیش به گوش میرسد.
بااینحال، برگزاری دور دوم این انتخابات در ۲۶ خردادماه، ورق را تاحدی برگرداند. دور دوم انتخابات با چهارده کاندید از دانشکدهٔ مهندسی شیمی و نفت برگزار شد. در نهایت پس از تشکیل شورا، تقسیم مسئولها به شرح زیر در کانال تلگرام شورای صنفی اعلام شد:
گفتنی است که پساز انصراف امیرحسین فتوحی، فاطمهزهرا موسوی کرچائی به عضویت شورای مرکز درآمد و امیررضا عبدالهی نیز چندی بعد از مسئولیت کنارهگیری کرد.
شورای صنفی هر دانشکده بهواسطۀ وظایف مهم و متنوعی که بر عهده دارد، تأثیر زیادی روی حالوهوا و روند فعالیتهای آن دانشکده میگذارد. از پیگیری مسائل آموزشی مثل مشکلات تداخل دروس، عملکرد دستیاران آموزش و انتخاب واحد گرفته تا رسیدگی به مسائل تاسیساتی، امانت کتابهای درسی و برگزاری جلسات و نشستهای خاص؛ همگی در سبد وظایف صنفی میگنجند. بنابراین صنفیای که با دانشجویان ارتباط کافی نداشته باشد و به همین سبب دانشجویان آگاهی کافی از گسترۀ مسئولیتهایش نداشته باشند، چقدر میتواند عملکرد تأثیرگذاری داشته باشد؟ اینجاست که اهمیت یک شورای صنفی «در دسترس» روشن میشود.
طبق نتایج نظرسنجی نشریۀ دردانشکده دربارهٔ دورهٔ فعلی شورای صنفی، «افزایش ارتباط صنفی با دانشجویان» بیشترین رأی را در میان اولویتهای مورد انتظار برای بهبود عملکرد به خود اختصاص داده است و به نظر میرسد دانشجویان بیش از هر چیز، نیازمند شنیدهشدن و فضایی برای انتقال دغدغههایشان هستند؛ نیازی که با ایجاد بستری از سوی صنفی و مشارکت دانشجویان در انتقال مشکلات برآورده میشود.
شورای صنفی این دوره، از نظر دسترسپذیری حضوری، عملکرد قابل قبولی داشت و در بیشتر مواقع، فردی برای پاسخگویی در دفتر صنفی حضور داشت. با این حال شورای صنفی میتواند گروهی جهت بیان مسائل و معضلات دانشجویان ایجاد کند تا دانشجویان بتوانند مشکلات آموزشی و رفاهی را جهت پیگیری با شورای صنفی درمیان بگذارند.
همچنین پیشنهاد میشود برای در جریان قرار گرفتن دانشجویان از روند پیگیریها و فعالیتهای کارگروههای مختلف، گزارشاتی ماهانه یا فصلی منتشر شود تا علاوهبر مستندسازی، عملکرد صنفی را برای دانشجویان قابلمشاهده شود و زمینهسازی برای نقد سازندۀ دانشکده فراهم شود. از طرفی برگزاری نظرسنجیهایی با موضوعاتی چون ارزیابی عملکرد دستیاران آموزشی، تنوع دروس اختیاری و... میتواند در دستورکار قرار گیرد.
کمدها ازجمله خدمات شورای صنفی است که براساس نظرسنجی انجام شده در کانال تلگرام نشریهٔ دردانشکده، اجارهٔ آنها سومین دلیل مراجعهٔ دانشجویان به شورای صنفی است. در دورهٔ بیستم شورای صنفی هزینهٔ اجاره و تمدید کمدها برای دو ترم به شرح زیر اعلام شد:
سال گذشته با توجه به اقداماتی که شورای صنفی دورهٔ قبل برای تعمیر و تعویض قفل کمدها انجام داده بود، قیمت اجارهٔ کمدها با افزایش ۱۵۰ الی 200 تومانی همراه بود. با شروع کار دورهٔ جدید، این مبالغ ۵۰هزارتومان کاهش پیدا کردهاند. با وجود این کاهش، همچنان مبلغ دریافتی برای اجاره و تمدید کمدها زیاد به نظر میرسد و در عمل، کمدها به منبع درآمدی برای شورای صنفی بدل شده اند؛ آن هم در شرایطی که برخلاف دانشکدههای دیگر، دانشکدهٔ ما بودجهای به شورای صنفی اختصاص نمیدهد. امید است با پیگیری شورای صنفی و همکاری مسئولان دانشکده شاهد تغییر این رویه باشیم و بودجهٔ مشخصی درنظر گرفته شود تا بودجهٔ شورای صنفی وابسته به درآمدزایی از جیب دانشجویان نباشد.
همچنین با درنظرگرفتن بودجهٔ مازادی که اجارهٔ کمدها ایجاد میکند، پیشنهاد میشود شورای صنفی درصد قابلتوجهی مبلغ اجاره را بهعنوان ودیعه دریافت شود و پس از پایان مهلت اجاره، به دانشجو بازگردانده شود. به این صورت که مبلغ ودیعه، بهعنوان ضمانت سالم نگهداشتن کمد دریافت شود و درصورت عدم نیاز به تعویض قفل یا تعمیر کمد و سالمماندن کمد، به دانشجو برگردانده شود. چنین روشی انگیزهٔ بیشتری برای حفظ سلامت کمدها و بازگردانی آنها پساز مهلت اجاره ایجاد میکند. این شیوه در برخی دانشکدهها مانند مهندسی کامپیوتر و مهندسی صنایع در حال اجراست.
استفاده از کتابخانهٔ شورای صنفی احتمالاً جزو اولین مواجهههای دانشجویان با شورای صنفی است. طبق نظرسنجی نشریهٔ دردانشکده، بیشترین دلیل مراجعهٔ دانشجویان به شورای صنفی در این دوره به منظور قرضگرفتن کتاب از کتابخانهٔ صنفی بوده و رضایت خوبی به همراه داشته است. هزینهٔ امانت هر کتاب برای یک ترم 30 هزارتومان است که نسبت به سال گذشته افزایش 10 هزارتومانی داشته است. البته اگر کتابهایی اهدا کنید، جهت قدردانی از شما هزینهای دریافت نمیشود. کتب کتابخانه تا حد خوبی منابع موردنیاز دانشجویان را پوشش میدهد؛ بهطور مثال برای دروس پایه چون ریاضی۱ و ۲ و فیزیک۱ و ۲ را شامل میشود؛ ولی در برخی دروس خاص مانند مبانی مهندسی برق یا مهمتر از آن، برای برخی دروس تخصصیِ مهندسی شیمی و مخصوصاً مهندسی نفت، تعداد کمی از منبع آن وجود دارد که کفاف تعداد انگشتشماری را میدهد یا ممکن است در کل از آن یافت نشود. با پایان هر ترم اطلاعیهای جهت بازگردانی کتب از طریق کانال شورای صنفی منتشر میشود؛ با اتمام ترم پاییز 3041، به نظر میرسد تعدادی از کتب همچنان به کتابخانهٔ صنفی برگردانده نشدهاند تا برای ترم جاری دوباره به امانت گذاشته شوند. امیدواریم اطلاعرسانیهای مربوطه مجدداً بهحد کافی انجام شود و دانشجویان نیز در بازگردانی امانت احساس مسئولیت کنند و همچنین از درآمد حاصل از اجارهٔ کتابها جهت افزایش منابع کتابخانه استفاده شود.
یکی از مهمترین وظایف شورای صنفی، مشارکت در چیدمان زمانبندی امتحانات و کلاسهای دروس دانشکدهای است؛ به طوری که تداخلی میان آنها نباشد. حدود یک ماه پیش از شروع هر ترم، «کارگروه تداخل» توسط مسئول آموزش شورای صنفی و با حضور نمایندگانی از هر ورودی تشکیل میشود. با تشکیل کارگروه تداخل، تنظیم برنامۀ پیشنهادی کلاسها برای ترم پیشرو آغاز میشود و تلاش میشود که زمانبندی دروس ارائهشده طبق چارت درسی برای هر ورودی، تداخلی با یکدیگر نداشته باشند. امتحانات نیز طوری برنامهریزی میشوند که روز و ساعت آنها همپوشانی نداشته باشند و از طرفی، دروسی که دانشجویان زیادی در آن مشترک هستند با دیگر امتحانات نزدیکی نداشته باشد. در نهایت، تداخلهای موجود و پیشنهاداتی برای رفع آنها توسط مسئول آموزش صنفی به مسئولین آموزشی منتقل میشود و تصمیم نهایی برعهدهٔ آنهاست.
عملکرد صنفی دورهٔ بیستم در زمانبندی تشکیل کارگروهها و ارائهٔ برنامهای با توجه به نیاز هر ورودی، مناسب بوده است؛ اما با وجود تلاشهای شورای صنفی، مشکلاتی مانند تغییر لحظهآخری در زمان یک کلاس یا امتحان که باعث ایجاد تداخلهای جدید برای دانشجویان شد، به وجود آمد؛ تغییراتی که منجر به بروز تداخلهای تازه و سردرگمی دانشجویان شد. هرچند تصمیم نهایی در این زمینه با مسئولین آموزش است؛ اما توجه به پیشنهادات صنفی میتواند منجر به تصمیمگیریهای دقیقتر و هماهنگتری شود. امیدواریم مسئولین آموزشی گوش شنوایی برای شنیدن و اعمال پیشنهادات داشته باشند و شورای صنفی با ثابتقدمبودن برای ایجاد اصلاحات تا شاهد تغییرات ناگهانی در برنامهها نباشیم.
علاوهبر این، مسائل آموزشی دیگری نیز مطرح است؛ مانند مشکلات دانشجویان در ترمهای اخیر درخصوص کیفیت پایین کلاسهای حل تمرین، کمبود و در مواردی نبود دستیار آموزشی و محدودیت دروس اختیاری. این موارد درصورت انتقال ازسوی دانشجویان به شورای صنفی، میتوانند در دستورکار شورای صنفی قرار گیرند و از مسیر گفتوگو با مسئولان آموزشی و اساتید برای پیگیری گام بردارند. همچنین تغییر و بهروزرسانی چارت درسی م.شیمی، موضوعی است که سالهاست زمزمههایی از آن شنیده میشود، اما همچنان اجرایی نشده است و شورای صنفی میتواند در این زمینه پیگیری کند.
نباید فراموش کرد که پیگیری مسائل آموزشی، بدون مشارکت و بیان دغدغهها از سوی دانشجویان به شورای صنفی ممکن نخواهد بود. در همین راستا، ضروری است که دانشجویان مشکلات خود را با صنفی در میان بگذارند تا پیگیری درخواست دانشجویان در زمینههای آموزشی توسط صنفی صورت گیرد. همچنین پیشنهاد میشود شورای صنفی، گزارشهایی منظم از اقدامات و پیگیریهای خود منتشر کند تا دانشجویان در جریان روند رسیدگی به درخواستهایشان قرار گیرند و ارتباط متقابل شورای صنفی و دانشجویان حفظ شود.
درهر دوره، شورای صنفی دوره و کارگاههایی جهت آشنایی دانشجویان با دانشکده و ارتباط با اساتید برگزار میکند. اولین کارگاه با عنوان «آشنایی با کوآپ» در مرداد ماه با حضور خانم دکتر «حمزهلویان» برگزار شد. با برگزاری سه جلسه کارگاه آموزش انتگرال برای دانشجویان ورودی ۱۴۰۳ فعالیت صنفی در این زمینه ادامه یافت. کارگاههای رفع اشکال دروس طبق تقسیمکار و توافق انجامشده، همانند سال گذشته توسط انجمن کیمیا برگزار شد؛ اما از همکاری دیگر کیمیا و صنفی، جلسات چای با استاد، در این دوره خبری نبود.
در دیماه، اواخر ترم پاییز، کارگاهی با حضور همیاران ورودی ۱۴۰۳ با عنوان «۴۰۳ و مسائل دانشکده» برگزار شد که محوریت این کارگاه، آشنایی ورودیها با چارت درسی، حذف اضطراری و آشنایی با امکانات دانشکده و دانشگاه و فعالیتهای صنفی بود. اما جای خالی کارگاه انتخاب واحد برای نوورودان دانشکده در این دورۀ صنفی احساس میشود. با نزدیکشدن به پایان سال ۱۴۰۳، شورای صنفی کارگاهی جامع با هدف آشنایی با کارآموزی و کوآپ در اسفندماه مختص ورودیهای ۴۰۱، ۴۰۲ و ۴۰۳ برگزار کرد.
از فعالیتهای مثبت صنفی در این دوره میتوان به جلسۀ فعالین دانشجویی و نمایندگان هر ورودی با معاونین و برگزاری دورهمی دانشجویان و اساتید به بهانۀ سالگرد تأسیس دانشکده اشاره کرد که موجب تقویت ارتباط اساتید و دانشجویان شد. امیدواریم برقراری چنین جلساتی با همکاری معاونت فرهنگیدانشجویی دانشکده بهطور منظم ادامه پیدا کنند و شاهد تداوم برگزاری این جلسات باشیم.
در کنار برگزاری کارگاهها و نشستها، بخشی از فعالیت شورای صنفی نیز به تأمین امکانات رفاهی اختصاص داشته است. از جمله این اقدامات، میتوان به هماهنگی سانس سالنهای ورزشی اشاره کرد. در ترم پاییز، شورای صنفی با هماهنگیهای لازم، امکان استفاده از سالن فوتسال را برای دانشجویان دانشکده فراهم کرد و با اطلاعرسانی از طریق کانال صنفی، مقدمات تشکیل تیم فوتسال دانشکده را نیز پیگیری کرد.
دو نمودار پیشرو حاصل نتایج نظرسنجیانجامشده در کانال دردانشکده است که تصویری کلی از وضعیت ارتباط دانشجویان با شورای صنفی دانشکده ارائه میدهند. آنچه در نگاه اول جلب توجه میکند، شناخت محدود دانشجویان از وظایف شورای صنفی است. نیمی از پاسخدهندگان بهطور نسبی با وظایف این شورا آشنا هستند و درصد کمی هیچ آشناییای ندارند. این وضعیت میتواند مشارکت فعال و امکان مطالبهگری آگاهانه را تحتالشعاع قرار دهد.
در نمودار دوم، بیش از نیمی از پاسخها، نشانهای از رضایت نسبیاند و درصد نارضایتی نشان میدهد که ایجاد پل ارتباطی پایدار، شفاف و دوسویه با دانشجویان نیازمند زمینهسازی مناسب شورا و همینطور همکاری فعالانۀ دانشجویان است.
دورهٔ بیستم شورای صنفی دانشکده میانگین امتیاز 6.2 از ۱۰ را در نظرسنجی از مخاطبین دریافت کرد و عملکرد مطلوبی را از خود نشان داد؛ عملکردی قابلاتکا که همچنان جا برای بهبود و پیشرفت دارد. این دوره در حوزههایی نظیر برگزاری کارگاهها، نشستها و ایجاد تعامل با مسئولین دانشکده گامهای مؤثری برداشت؛ اما بهبود مستمر آن نیازمند افزایش تعاملات، تدوین آییننامه، گزارشدهی شفاف و جلب مشارکت دانشجویان در فعالیتهای صنفی است. آنچه در این میان اهمیت دارد، آگاهی صنفی، مطالبهگری سازنده و تقویت رابطه با دانشجویان و همینطور اساتید است؛ چراکه مسیر تقویت شورای صنفی نهتنها از درون شورا بلکه با همراهی دانشجویان و همکاری مسئولین دانشکده امکانپذیر است.
