تقویم‌ها گفتند | ملیکا هواسی
امروز ۹ام مهرماه، روز جهانی قهوه است؛ رویدادی سالانه برای نوشیدن و لذت‌بردن از همان نوشیدنی غالباً تیره‌رنگ و تلخ‌مزه‌ای که امروزه دوست‌داران و مصرف‌کنندگانش را معمولاً «ادایی» می‌نامند.
نمی‌دانم چه شد و این برچسب از کجا آمد چون احتمالاً همان‌طور که خودتان هم می‌دانید، نوشیدن قهوه در قهوه‌خانه‌ها از دورۀ صفویه در ایران رواج پیدا کرده و تا به امروز نوشیدنی بسیار محبوبی بوده‌است؛ به‌طوری‌که حتی اگر نیم‌نگاهی به همکف هر دانشکده در دانشگاهمان بیاندازید، متوجه وجود یک دستگاه فروش اتوماتیک نوشیدنی گرم -وندینگ قهوه- می‌شوید. اما چه چیزی باعث شد این نوشیدنی سالیان سال مصرف شود؟
دلیل استقبال گرم مردم از قهوه در قرن‌های پیشین واضح نیست، شاید عمدۀ دلایلشان برای مصرف، حضور پیداکردن در قهوه‌خانه بوده‌است. در آن زمان‌ها قهوه‌خانه صرفاً محلی برای سرو قهوه نبوده بلکه محلی برای تبادل اطلاعات بوده‌است. مردم در قهوه‌خانه‌ها دربارۀ مسائل سیاسی و اجتماعی گفت‌وگو می‌کردند، شعر می‌گفتند و بازی می‌کردند و محبوبیت این مکان به قدری زیاد شده بود که عالمان دینی معتقد بودند قهوه‌خانه رقیب مسجد و از میکده هم بدتر است و این‌گونه شده که در دورۀ سلطان مراد چهارم (۱۶۴۰-۱۶۲۳میلادی) برای مصرف‌کنندگان قهوه، حکم اعدام صادر می‌کردند! اما دوست‌داران قهوه از نوشیدنش دست نکشیدند و نشان دادند عشقشان به قهوه و قهوه‌خانه تنها هوسی زودگذر و بی‌پایه و اساس نیست.
امروزه مردم در کافه‌ها که شکل تجملی‌تر و امروزی همان قهوه‌خانه است، کم‌وبیش همان فعالیت‌ها را انجام می‌دهند. شیوۀ بازی‌ها و نحوۀ نقد مسائل اقتصادی و سیاسی اندکی دچار تغییر شده اما همچنان پابرجاست و اما خود قهوه؟
درحال حاضر مدل‌های مختلفی برای سرو آن وجود دارد و ترکیبش با شیر، شکر و خامه آنقدر رایج است که اگر شما تمایلی به نوشیدنی‌های تلخ نداشته باشید، بازهم می‌توانید از یک فنجان قهوه لذت ببرید.
به مناسبت روز جهانی قهوه، فارغ از صبحِ روزهایی که از طلوع تا غروب آفتاب کلاس دارید و شب‌های امتحان، قهوه بنوشید و شاد باشید.
