شمارۀ ۱۰۱ | معرفی مختصر دروس سال اول کارشناسی | سپهر جوان‌مجرد
در میان هیاهوی موجود هنگام ورود به دانشگاه، به یاد داشته باشید که هدف اصلی شما از پاگذاشتن در این عرصه چیست. پس از شکستن شاخ غول کنکور، شما با عبور از دروازه‌های دانشگاه به موفقیت دست یافته‌اید. از این پس هرآنچه پیش از ورود به دانشگاه انجام داده‌اید به گذشته پیوسته و اکنون از این نقطه می‌توانید برای ساختن رزومه‌ای آکادمیک تلاش کنید. حال پرونده‌ای سفید پیش‌روی شماست که طی این چهارپنج سال، با نمرات و تجربیات شما پر خواهد شد. فرهنگ‌نامۀ واحد زیر، ابزاری است که با نگاهی مختصر به دروسی که در دو ترم پیش‌رو با آن‌ها مواجه خواهید شد، تلاش می‌کند تا از گره‌های ذهنی شما در این مسیر پرپیچ‌وخم بکاهد.
ریاضی عمومی۱. [چهار واحدی] (دانشکدۀ ریاضی)
اولین سلاح سال‌بالایی‌ها برای شلیک ترس به‌سمت شماست که بعضاً می‌تواند به شما اصابت کند و شما خود را بازندۀ نبردی آغازنشده بدانید. این درس با کلاس‌هایی که جایی برای سوزن‌انداختن ندارند، آغاز و با کلاس‌هایی که تعداد انگشت‌شماری از دانشجوها زحمت حضور در آن‌ها را می‌کشند، پایان می‌یابد؛ بنابراین حدالامکان اگر با استاد درس ارتباط برقرار نمی‌کنید، از فیلم‌های ضبط‌شدۀ دکتر «میرصادقی» یا کتاب «آدامز» کمک بگیرید. پیشنهاد میشود وقت خود را صرف خواندن درس‌نامه‌های متنوع نکنید و با روش «یادگیری بر پایۀ حل مسئله (Problem Based Learning)» پیش بروید؛ چراکه تجربه نشان داده که حل تمرین‌های متعدد و متنوع، کلید موفقیت در این درس است. منابع متعددی برای حل تمرین وجود دارد که ازجملۀ آن‌ها می‌توان به تمارین مهم کتاب آدامز، «۷۰۷»، «ریاضی عمومی۱» نوشتۀ «مهندس رجبی» و مهم‌تر از همۀ این‌ها به تمارین کلاس حل تمرین و امتحانات سال‌های قبل اشاره کرد.
فیزیک عمومی۱.[سه واحدی] (دانشکدۀ فیزیک)
شاید در ابتدا، مطالب آشنای این درس این حس را به شما القا کند که با درسی سروکار دارید که از دشواری چندانی برخوردار نیست؛ اما دیری نمی‌پاید که مطالب عمیق‌تر و جدید این درس، شعلۀ این تفکر را خاموش خواهد کرد. توجه داشته باشید که چاشنی یادگیری این درس، مشابه درس ریاضی۱، حل تمرین‌است؛ بنابراین پیشنهاد میشود هر تمرین حل‌شده را برای خود طبقه‌بندی کنید تا در اواخر ترم، آرشیوی جامع از سوالات متنوع داشته باشید. برای حل تمرین می‌توانید به تمارین مهم کتاب «هالیدی»، سوالات پیشنهادی دستیاران آموزشی و امتحانات سال‌های قبل مراجعه کنید.
آزمایشگاه فیزیک۱.[یک واحدی] (دانشکدۀ فیزیک)
آزمایش‌های این درس به‌منظور زدن مهر تأیید بر صحت قوانینی که در درس فیزیک۱ به آن‌ها می‌پردازید، طراحی شده‌اند. خطا، جزء جدایی‌ناپذیر آزمایش‌هاست؛ بنابراین تعجب نکنید اگر نتایج آزمایش‌های شما، جهانی با قوانین فیزیکی غیرمشابه با جهان ما را برایتان تصویر کند. طولی نمی‌کشد که شیرینی انجام نخستین آزمایشتان در این درس، با تلخی نوشتن گزارشکار آن خنثی شود؛ بااین‌حال می‌توانید به‌راحتی به منابع و گزارشکارهای سال‌های گذشته مراجعه کرده و از آن‌ها استفاده کنید.
شیمی عمومی۱.[سه واحدی] (دانشکدۀ شیمی)
چند سالی است که کتاب‌های نظام جدید شیمی در دبیرستان‌ها تدریس می‌شوند و این کتاب‌ها ازنظر محتوا تفاوت بسیاری با شیمی آکادمیک دارند؛ بنابراین با وجود مطالب تکراری، مطالب جدید در این درس ممکن است دید جدیدی از شیمی به شما بدهد. برخلاف تصور، روش PBL راه مناسبی برای خواندن این درس است. حضور در کلاس حل تمرین به‌دلیل تأثیر بارم حضور و تسهیل روند یادگیری توصیه میشود. برای حل تمرین، می‌توانید از تمارین مهم کتاب «شیمی عمومی سیلبربرگ»، کتاب «شیمی عمومی با نگرش مولکولی» نوشتۀ دکتر «باقرزاده» و تمارین کلاس حل تمرین بهره ببرید.
ریاضی عمومی۲.[چهار واحدی] (دانشکدۀ ریاضی)
بیراه نیست که گفته شود این درس تعمیم مباحث ریاضی۱ از یک بعد به n بعد است. همین یک جمله می‌تواند روشن کند که چرا کلاس‌های درس ریاضی۲ زودتر از ریاضی۱ از دانشجو خالی می‌شوند. تسلط نسبی بر مباحث ریاضی۱ می‌تواند مسیر این درس را برای شما هموارتر کند. برخلاف درس ریاضی۱، مطالعۀ متن کتاب منبع در این درس ممکن است کمی شما را از اهداف امتحان دور کند؛ بنابراین توصیه میشود درصورت عدم حضور در کلاس، از ویدیوهای ضبط‌شدۀ اساتید یا جزوات آن‌ها بهره ببرید و در کنار آن، حل تمرین از منابع مشابه برای ریاضی۱ را جدی‌تر بگیرید.
فیزیک عمومی۲.[سه واحدی] (دانشکدۀ فیزیک)
پس از گذراندن درس فیزیک۱، نوبت به این درس می‌رسد. توضیح «قانون کولن» در آغاز کلاس‌های این درس احتمالاً یادآور اولین جلسۀ کلاس «فیزیک یازدهم» در دبیرستان خواهد بود؛ اما آنچه تا قبل از این درس با آن سروکار داشتید، تنها دریاچه‌ای کم‌عمق از این مباحث بوده است. مباحث این درس به‌طور کلی برای تکمیل مفاهیمی که در سال دوم دبیرستان آموخته‌اید، ارائه می‌شوند. از ابتدا سعی کنید مباحث درس را به‌خوبی دنبال کنید؛ چراکه مباحث بعدی به‌صورت دومینووار به مباحث قبلی مرتبط می‌شوند. جای تعجب نیست که روش کلی مطالعه و منابع تمرین این درس تفاوت چندانی با درس فیزیک۱ ندارد.
شیمی عمومی۲.[سه واحدی] (دانشکدۀ شیمی)
ادامۀ مطالب موجود در کتاب‌های شیمی عمومیپس از گذراندن درس شیمی۱، در این درس ارائه میشود. شما در چارت مهندسی شیمی، سه شاخۀ تخصصی شیمی یعنی شیمی‌تجزیه، شیمی‌آلی و شیمی‌فیزیک را خواهید گذراند؛ این درس نگاهی اجمالی به این شاخه‌ها دارد. درحالی‌که کلیت ساختاری این درس مشابه شیمی۱ است، نکتۀ مهم آن استاد درس است؛ اگر در زمان انتخاب واحد ترم آینده، نام دکتر «قنبری» مقابل این درس به‌تنهایی نوشته شده بود، توصیه میشود به‌طور جمعی در کلاس درس حضور یابید تا از تبعات سیاست نمره‌دهی ایشان در آخر ترم مصون بمانید.
موازنۀ مواد و انرژی.[سه واحدی] (دانشکدۀ مهندسی شیمی و نفت)
این درس، نخستین درس تخصصی دانشکده‌ای و دریچۀ ورود به دنیای مهندسی شیمی و نفت است. جذابیت آن در این است که شاید بتوان تمام فرمول‌های مورد نیاز این درس را در یک صفحه جمع‌آوری کرد؛ اما موفقیت در این درس در گرو حل تمرین‌های متنوع برای تقویت مهارت‌های محاسباتی، کار با ماشین‌حساب و داده‌یابی از جداول مختلف است. جزوه‌های ارائه‌شده توسط اساتید، شما را از ریختن وقت خود در چاه نامتناهی مطالب بی‌فایدۀ رفرنس‌ها و کلاس حل تمرین، شما را از غرق‌شدن در دریای سوالات کتاب منبع نجات خواهد داد؛ بنابراین حضور در کلاس استاد و دستیار آموزشی می‌تواند به شما در فهم و تسلط بر این درس کمک زیادی کند.
توضیحات تکمیلی
برای مطالعۀ دیدگاه دیگری دربارۀ این دروس می‌توانید به یادداشت «واحدُلوژی» شمارۀ ۹۲ و برای آشنایی با تعدادی از دروس تخصصی مهندسی شیمی و نفت نیز به یادداشت «دو واحد واحدشناسی(۱)» شمارۀ ۸۲ نشریه مراجعه کنید.
