شمارۀ 105 | گزارش عملکرد دورۀ شانزدهم انجمن علمیدانشجویی کیمیا | شورای مرکز انجمن کیمیا
پس از گامهای مثبتی که در دورۀ گذشتۀ انجمن علمیدانشجویی کیمیا درراستای ایجاد نظم و انسجام در برگزاری فعالیتها برداشته شد، در این دوره تصمیم بر آن شد که علاوهبر حفظ کیفیت و تداوم رویدادهای موفق پیشین، تمرکز بیشتری بر ایجاد ظرفیتهای جدید و توانمندسازی بخشهای مختلف انجمن برای برگزاری رویدادهای متنوع و همزمان صورت گیرد. تولد رویدادها و دورههایی چون «همایش معرفی رشته»، «کیمیاتاک»، «کیمیابایو»، «پیکار» و «کیمیآوا» بخشی از دستاوردهای این رویکرد بودهاند که در ادامه نیز به آنها پرداخته خواهد شد.
برگزاری دورههای آموزش عمومی و تخصصی و نیز کارگاههای علمی و رفع اشکال از خلاصهفعالیتهای این بخش محسوب میشود. یکی از مهمترین نکات مورد توجه انتخاب مدرسین بود. تمامی مدرسین دورهها علاوهبر دارابودن مدارک تخصصی از تجربۀ عملی در صنعت و تجربۀ سالها تدریس نیز برخوردار بودند. در مجموع بیش از 85 ساعت دورۀ آموزشی برگزار شد و براساس نظرسنجیهای انجامشده، شرکتکنندگان رضایت بالایی از این دورهها داشتند و امتیاز میانگین 4.3 از ۵ در مجموع دورهها را ثبت کردند.
انتخاب عناوین دورههای تخصصی براساس نیاز دروسی همچون «انتقال حرارت 1»، «انتقال جرم»، «کینتیک و طراحی راکتور» و «عملیات واحد صنعتی» انجام شده است. همچنین دورههایی همچون «فتوشاپ» و «PFD- P&ID» براساس درخواست متعدد مخاطبین برگزار گردید.
در بخش کارگاهها و سمینارها، هدف اصلی آشنایی مقدماتی دانشجویان با موضوعات روز علمی و صنعتی با حضور متخصصین بود که سعی شد مخاطبین هدف طیفی از دانشجویان ورودی تا دانشجویان تحصیلات تکمیلی را شامل شوند.
علاوهبر سمینارهای علمی، کارگاههای رفع اشکال دروس نیز مشابه دورههای گذشته برای دانشجویان ورودی ۴۰۲ و ۴۰۳ برگزار گردید.
درراستای پوشش بهتر دروس عمومی مانند دروس «ریاضی عمومی۱»، «ریاضی عمومی2» و «معادلات دیفرانسیل»، همکاری مشترکی با انجمن علمی دانشکدۀ مهندسی عمران، «ایستا»، نیز شکل گرفت.
برای نخستین بار همایش معرفی رشتۀ مهندسی شیمی و نفت بهصورت گسترده و با هدف آشنایی متقاضیان ورود به مقطع کارشناسی برگزار شد.
درخواست مجوز برگزاری این رویداد از تیرماه۱۴۰۳ توسط انجمن علمیدانشجویی کیمیا ارسال شد؛ اما بهدلیل برخی مشکلات در ابتدا از سمت دانشگاه با برگزاری رویداد موافقت صورت نگرفت. در نهایت، پس از جلسات متعدد و پیگیریهای انجمنهای علمی مجوز برگزاری در مردادماه صادر شد.
در ابتدا تصمیم بر این بود که همایش بهصورت حضوری برگزار شود؛ اما با توجه به تغییرات در دورۀ جدید انجمن علمیدانشجویی کیمیا و همچنین اولین تجربۀ برگزاری، تصمیم به برگزاری رویداد به شکل مجازی گرفته شد.
این رویداد آرشیوی از مصاحبهها و تجربیات دانشجویان کارشناسی و تحصیلات تکمیلی در این رشته و گرایشهای ارشد آن به جا گذاشت و بازدیدهای خوبی هم برای دانشآموزان علاقهمند به همراه داشت. اولین دورۀ این رویداد با استقبال بیش از 300 نفر روبهرو شد.
در این همایش اساتید دانشکده و مدیران صنعتی به ارائۀ تجربیات و انتقال دانش خود پرداختند؛ همچنین گروهی پس از همایش برای پاسخ به سؤالات در مورد رشتهها و دانشگاه تشکیل شد.
با توجه به تجربیات کسبشده فرآیند انتخاب دبیر و تیم اجرایی دومین دورۀ «ChP Intro» در اردیبهشتماه انجام خواهد شد تا ضبط محتوا و برنامهریزی رویداد با فرصت و کیفیت بهتری صورت گیرد.
با توجه به اهمیت این بخش در انتخاب مسیر شغلی آینده، مقاصد این بازدیدها براساس گرایشهای مختلف کارشناسیارشد انجام شد تا دانشجویان متناسب با علایق خود و به هدف درک بهتر از فضای کاری در بازدیدها حضور پیدا کنند.
در انتخاب شرکتهای میزبان علاوهبر حوزۀ فعالیت، معیارهایی همچون توانایی میزبانی دانشجویان، بهرهگیری از فناوریهای نوین در حوزۀ تخصصی مورد توجه قرار گرفتند. خوشبختانه، شرکتهایی که در این دوره از آنها بازدید انجام شد در نوع خود از بزرگترین و پیشگامترین مجموعههای صنعتی کشور بودند.
در این دورۀ انجمن علمیدانشجویی کیمیا هشت بازدید برگزار شده است و چهار بازدید دیگر تا پایان دوره هماهنگ شده است. این بازدیدها بهگونهای برنامهریزی شدهاند که در هر ماه تحصیلی دو بازدید برگزار شود تا فرصت مناسبی برای آشنایی مستمر دانشجویان با محیطهای صنعتی فراهم شود.
یکی از چالشها حضور کمرنگ اعضای محترم هیئتعلمی دانشکده در بازدیدهای صنعتی بود. با وجود تجربیات و ارتباطات ارزشمند اساتید، همچنان جای خالی نقش آنها در معرفی مجموعههای صنعتی و تسهیل این ارتباطات حس میشود. امیدواریم در آیندۀ نزدیک با همراهی بیشتر اساتید شاهد افزایش تعداد و تخصصیترشدن بازدیدهای صنعتی باشیم.
ضمن قدردانی از اساتید محترمی که در این دوره همراه ما بودند باید اشاره کنیم که هماهنگی حضور اساتید یکی از دشوارترین بخشهای برنامهریزی بوده است. در بسیاری از موارد، هماهنگی با شرکتها برای اخذ مجوز بازدید، بهمراتب سادهتر از هماهنگی برای حضور اساتید در روز بازدید بوده است.
با توجه به حرکت انجمن علمیدانشجویی کیمیا بهسمت برگزاری رویدادهایی با حضور متخصصان و افراد تأثیرگذار صنعت، امیدواریم در دورههای آینده شاهد همکاری بخشهای مختلف انجمن درراستای بهبود ارتباط با صنعت و بازدیدها نیز باشیم.
انتقال تجربه همواره یکی از ایدههای اصلی برگزاری رویداد در دانشگاه بوده است. در سالهای گذشته در دانشکده این نقش بیشتر بر عهدۀ رویداد «چای با استاد» بود؛ اما در دورههای اخیر این برنامه با چالشهایی ازجمله عدمتمایل اساتید به مشارکت و کاهش استقبال دانشجویان مواجه شد. در پاسخ به این نیاز، «کیمیاتاک» متولد شد. رویدادی که انتقال تجربه را این بار از مسیر افراد تأثیرگذار کشور و صنعت دنبال میکند. البته لازم به ذکر است که چای با استاد کنار گذاشته نشده است و هماهنگیها برای برگزاری یک جلسه تا پایان این دوره همچنان در جریان است.
بسیاری از دانشجویان پس از سالها تحصیل، هنگام ورود به بازار کار با فضایی کاملاً متفاوت از آنچه در دانشگاه آموختهاند روبهرو میشوند. این رویداد با هدف پرکردن این شکاف طراحی شده است تا دانشجویان بتوانند از تجربیات افراد موفق در صنعت بهره ببرند و مسیر حرفهای خود را آگاهانهتر انتخاب کنند.
تفاوت کلیدی کیمیاتاک با سایر رویدادها در این است که مهمانان آن، افراد شاخصی در صنعت هستند که نهتنها دانش و تجربۀ بالایی دارند، بلکه میتوانند الهامبخش نسل آیندۀ مهندسان باشند.
تاکنون دو جلسه از سلسلهجلسات کیمیاتاک برگزار شده است و برنامهریزی ما تا پایان این دوره شامل برگزاری سه رویداد دیگر است که در آنها به سایر حوزههای مورد نیاز دانشجویان پرداخته خواهد شد.
با توجه به تجربۀ موفق دورۀ گذشته، مسابقات «کیمیاکاپ» در این دوره در دو رشتۀ فوتسال آقایان و بدمینتون بانوان برگزار شد. مسابقات فوتسال همانند دورۀ گذشته بهصورت چهارجانبه بین دانشجویان ورودی ۴۰۰ تا ۴۰۳ برگزار شد.
بدمینتون بهعنوان اولین حضور بانوان در مسابقات کیمیاکاپ، یکی از مهمترین رویدادهای این دوره محسوب میشود. این بخش از مسابقات با چالشهایی ازجمله دریافت مجوزهای لازم و تعداد شرکتکنندگان مواجه بود. بااینحال، برگزاری این رویداد بازخوردهای مثبتی به همراه داشت و مسیر را برای مشارکت بیشتر بانوان در دورههای آیندۀ مسابقات هموار کرد.
با توجه به استقبال از این مسابقات، کیمیاکاپ در ادامۀ دورۀ شانزدهم، در دو رشتۀ دیگر نیز برگزار خواهد شد.
رویدادهای فرهنگی با «گردهمایی دانشجویان ورودی» آغاز شد. بهدلیل تأخیر در ورود دانشجویان ورودی، این جشن کمی دیرتر از زمان معمول برگزار شد. مطابق رویکرد انجمن، مسئولیت برگزاری آن عمدتاً بر عهدۀ دانشجویان ورودی قبل یعنی ورودیهای سال ۴۰۲ بود. در نهایت، جشن با درنظرگرفتن بازخوردهای جلسات نقد و بررسی، با کیفیت مطلوب و رضایت حداکثری برگزار شد.
پس از آن به «همنشینی شب یلدا» میرسیم که امسال به شکل دورهمی برگزار شد. نزدیکی زمانی به جشن ورودیها و جلوگیری از ایجاد فشار بر تیم کیمیا، با توجه به تراکم رویدادها، از دلایل اصلی این تصمیم بود. این برنامه با همکاری انجمن و نشریۀ «دردانشکده» در فضایی صمیمانه همراه با شعرخوانی و حضور جناب دکتر «رحیمی» برگزار شد.
اکنون به جشن نوروز میرسیم؛ رویکرد کلی این بوده است که جشن توسط دانشجویان ورودی، با نظارت انجمن برگزار شود. این فرصت علاوهبر آشنایی بیشتر آنها با فعالیتهای کیمیا و فضای دانشجویی، زمینهساز حضور فعال آنها در آینده و ادامۀ مسیر کیمیا خواهد بود.
در مجموع، چالش همیشگی این بخش، مسائل مالی بوده است که تلاش شده با فراهمکردن فرصتهای جذب اسپانسر این مشکل تا حدی برطرف شود.
«کیمیآوا»، گروه موسیقی کیمیا است که بهتازگی تأسیس شده و شامل دو بخش موسیقی سنتی ایرانی با سازهایی مانند سنتور و سهتار و موسیقی کلاسیک با سازهایی مانند پیانو و گیتار است. هدف از تشکیل این گروه، ایجاد فضایی برای دانشجویان علاقهمند به موسیقی است تا بتوانند در کنار یکدیگر تمرین داشته باشند، استعدادهای خود را تقویت کنند و از تجربیات هم بهره ببرند.
در ابتدا میتوان از اجراهای این گروه در رویدادهای دانشکدهای استفاده کرد و به جای صرف هزینه برای گروههای موسیقی خارجی از توانمندیهای دانشجویان دانشکده بهره گرفت. در ادامه با تثبیت گروه و گسترش برنامهها، همکاری با سایر بخشها و برگزاری اجراهای فراتر از دانشکده نیز در نظر گرفته شده است.
با توجه به غیرفعالبودن «کیمیانانو» در دورۀ قبل، در این دوره اولین گام در تابستان جهت احیای کانال کیمیانانو برداشته شد.
در آبانماه برای آشنایی اولیۀ دانشجویان از کاربرد نانو در مهندسی شیمی وبیناری بهصورت مجازی با موضوع «نانو درمهندسی شیمی» برگزار شد.
نمایشگاه «ایراننانو» هرساله با هدف آشنایی با نانو در صنعت برگزار میشود و قدم بعدی، بازدید از نمایشگاه بود که با حضور جمعی از دانشجویان به انجام رسید.
با نزدیکشدن به آغاز ثبتنام چهاردهمین دورۀ «مسابقۀ ملی فناوری نانو» وبیناری با حضور مدالآوران دورههای قبلی مسابقات جهت آشنایی دانشجویان با المپیاد و مزایای آن برگزار شد. برای ثبتنامکنندگان مسابقات ازطریق نهاد کیمیانانو، دورۀ مطالعاتی همراه با آزمونهای سه هفته یکبار برنامهریزی شده است که هماکنون این دورۀ مطالعاتی آغاز شده است؛ هرچند ثبتنام مسابقه تا خردادماه ادامه خواهد داشت و دورۀ مطالعاتی هم پابرجا جلو میرود.
یکی از چالشها در زمینۀ هماهنگی بازدید صنعتی در زمینۀ علم نانو این است که اکثر صنایعی که در زمینۀ فناوری نانو فعالیت دارند، شرکتهای دانشبنیان هستند که فضای کافی برای بازدید دانشجویی ندارند. به همین علت با وجود پیگیری از چندین شرکت برای بازدید صنعتی، شرایط بازدید در این زمینه فراهم نشد.
از برنامههای پیشرو میتوان به برگزاری سلسلهجلسات نانو اشاره کرد. این جلسات تنها مختص رشتۀ مهندسی شیمی و نفت نیستند و به ارتباط دیگر رشتهها با کاربرد علم نانو نیز خواهد پرداخت.
همچنین با نزدیکشدن به مراحل بعدی مسابقات ملی فناوری نانو، دورههای جمعبندی و جلسات رفع اشکال در حال برنامهریزی و هماهنگی است.
با توجه به اهمیت «بایوتکنولوژی» و کاربرد گستردۀ آن در رشتۀ مهندسی شیمی با نظر و تأیید شورای عمومی تصمیم گرفته شد که نهادی مشابه کیمیانانو در این حوزه تأسیس شود. این نهاد، با نام «کیمیابایو»، با هدف برگزاری برنامههای تخصصی در زمینۀ بایوتکنولوژی شکل گرفته است.
تاکنون دو کارگاه با عنوان «بایوانفورماتیک» توسط نهاد کیمیابایو برگزار شده است و درحالحاضر برنامهریزیهایی برای ثبت این بخش بهعنوان نهاد ترویجی در ستاد «توسعۀ زیستفناوری» در دست انجام است.
از برنامههای آینده میتوان به برگزاری دوره و کارگاههای تخصصی در حوزۀ بایوتکنولوژی اشاره کرد.
کارآفرینی یکی از بخشهایی است که در این دوره تلاش شد فعال شود. در همین راستا، تصمیم به برگزاری دورۀ کارآفرینی «پیکار» گرفته شد. ایدۀ برگزاری رویداد در مرداد ۱۴۰۳ شکل گرفت و با همکاری «مرکز کارآفرینی» به مرحلۀ نهایی رسید. این دوره بهعلت حفظ کیفیت و همچنین ایجاد فضایی تعاملی، با وجود استقبال گسترده، با ظرفیت محدود در حال برگزاری است.
اولین جلسۀ این دوره در اسفندماه برگزار شد. جلسات بهصورت هفتگی و حضوری در «کارخانۀ نوآوری اسنواتک» برگزار میشوند. این دوره شامل نه جلسۀ آموزشی است که به دو بخش تقسیم میشود: بخش اول، شامل آموزش اصول کارآفرینی توسط هشت مدرس متخصص و بخش دوم میزبان کارآفرینان موفق است که تجربیات خود را به اشتراک میگذارند.
همزمان با جلسات آموزشی، جلسات کتابخوانی نیز برگزار میشود که در آن کتاب «ایدۀ عالی مستدام» تحلیل میشود. شرکتکنندگان با ایدههای اولیه خود ثبتنام کرده و در طول دوره آنها را توسعه میدهند و منتورینگ مرکز کارآفرینی به آنها کمک میکند. در پایان دوره، شرکتکنندگان یک ماه فرصت دارند تا برای ارائۀ نهایی ایدههای خود آماده شوند و در اختتامیه، هر تیم پنج دقیقه برای ارائۀ ایدههایشان به تیم داوری زمان خواهد داشت. ایدههای برتر مورد حمایت مرکز کارآفرینی و «پارک علم و فناوری دانشگاه صنعتی شریف» قرار خواهند گرفت.
با تجربههای کسبشده در دورۀ اول پیکار، تلاش خواهد شد تا دورۀ دوم با کیفیت بالاتر و موضوعات تخصصیتر برگزار شود. همچنین در تلاش هستیم تا بخشی ویژه با حضور کارآفرینان حوزۀ مهندسی شیمی و نفت به این دوره اضافه شود.
انجمن کیمیا در این دوره از مسابقات ملی «کمیکار»، میزبان و بازوی اجرایی مسابقه بود. بهصورت کلی تمامی فرایندهای ثبتنام و تبلیغات، آمادهسازیهای مربوط به مسابقه شامل زیرساختهای لازم و تجهیز سالنهای مورد نیاز، کمک به تیمهای شرکتکننده برای تهیۀ اسکان و پذیرایی از آنها، پوشش رسانهای مسابقه و دیگر موارد اجرایی از طرف کیمیا انجام شد.
مسئلۀ میزبانی در این دوره از مسابقات بهدلیل وقفۀ پنجسالهای که در برگزاری آن ایجاد شده بود از اهمیت بسیار زیادی برخوردار بود؛ زیرا این وقفه باعث شده بود که کمیکار تا حد زیادی به فراموشی سپرده شود و دانشجویان دربارۀ آن اطلاعاتی نداشته باشند و این مسئله شرایط میزبانی را سختتر و اهمیت آن را بیشتر میکرد.
کیمیا بهعنوان میزبان مسابقه و «انجمن مهندسی شیمی» بهعنوان متولی آن نیازمند تعامل هرچه بیشتر با هم در موارد مربوطه به مسابقه بودند. یکی از معضلاتی که ما داشتیم، برقراری ارتباط با انجمن مهندسی شیمی و دریافت پاسخ از آن بود که همیشه زمان بسیار زیادی از ما میگرفت. اگر بخواهیم به یک نمونه از آن اشاره کنیم، میتوان گفت که علیرغم درخواستهای مکرری که برای برگزاری هرچه زودتر جلسهای با موضوع انتقال تجربه پیرامون نحوۀ برگزاری مسابقه از طرف انجمن مهندسی شیمی داشتیم؛ اما این جلسه که لازم بود حداقل دو ماه قبل از مسابقه برگزار شود، تنها یک هفته قبل از برگزاری مسابقه برگزار شد و این مسئله باعث افزایش بسیار زیاد فشار کاری به تیم برگزاری و ایجاد مشکلات زیادی شد و اگر تلاشهای شبانهروزی تیم برگزاری نبود، بدون شک مسابقه کیفیتی که شاهد آن بودیم را نداشت.
از اهدافی که برای این بخش تا به این دوره تعیین شده است، میتوان به برگزاری جلسات «Free Discussion» و همچنین کارگاههای «آشنایی با اپلای» اشاره کرد. جلسات Free Discussion بستری مناسب بهجهت بحث و بررسی به زبان انگلیسی فراهم کرده است و از مهرماه تا اواخر اسفندماه1403، 20 جلسه از این برنامه برگزار شده است.
یکی دیگر از برنامههای این بخش، سلسلهجلسات آشنایی با اپلای است. با وجود چالشهای متعدد در اخذ مجوزهای مربوطه تاکنون چهار جلسه از این کارگاه برگزار شده است. با توجه به بازخوردهای مثبت از آخرین جلسه، جلسات آیندۀ این کارگاه بهصورت موضوعیتر و با بررسی دقیقتر جنبههای مختلف فرایند اپلای برگزار خواهد شد تا شرکتکنندگان بتوانند با آمادگی بیشتری این مسیر را طی کنند.
مانند بسیاری از گروههای دانشجویی، فعالیتهای انجمن علمیدانشجویی کیمیا نیز در این دوره با چالشهای مالی و مشکلات دریافت مجوز برای برگزاری رویدادها روبهرو بود. برای کاهش مشکلات مالی تلاش شد تا ازطریق برگزاری دورههای آموزشی و جذب اسپانسر در رویدادها، بخشی از هزینهها تأمین شود. بااینحال، کمبود بودجه همچنان بر کیفیت فعالیتهای دانشجویی تأثیر گذاشته است.
یکی از دیگر موضوعات همیشگی در فعالیتهای دانشجویی، میزان همکاری و مشارکت اساتید است که طی سالها محل بحث و نقد بوده است. معتقد هستیم که گامهای اولیه برای بهبود این تعامل باید ازسمت دانشجویان برداشته شود؛ هرچه مشارکت دانشجویان افزایش یابد و نتایج مثبت آن نمایان شود، حمایت و همراهی اساتید نیز تقویت خواهد شد.
در دورههای اخیر با افزایش فعالیتهای دانشجویی در دانشکده و بهویژه فعالیت مستمر انجمن علمیدانشجویی کیمیا، میزان حضور اساتید در برنامههای دانشجویی بیشتر شده است. بااینحال، همچنان جای بهبود وجود دارد و مشارکت گستردهتر اساتید میتواند نقش مهمی در ارتقای کیفیت رویدادهای دانشجویی داشته باشد.
همانطور که در ابتدای متن اشاره شد، یکی از اهداف این دوره توانمندسازی بخشهای مختلف انجمن برای برگزاری همزمان رویدادها بود؛ برای مثال بخشهای ارتباط با صنعت، آموزش، رادیو نفت، ورزشی و مسابقات بهصورت مستقل فعالیت کردند تا چالشهایی نظیر تداخل برنامهها و محدودیت در اجرای همزمان رویدادها برطرف شود.
براساس تقویم برنامهای که در ابتدای دورۀ شانزدهم تنظیم و به معاونت محترم فرهنگی و دانشجویی دانشکده ارسال شد، تغییرات اساسی در برنامهریزی اولیۀ این دوره ایجاد نشده است؛ تنها برخی رویدادها از نظر زمانبندی دچار تغییرات شدند که در فعالیتهای دانشجویی طبیعی است.
در نهایت از مهمترین برنامههای آیندۀ دورۀ شانزدهم تا انتهای دوره، میتوان به جشن نوروز ۱۴۰۴، کیمیاتاک، کیمیاکاپ، شمارۀ دوم پادکست رادیو نفت، همایش چشمانداز آیندۀ مهندسی شیمی و نفت و نیز تعمیر و نوسازی دفتر انجمن اشاره کرد.
