کرونا، این پنج حرف نام آشنای امروز ما، که هر روز چندین بار اسمش را در گوشه و کنار و رسانه ها می‌شنویم.
شاید وقتی این ویروس از ووهان چین به جهان در حال صادر شدن بود، هیچ کس فکر نمی کرد که به گرفتن نفس انسان ها قانع نشود و چوب لای چرخ کارخانجات هم بکند.
به طوری که بسیاری از کارخانه ها را از نفسِ تولید بیندازد و کارخانه ی دنیا (چین) هم به بیماری رکود مبتلا کند که عواقبی جز تب اقتصاد جهانی نخواهد داشت.
امروزه مردم از زندگی روزمره خود فاصله گرفتند و شیوع کرونا از تعطیلی مغازه ها و... تا تعویق المپیک توکیو را در پی داشته است.
قطعاً این ویروس علاوه بر سلامت انسان ها در زمینه های دیگری نیز تاثیر گذاشته که یکی از آن ها اقتصاد جهانی و جیب مردم بوده است.
⚫ترکش های کرونا بر پیکر اقتصاد جهان
شیوع کرونا از چین، اقتصاد دوم جهان، آغاز شد تا زمینه ساز بزرگ ترین چالش اقتصادی جهان بعداز بحران مالی سال ٢٠٠٨ میلادی باشد.
از طرفی چین از تولید کنندگان اصلی بسیاری از صنایع جهان از جمله قطعات بوده است و پیش نیاز کارخانه های دیگر را تولید می کرده.
پس تأمین مواد اولیه بسیاری از کارخانجات با مشکل مواجه خواهد شد و بر اقتصاد کشور های دیگر هم خواه ناخواه اثر خواهد گذاشت.
آمریکا، اولین اقتصاد دنیا، که چند سالیست نفس های گرم چین را در بیخ گوش خود احساس می‌کند، شتاب را در اقتصاد رو به اُفولش حس کرده است.
سنای آمریکا از بسته یک تریلیون دلاری رونمایی کرد تا شاید بتواند از تب اقتصادش اندکی بکاهد.
مسئولان کاخ سفید بارها نسبت به عواقب اقتصادی شیوع کرونا ابراز نگرانی کرده اند و سقوط هفت درصدی بازار سهام آمریکا هم دور از انتظار نبوده است.
آلمان هم از ترکش های کرونا در امان نماند و در پی شیوع کرونا صدها میلیارد یورو به اقتصادش صدمه وارد شده است.
کاهش تولیدات غول های اقتصاد جهان باعث شده تقاضای نفت نیز با کاهش ده درصدی همراه شود و نفت به کم ترین قیمت در هفده سال اخیر برسد و بر اقتصاد کشورها خصوصاً کشور های حاشیه خلیج فارس که اصلی ترین منبع درآمدشان نفت است، تأثیر محسوسی بگذارد.
در کشور های وابسته به صنعت گردشگری این رکود اقتصادی می‌تواند بیشتر هم باشد مثل کشور های اروپایی به خصوص فرانسه و...
در هلند که یکی از غول های صادرکننده ی گل، در جهان است؛ میلیون ها گل به خاطر جلوگیری از شیوع کرونا به جای گلدان ها سر از سطل های زباله در آوردند.
شرکت های مسافربری و ایرلاین های جهانی نیز در پی کاهش گردشگری به شدت متضرر شدند و ضرر ٧٦ میلیارد دلاری به ایرلاین های اروپایی هم گواه این ادعاست.
در این بین سازمان بین المللی کارگران از بیکاری نزدیک ٢٥ میلیون نفر درجهان در پی انتشار این ویروس خبر داده است.
بانک توسعه آسیا نیز برآورد کرده که رشد اقتصاد جهان تا ٠.٤ درصد کاهش پیدا خواهد کرد. (نرخ سلامت اقتصاد حدود ٣ درصد است.)
وصندوق بین المللی پول رکود اقتصاد جهان را تایید کرده است.
⚫تاثیر کرونا بر اقتصاد ایران
در ایران، مقارن شدن ایام کرونایی با عید نوروز بر شدت این ضرر ها افزوده است. به نظر می‌رسد که اصناف رستوران دارها، خشک‌شویی، عکاسی، قنادی، قهوه‌خانه، کیف و کفش، مبلمان، آرایشگری، آجیل و خشکبار بیشترین آسیب را از انتشار کرونا گرفتند و نزدیک دو میلیون و ششصد هزار شغل در کشور در معرض خطرند و ٦٥ درصد از فعالیت های تولیدی و خدماتی با کاهش درآمد همراه خواهند شد.
در این بین اوضاع اصناف گردشگری، حمل و نقل، خرده فروشان و کارگران از بقیه بحرانی تر است.
⚫تدابیر روز های پسا کرونایی اقتصاد
●تدابیر جهان
کشورهای ثروتمند جهان به معرفی اقداماتی برای گذر از این مرحله سخت کردند از جمله تزریق پول، کاهش نرخ سود بانکی و کمک به کسب و کارهای بی رمق و همچنین کسانی که اتفاقات اخیر منبع درآمدشان را هدف قرار گرفت.
صندوق بین المللی پول از کمک ٥٠ میلیارد دلاری برای اقتصاد های نو ظهور درگیر با کرونا خبر داده است که تا حالا مورد استقبال حدود ٨٠ کشور جهان قرار گرفته است.
●تدابیر ایران
در کشورمان رئیس جمهور، حسن روحانی، از اختصاص پنج هزار میلیارد تومان برای صندوق بیمه بیکاری برای سه ماهه ی پیش رو و مهلت سه ماهه برای دریافت مالیات خبر داده است، که می‌تواند از شدت ضرر وارد شده بر اقتصاد بکاهد.
تخصیص ٢٠ درصد بودجه ٩٩ (صد هزار میلیارد تومان) به صورت وام و تسهیلات بلاعوض هم می‌تواند در این راستا کمک کننده باشد.
سازمان برنامه و بودجه نیز از اختصاص دو بسته برای اقشار کم درآمد که شامل کمک ماهیانه ۲۰۰ تا ۶۰۰ هزار تومانی برای سه میلیون ایرانی فاقد درآمد ثابت و وام یک تا دو میلیونی ٤ درصدی بدون ضامن برای چهار میلیون نفر شاغل آسیب‌دیده همچون کارگران و اصناف خبر داده است.
برای اولین بار در تاریخ، ایران از صندوق بین المللی پول برای دریافت وام ٥٠ میلیارد دلاری درخواست کرده است.
باید ببینیم با کارشکنی های طرف های
غربی و در رأس آن ها آمریکا و تحریم های ظالمانه اش آیا این مبلغ به دست ایران خواهد رسید یا نه؟
در آخر با توجه به نام گذاری امسال به عنوان «جهش تولید» توسط مقام معظم رهبری، امیدواریم با همت دستگاه های کشور و پشتوانه ی مردم و همدلی بین آن ها کرونا را شکست داده و دوران شکوه اقتصاد ایران را در آینده نزدیک رقم بزنیم.
به قلم مصطفی مهدی زاده
