توجه: این مقاله به مرور زمان، ویرایش و یا تکمیل می‌شود!
تقاضا: در صورتی که با مشکل تایپی، دستوری و یا مفهومی در این مقاله برخورد کردید، از شما دوست عزیز و گرامی، صمیمانه تقاضا می‌کنم که اینجانب را مطلع کرده، تا نسبت به تصحیح و یا تکمیل آن، در اسرع وقت، اقدام نمایم.
با کمال تشکر
داریوش تصدیقی
کانال تلگرام: IranianExperts@
شماره تلفن همراه: ۰۹۱۲۱۰۸۷۴۶۱
نشانی پست الکترونیکی: DariushT@GMail.com
فیلم‌های آموزشی https://www.aparat.com/DariushT
آدرس سایت‌ها: https://WebsiteAnalytics.ir - http://IranianExperts.ir - http://Date2Date.ir
نسخه مقاله: ۱.۷ - تاریخ بروزرسانی: ۱۳۹۹/۰۲/۲۵
با سلام و احترام
همانطور که در عنوان این مقاله شرط کرده‌ام، از یکایک شما بزرگواران تقاضا می‌کنم که به دور از تعصب و جانبداری، این مقاله را مطالعه نموده، تفکر و تعمق کرده و سپس تصمیم‌گیری نمایید.
با عنایت به این پیش‌شرط، دو دسته از عزیزانی که ادعا می‌کنند:
و
را به آرامش و خویشتن‌داری دعوت می‌کنم!
اصولا در هر موضوعی، زمانی که بحث تعصب و جانبداری وارد شود، واقعیت و ماهیت آن موضوع تحریف شده و مسیر ذهنی انسان‌ها به خطا خواهد رفت!
برای پاسخ دادن به سوال مذکور، سوال‌های دیگری را مطرح کرده و پاسخ آن‌ها را در ذیل آن می‌نویسم و شما خواننده محترم، پس از اتمام مقاله، می‌توانید خودتان نتیجه‌گیری و تصمیم‌گیری کنید.
سوال) آیا وضعیتی که در حال حاضر بورس ایران بوجود آمده است، طبیعی است؟
پاسخ) کاملا طبیعی است! ولی بی‌سابقه است! بسیاری از دوستان، رفتاری که در آن، پولی را در بانک سپرده‌گذاری می‌کنند و یا به یک شخص، اصطلاحا نزول می‌دهند را با عمل سرمایه‌گذاری و خرید سهام، اشتباه می‌گیرند!
بیایید این موضوع را بیشتر باز کنیم. فرض کنید که یک بانک به شما بگوید که "ای مردم! بیایید پول‌های خود را در بانک ما سپرده‌گذاری کنید و ما در پایان یک‌سال، به شما منفی بیست درصد سود می‌دهیم!" یعنی اگر ما، در این بانک، یک‌صد میلیون تومان پول سپرده‌گذاری نماییم، پس از گذشت یک‌سال، نه تنها بانک، سودی به ما نخواهد داد، بلکه بیست درصد (معادل بیست میلیون تومان) نیز از ما خواهد گرفت! طبیعتا هیچ فرد عاقلی که ضریب هوشی وی کمی بیشتر از یک تک سلولی باشد! پولی را در این بانک سپرده‌گذاری نخواهد کرد! ولی این مساله با سهام‌داری و سرمایه‌گذاری کاملا متفاوت است! در بورس و برای شرکت‌های بورسی، مفهومی وجود دارد به نام EPS، یعنی سودی که خود صاحبان یا مدیران آن شرکت ادعا یا پیش‌بینی می‌کنند که پس از یک‌سال، به ازای هر برگ سهم، به صاحبان سرمایه پرداخت خواهند کرد. اگر وارد سایت شرکت مدیریت فنآوری بورس تهران شده و وارد قسمت دیده‌بان بازار شویم، سهم‌های بسیار زیادی خواهیم دید که EPS آن‌ها منفی است! ولی به سادگی متوجه می‌شویم که حجم عظیمی از متقاضیان، در صفوف سنگین خرید، در انتظار خرید این‌گونه سهم‌ها می‌باشند! آیا این افراد، با فرض این‌که می‌دانند EPS این شرکت‌ها منفی است و باز هم نسبت به خرید سهم این شرکت‌ها اقدام کرده و سر و دست می‌شکنند، مجنون هستند و آیا رفتار آن‌ها غیر منطقی است؟ در پاسخ باید گفت که مطلقا این‌گونه نیست! چرا که آن‌ها به دارایی‌های آن شرکت و چشم‌اندازهای آن شرکت نگاه می‌کنند!
بگذارید بیشتر توضیح دهم. شاید بد نباشد بدانید که یکی از زیان‌ده‌ترین شرکت‌های آمریکایی، شرکت گوگل می‌باشد! شرکتی که به طور خلاصه، هر ساله، خرجش از دخلش بیشتر است! ولی شاید برای شما جالب باشد بدانید که شرکت گوگل، جزء معدود شرکت‌هایی است که همیشه سهامش رشد داشته و اتفاقا از رشد شارپی نیز برخوردار است! در علم اقتصاد و در علم حسابداری صنعتی، ما دو مفهوم بسیار مهم داریم که به آن‌ها درآمد فرصت و هزینه فرصت اطلاق می‌شود. در این مقاله، با مفهوم هزینه فرصت کاری نداریم ولی بگذارید در خصوص درآمد فرصت کمی با هم صحبت کنیم. زمانی که شرکت گوگل یک Mail Server به نام GMail را، آن هم به صورت کاملا رایگان، راه‌اندازی می‌کند، طبیعتا هزینه‌هایش بسیار بالا می‌رود! هزینه تهیه و نگهداری Server های زیاد و قدرتمندی که باید این حجم، نامه‌الکترونیکی را مدیریت و ارسال نمایند، طبیعتا بسیار بالاست! ولی به محض آن که این سرویس پر هزینه، که (در ظاهر) هیچ‌گونه سودآوری ندارد را راه‌اندازی می‌کند، سهامش به جای این‌که سقوط کند، به شدت بالا می‌رود! چرا که فاکتور بسیار مهمی در این وسط نقش دارد که به آن درآمد فرصت می‌گویند! درآمد فرصت بدان معنا است که اگر روزی، گوگل تصمیم بگیرد که Mail Server خود، یعنی GMail را پولی کند، طبق نظریه‌های تجارت الکترونیکی MBA، اگر لااقل ده درصد از این مشتریان حاضر شوند که سالیانه یک مبلغ ناچیزی را بابت این سرویس پرداخت نمایند، درآمد بسیار چشم‌گیری ایجاد می‌شود! و این موضوع باعث می‌شود، علی‌الرغم این‌که EPS شرکت گوگل منفی می‌باشد و حتی ممکن است که منفی‌تر نیز شود، قیمت سهامش بالاتر برود!
این مطالب نشان می‌دهد که یک شرکت می‌تواند دارای EPS منفی بوده و سهام آن (حتی شارپ) رشد نماید.
سوال) پس با این حساب نباید به EPS شرکت‌ها اهمیت داده و اگر منفی هم بودند می‌توانیم آن‌ها را با خیال راحت خریداری کنیم؟
جواب) خیر! مطلقا این‌گونه نیست!
سوال) بالاخره نفهمیدیم که لااقل در این شرایط غیرمتعارف بورس، وارد بورس بشویم و یا اگر در داخل آن هستیم، خارج شویم؟
جواب) برای پاسخ به این سوال، بگذارید خاطره‌ای را برایتان نقل کنم. من برای رسیدن از سهروردی به نیاوران، راه‌های کوچه‌پس‌کوچه زیادی بلد هستم. یک شب که خیلی برفی و ناآرام بود، در خدمت یک جناب سرهنگ (راهنمایی رانندگی) بودم و قرار بود ایشان را به سمت نیاوران ببرم. می‌خواستم از کوچه‌پس‌کوچه‌ها بروم که ایشان به من خطاب کرد که مطلقا این کار را نکنم و از بزرگراه بروم! توصیه ایشان را قبول کردم و از بزرگراه به سمت نیاوران رهسپار شدیم. در راه، دلیل این تاکید ایشان را جویا شدم. ایشان گفتند: در این هوای برفی و ناآرام، هر جایی ممکن است که ترافیک سنگین ایجاد شود، اگر ترافیک سنگین، در کوچه‌پس‌کوچه‌ها رخ دهد که البته احتمال آن هم کم نیست، تا صبح گرفتار می‌شویم! ولی معمولا ما دستور داریم که با اولویت بالا، بزرگراه‌ها را باز کنیم! پس اگر در بزرگراه، به ترافیک سنگینی برخورد کردیم، بالاخره تا یکی دو ساعت، مسیر باز خواهد شد، ولی کوچه‌پس‌کوچه‌ها خطر زیادی دارد!
این توصیه جناب سرهنگ، همیشه و در هر مقطعی از زمان و شرایط، سرلوحه تصمیماتم شده است. لذا در بورس هم این توصیه بسیار با اهمیت را رعایت کرده و بکار می‌برم. زمانی که بورس در شرایط نرمال به سر می‌برد، خیلی‌ها در کنار سهام‌داری، سهام‌بازی نیز می‌کنند که همان کوچه‌پس‌کوچه‌های رسیدن به سودهای بیشتر می‌باشد، که هر چند ریسک دارد، ولی خطرناک نیست! ولی در شرایط فعلی، شاید خرید و فروش سهام‌های به اصطلاح VIP، رانتی و غیره را خیلی به صلاح نمی‌دانم! و خودم به شخصه، صرفا سهام‌هایی که از بنیان خوبی برخوردار هستند را تهیه کرده و سهام‌داری می‌کنم. هر چند که در پاسخ سوال قبل، عرض کرده‌ام که در خیلی از موارد، منفی بودن EPS، چندان اهمیتی ندارد، ولی در این شرایط، بیشتر به سراغ سهام‌هایی می‌روم که ضمن آن‌که دارای EPS مثبتی هستند، P/E خوب و معقولی نیز دارند.
تئوری یا استراتژی من برای خرید این‌گونه سهام‌ها، این است که با فرض این‌که بورس ایران اصلاحی داشته باشد و یا حتی دچار ریزش و یا سقوط شدیدی شود، صرفا از سود خوبی که آن شرکت در پایان سال مالی به اینجانب پرداخت می‌کند استفاده می‌کنم و استرسی پیدا نمی‌کنم!
با توضیحاتی که در ذیل خواهم نوشت، توضیح خواهم داد که چگونه متوجه می‌شویم، سودی که آن شرکت در پایان سال مالی پرداخت می‌کند از سود سپرده‌گذاری در بانک‌ها بیشتر و مطلوب‌تر می‌باشد.
زمانی که P/E یک سهم کمتر یا مساوی نرخ بهره بانک باشد، مطلوبیت بسیار بالایی برای خرید آن وجود دارد چرا که سود سهم، بیشتر یا مساوی سود سپرده‌گذاری بانکی خواهد بود!
با عنایت به نکات فوق، شاید متوجه شده باشید که چرا دولت فعلی و حتی دولت‌های پیشین خیلی علاقه‌مند بوده‌اند که همیشه نرخ سود بانکی را کاهش دهند!
با توجه به نکات فوق، و با وجود شرایط بی‌سابقه‌ای که در بورس ایران رخ داده است، برای سهام‌داری (سرمایه‌گذاری بلندمدت)، سهام‌هایی را خریداری می‌کنم که دارای P/E کمتر یا مساوی ۶.۷ بوده و برای سهام‌بازی (سرمایه‌گذاری کوتاه مدت)، سهام‌هایی را خریداری می‌کنم که دارای P/E کمتر یا مساوی ۱۲.۵ باشند.
پایان
