تفاوت بین هموروئید داخلی و خارجی: علائم و درمان‌ها
هموروئید (بواسیر) یکی از شایع‌ترین بیماری‌های مقعدی است که به دلیل تورم و التهاب رگ‌های خونی در ناحیه مقعد و رکتوم ایجاد می‌شود. این بیماری به دو نوع اصلی هموروئید داخلی و هموروئید خارجی تقسیم می‌شود. در این مقاله به بررسی تفاوت‌های این دو نوع هموروئید، علائم و روش‌های درمانی هر یک پرداخته می‌شود.
هموروئید داخلی در داخل مقعد یا رکتوم (کانال مقعدی) ایجاد می‌شود. به دلیل موقعیت مکانی، هموروئید داخلی معمولاً در مراحل اولیه دردناک نیست، زیرا در این ناحیه اعصاب حساس به درد کمتر وجود دارند.
علائم هموروئید داخلی به گریدهای مختلف تقسیم می‌شود:
- گرید 1: تورم داخلی بدون پرولاپس (بیرون‌زدگی).
- گرید 2: پرولاپس هنگام دفع مدفوع، اما به طور خودبه‌خود به داخل برمی‌گردد.
- گرید 3: پرولاپس که باید به‌صورت دستی به داخل بازگردانده شود.
- گرید 4: پرولاپس دائمی که نمی‌توان آن را به داخل بازگرداند.
علائم شایع عبارتند از:
- خونریزی بدون درد هنگام دفع مدفوع.
- مشاهده خون روشن روی دستمال توالت یا مدفوع.
- پرولاپس مقعدی در موارد پیشرفته.
- خارش یا احساس ناراحتی در مقعد.
- یبوست یا اسهال مزمن.
- زور زدن هنگام دفع مدفوع.
- بارداری و زایمان.
- چاقی.
- نشستن یا ایستادن طولانی‌مدت.
- درمان‌های خانگی:مصرف فیبر و آب برای کاهش یبوست.
استفاده از حمام نشیمن (سیتز).
اجتناب از زور زدن هنگام دفع.
- دارودرمانی:کرم‌ها و شیاف‌های حاوی هیدروکورتیزون برای کاهش التهاب.
- درمان‌های کم‌تهاجمی:رابربند (بند لاستیکی): بستن یک نوار لاستیکی در پایه هموروئید برای قطع جریان خون و از بین بردن آن.
اسکلروتراپی: تزریق محلول برای کوچک کردن هموروئید.
انعقاد با مادون قرمز: استفاده از گرما برای بستن رگ‌های خونی.
- جراحی:در موارد شدید، هموروئیدکتومی (جراحی برای برداشتن هموروئید) یا هموروئیدوپکسی (تثبیت هموروئید به دیواره مقعد) انجام می‌شود.
هموروئید خارجی در خارج از مقعد و زیر پوست ناحیه ایجاد می‌شود. به دلیل وجود تعداد زیادی اعصاب حساس در این ناحیه، هموروئید خارجی معمولاً با درد و ناراحتی همراه است.
- تورم یا توده‌های دردناک در ناحیه خارجی مقعد.
- درد شدید به‌ویژه هنگام نشستن یا دفع مدفوع.
- خارش یا سوزش در اطراف مقعد.
- خونریزی در صورت تحریک یا ترکیدن هموروئید.
- تشکیل لخته خون (ترومبوز) در موارد پیشرفته.
- یبوست یا زور زدن بیش از حد.
- فعالیت‌های سنگین یا بلند کردن اشیای سنگین.
- نشستن طولانی‌مدت.
- بارداری.
- رژیم غذایی کم‌فیبر.
- درمان‌های خانگی:استفاده از کمپرس سرد برای کاهش درد و تورم.
حمام نشیمن با آب گرم.
رعایت رژیم غذایی پر فیبر و مصرف مایعات کافی.
- دارودرمانی:کرم‌های حاوی مسکن یا ضدالتهاب مانند لیدوکائین.
داروهای خوراکی ضدالتهاب و مسکن.
- درمان‌های جراحی:در صورت وجود لخته خون (ترومبوز)، ممکن است پزشک تصمیم به تخلیه آن بگیرد.
هموروئیدکتومی در موارد شدید.
- توجه به علائم اولیه:مشاهده خون در مدفوع یا احساس ناراحتی در ناحیه مقعد باید جدی گرفته شود و برای بررسی به پزشک مراجعه شود.
- پیشگیری:مصرف فیبر کافی، نوشیدن آب و فعالیت بدنی منظم می‌تواند از یبوست و بروز هموروئید پیشگیری کند.
- اجتناب از نشستن طولانی‌مدت:تغییر وضعیت بدن در فواصل منظم می‌تواند فشار روی ناحیه مقعد را کاهش دهد.
- رعایت بهداشت ناحیه مقعد:پس از هر بار دفع مدفوع، ناحیه مقعد را با آب گرم شستشو داده و به‌آرامی خشک کنید.
هموروئید به طور کلی تهدیدی برای زندگی نیست، اما اگر درمان نشود، می‌تواند باعث عوارضی مانند کم‌خونی، عفونت یا درد شدید شود.
خیر، هموروئید به خودی خود به سرطان تبدیل نمی‌شود، اما علائم آن ممکن است شبیه به برخی از سرطان‌های رکتوم باشد. بنابراین، در صورت مشاهده خونریزی یا تغییر در عادات دفع، مراجعه به پزشک ضروری است.
در مراحل اولیه، درمان‌های خانگی می‌توانند مؤثر باشند. اما در موارد پیشرفته یا عود مکرر، نیاز به درمان‌های تخصصی وجود دارد.
هموروئید داخلی خفیف ممکن است با تغییر سبک زندگی بهبود یابد، اما در گریدهای بالاتر معمولاً نیاز به مداخله پزشکی وجود دارد.
بله، با رعایت رژیم غذایی پر فیبر، اجتناب از یبوست، انجام فعالیت بدنی منظم و رعایت بهداشت می‌توان از عود هموروئید جلوگیری کرد.
هموروئید داخلی و خارجی دو نوع متفاوت از بیماری‌های مقعدی هستند که علائم، علل و روش‌های درمانی متفاوتی دارند. تشخیص زودهنگام و درمان مناسب می‌تواند از پیشرفت بیماری و بروز عوارض جلوگیری کند. همچنین، تغییرات در سبک زندگی و رعایت نکات پیشگیرانه می‌تواند به کاهش خطر عود بیماری کمک کند. اگر هر یک از علائم هموروئید را تجربه می‌کنید، مشاوره با پزشک متخصص گام مهمی در مدیریت این بیماری خواهد بود.
