آمله، آملا و یا آملج همگی نام های میوه ای هستند که در جنگلهای مرطوب هندوستان و در نواحی از سیستان و بلوچستان می روید. طبع این میوه سرد و خشک است. این میوه دارای مقادیر زیادی ویتامین ث بوده و شکلی شبیه آلو دارد.
آمله درختی است برگ ریز با میوه کروی، زرد مایل به سبز. برگ هایش شبیه پر و گل ها سبز کم رنگ است. در کتاب مخزن الادویه عقیلی خراسانی آمله، با نام اَملج آمده است و آن را میوه درختی هندی با طعم ترش، گسی بسیار و حداکثر به بزرگی گردو معرفی کرده است.
از میوه آمله روغنی تهیه می شود که هندی ها در تمامی مراسم های ویژه مذهبی خود برای تقویت موی سر و صورت استفاده می کنند که باعث تیرگی و درخشندگی موهای سر و صورت نیز می شود، در ایران قدیم و دوران صفویه نیز برای تقویت سبیل و ریش از روغن آمله استفاده می شده است.
روغن آمله موها را بسيار قوى و تار مو را سالم و طويل می كند و از زود سفيد شدن موها جلوگيرى می نمايد.
حكيم شفايى در کتاب خود در مورد روغن آمله چنین مینویسد:
موى را سياه كند و قوى بگرداند.
روغن آمله براى سياه شدن مو به كار می رود و بيشتر مانع ريختن و كمك به روييدن مو مىنمايد.
روش مصرف روغن آمله:
در صورتی که پوست سر و همچنین موهای خشکی دارید هر شب چند قطره روغن را داخل کف دست ریخته و موها و پوست سر را ماساژ داده و روز بعد سر را شستشو کنید، این عمل هم باعث نرم شدن، تقویت و از بین رفتن خشکی و پوسته پوسته شدن سر خواهد شد.
ابتدا محل را شستشو کرده و سپس با روغن محلهای مورد نظر را چرب کرده و ماساژ دهید.
استفاده مداوم از روغن آمله (آملا) در جهت پیشگیری از سفیدی و همچنین تیرگی و درخشندگی موهای سر و صورت بسیار مؤثر خواهد بود.
۲۰ گرم آمله را در ۲۰۰ سی‌سی عرق گزنه خیس نموده سپس خُرد کرده با ۱۰۰ گرم روغن کنجد جوشانده صاف نموده به موها بمالید، امکان دارد که موهایتان مشکی گردد.
علی رغم استفاده گسترده آمله در روشهای درمانی سنتی، آزمایشات بالینی کمی وجود دارد. خواص آنتی اکسیدان عمده خواصی که به این گیاه اختصاص دارد به عملکرد قوی آنتی اکسیدانی آن نسبت داده می‌شود.
محتوای اسکوربیک اسید میوه، تقریباً 1 گرم در 100 میلی لیتر از آب میوه تازه شناسایی شده و مقدار 45% تا 70% فعالیت آنتی اکسیدانی داشته است. روند تهیه فرآورده از میوه آمله در آیورودا، میزان اسکوربیک اسید آن را 3 برابر میکند و غلظت پلی فنلها را افزایش میدهد. در این روش پودر میوه خشک با آب میوه تازه آمله به مدت چند ساعت ترکیب می‌شود و سپس، ترکیب خشک شده و دوباره پودر می شود. این کار تا 21 بار تکرار و موجب سودمندی غذایی میوه‌ها می‌شود.
تاکنون عوارضی از این روغن گزارش نشده است.
اطلاعات کافی در زمینه بی خطری و اثرات در بارداری و شیردهی وجود ندارد.
به خوبی شناخته نشده است.
هیچ گزارش مهمی در مورد سمیت ناشی از میوه دیده نشده است. در مطالعات سم شناسی در موش های صحرایی، هیچ سمیتی در تجویز تک دوز یا مزمن دیده نشده است. بعلاوه، هیچ اثر تعیین کننده ای بر روی عملکرد کلیه یا کبد ثبت نشده است. به دنبال رژیم درمانی 7 و 14 روزه در موش های صحرایی با عصاره ی خالص میوه، نابهنجاری کروموزومی دیده نشده است. در یک آزمایش دیگر، هیچ سمیت یا جهش زایی در موض های صحرایی حتی در بالاترین دوز تجویزی دیده نشد.
منبع: مجله درمانگیاه
