همان طور که شاید خودتان هم بدانید کیسه صفرا محلی برای تجمع و انبار کردن مایع صفراوی تولید شده توسط کبد است. این اندام در سطح زیرین لوب چهارم کبد قرار گرفته است. به علاوه اینکه در صورت نیاز برای هضم غذاهای چرب مایع صفراوی را به اندام‌های مجاور ارسال می‌کند. آیا تا به حال چیزی در مورد کیسه صفرا کلابه و نیمه کلابه به گوش‌تان خورده است؟ می‌دانید که این بیماری به چه وضعیتی اشاره دارد؟ کیسه صفرا کلابه همان التهاب شدید کیسه صفرا بوده که در دنیای پزشکی با نام کله سیستیت(Cholecystitis) هم شناخته می‌شود. ما در این مطلب قصد داریم نگاه دقیق‌تری به این بیماری صفرا و علائم آن داشته باشیم.
کیسه صفرا یک اندام گلابی شکل بوده که برخلاف تصور عموم مردم مایع صفراوی را تولید نکرده، بلکه این مایع زرد رنگ توسط کبد تولید شده و از طریق مجاری به کیسه صفرا سرازیر می‌شود. کیسه صفرا یا همان gallbladder تنها محلی برای ذخیره شدن مایع صفراوی است. از طرفی در صورت نیاز به هضم غذاها به خصوص غذاهای چرب مایع صفراوی را از طریق مجاری صفراوی به سمت روده کوچک هدایت می‌کند.
به طور کلی وقتی از التهاب کیسه صفرا صحبت می‌کنیم این بیماری به دو نوع کلابه و نیمه کلابه تقسیم می‌شود. کیسه صفرا کلابه به این معنی است که این اندام به طور شدیدی دچار التهاب و انسداد کامل مجاری صفراوی شده است. از جمله رایج‌ترین علائم کیسه صفرا کلابه می‌توانیم به درد شدید شکمی، تیرگی پوست، تغییر رنگ مدفوع و... اشاره کنیم.
در طرف دیگر ماجرا کیسه صفرا نیمه کلابه را داریم. وضعیتی که در آن کیسه صفرا دارای سنگ‌ها یا توده‌های ریزی بوده که این موارد مسیر مجاری صفراوی را مسدود کرده‌اند. درد شکمی، استفراغ، تیرگی ادرار و... از جمله علائم این عارضه هستند. اغلب اوقات در حادترین شرایط بهترین گزینه درمانی جراحی و برداشتن عضو آسیب دیده است. شاید برایتان عجیب باشد، با اینکه کیسه صفرا نقش حیاتی در بدن انسان دارد اما شما می‌توانید حتی بدون حضور این اندام گلابی شکل هم به زندگی طبیعی خود ادامه دهید.
کیسه صفرا سمی به وضعیتی اشاره دارد که در آن کیست یا توده مایع یا سمی این عضو را در برگرفته است. کیست صفراوی یا کیست کولیدوکال در دیواره این اندام تشکیل می‌شود. همچنین به دلیل اینکه این کیست منجر به انسداد مجاری صفراوی شده می‌تواند حین تخلیه مایع صفراوی درد شدیدی برای فرد درگیر بیماری به همراه داشته باشد. جدای از درد تورم و ورم ناحیه شکمی هم از دیگر علائم این بیماری هستند.
التهاب کیسه صفرا یا همان کیسه صفرا کلابه به قدری رایج بوده که طبق آمار جمع آوری شده حدود 120 هزار نفر از شهروندان آمریکایی درگیر این بیماری هستند. به علاوه اینکه زنان حدود 60% این آمار را به خودشان اختصاص می‌دهد. این نشان می‌دهد که زنان بیشتر از مردان درگیر این بیماری می‌شوند.
یکی از اصلی‌ترین دلایل بروز این بیماری وجود سنگ‌های صفراوی بوده که مجاری این اندام را مسدود می‌کنند. در واقع این سنگ‌ها مانع از تخلیه کامل صفرا از کیسه صفرا می‌شوند. در نتیجه کیسه صفرا متورم شده و ممکن است درگیر عفونت‌های باکتریایی شود. از دیگر دلایل کمتر شایع این بیماری می‌توانیم به وجود زخم در کیسه صفرا، کاهش جریان خون به کیسه صفرا، وجود تومور و... اشاره کنیم.
به طور کلی افرادی که شرایط زیر را دارند بیشتر درگیر این بیماری می‌شوند:
علائم این بیماری به دو بخش حاد و مزمن تقسیم می‌شوند.
این بیماری به صورت ناگهانی شدید شده و درد زیاد و مداومی به همراه دارد. بیش از 95% کیس‌های درگیر این بیماری به دلیل وجود سنگ کیسه صفرا علائم را تجربه می‌کنند. درد در این مدل به گونه‌ای بوده که از وسط تا بالای سمت راست شکم ادامه پیدا کرده و ممکن است حتی گاهی اوقات به شانه راست یا قسمت پشت انتقال پیدا کند. شدت درد در این نوع عموما 15 تا 20 دقیقه بعد از غذا خوردن بیشتر هم می‌شود. دردی که در صورت ادامه داشتن باید فورا آن را به پزشک اورژانس اطلاع دهید.
در طرف دیگر ماجرا علائم مزمن را داریم. همان طور که از نام آن مشخص بوده این علائم ناگهانی نیستند و در طولانی مدت ادامه پیدا می‌کنند. حملات و درد مزمن تکرار بیشتری داشته و البته شدت درد در مقایسه با نوع حاد کمتر است.
جدای از این موارد رایج‌ترین علائم کیسه صفرا کلابه عبارت هستند از:
دقت داشته باشید که هر گونه درد شکمی می‌تواند زنگ خطری برای وجود یک عارضه جدی باشد، بخصوص درد شکمی حاد که به صورت مداوم تکرار می‌شود. در نتیجه اگر اخیرا تجربه درد شکمی داشته‌اید و علائمی مانند علائم بالا را تجربه کرده‌اید پیشنهاد می‌کنیم که این موارد را با یک مشاوره آنلاین دکتر گوارش در میان بگذارید. از طرفی اگر این بیماری به صورت ژنتیکی در خانواده‌تان وجود دارد باید حتما تحت نظر متخصص گوارش باشید.
برای تشخیص کیسه صفرا کلابه و هر گونه التهاب مربوط به این ارگان روش‌های متعددی در دسترس هستند. به طور کلی از شایع‌ترین روش‌های تشخیص این بیماری به کمک متدهای روز پزشکی می‌توانیم به موارد زیر اشاره کنیم:
علاوه بر این روش‌ها در صورتی که پزشک به دنبال عفونت و التهاب باشد به سراغ آزمایش خون می‌رود. همان طور که می‌دانید آزمایش خون عفونت را به خوبی نشان می‌دهد.
وقتی صحبت از روش‌های درمانی این بیماری می‌شود می‌توانیم به چند متد اشاره کنیم. از جمله دارو درمانی، تغییر سبک زندگی و رژیم غذایی، جراحی و... هدف از متدهای درمانی در وهله اول کاهش درد و همچنین برگرداندن عملکرد طبیعی ارگان است. به علاوه اینکه پزشکان سعی می‌کنند به کمک داروها و آنتی بیوتیک‌ها در وهله اول عفونت و التهاب را کاهش دهند. در صورتی که هیچ کدام از این روش‌ها جواب ندهد به سراغ جراحی و برداشتن عضو بیمار می‌روند.
همان طور که دیدید التهاب کیسه صفرا اغلب به دلیل انسداد مجاری و وجود توده در دیواره این اندام ظاهر می‌شوند. با این حال شما می‌توانید با دنبال کردن یک رژیم غذایی سالم، فعالیت ورزشی منظم و همچنین مدیریت وزن احتمال بروز این بیماری را تا جای ممکن کاهش دهید. اگر در این زمینه به اطلاعات بیشتری نیاز دارید سری به سایت درمانکده بزنید.
منابع: my.clevelandclinic - hopkinsmedicine
