یکی از تجهیزات پرکاربرد که در بخش های مختلف مورد استفاده قرار می گیرد دستگاه الکتروشوک است که در شرایطی که عملکرد قلب دچار مشکل شده و نیاز به عملیات احیای بیمار وجود دارد، برای بازگرداندن ضربان قلب به حالت نرمال به کار می رود. این دستگاه دفیبریلاتور هم نامیده می شود و علاوه بر بیمارستان در آمبولانس و سایر محیط های درمانی استفاده می شود. در صورتی که قلب به صورت نرمال عمل نکند و خونرسانی به مغز و سایر اندام ها با مشکل روبرو شود فیبریلاسیون بطنی رخ می دهد و ضربان قلب نیز از حالت نرمال خارج می شود. اگر به این مشکل رسیدگی نشود، پس از 10 دقیقه حیات فرد کاملا با خطر روبرو می شود. در چنین شرایطی از الکتروشوک استفاده می شود.
اجزای دستگاه الکتروشوک:
1. منبع تغذیه و کابل برق: برای شارژ کردن باتری و تامین انرژی دستگاه مورد استفاده قرار می گیرد.
2. باتری: یکی از مهم ترین قسمت های دستگاه است که به شکل سرب اسیدی یا نیکل- کادمیم می باشد. باتری های نیکل- کادمیم کوچک تر هستند و وزن کمتری دارند و به صورت سری بسته می شوند.
3. الکترودها: این الکترودها به صورت داخلی و خارجی هستند. الکترودهای داخلی که قاشقی هستند در عمل قلب باز برا اعمال جریان الکتریسیته به بافت قلب به کار می روند. الکترودهای خارجی پدال دستی نیز نامیده می شود و شامل اپکس و استرنوم هستند که اپکس در نوک قلب و استرنوم در قاعده قلب قرار می گیرد. در الکتروشوک های نیمه اتوماتیک و تمام اتوماتیک از الکترودهای چسبی استفاده می شود که بر روی پوست بدن بیمار چسبانده می شوند.
4. صفحه نمایش: پارامترها و میزان انرژی دستگاه برای اعمال شوک بر روی آن نشان داده می شود. صفحه نمایش ضربان قلب، سیگنال قلب و وضعیت پروب ها را نیز نشان می دهد.
5. پروب ثبت ECG: برای تشخیص بازگشت عملکرد قلب به شرایط نرمال و ثبت سیگنال قلب استفاده می شود.
6. صفحه کلید: به منظور خاموش و روشن کردن دستگاه، شارژ و دشارژ خازن، تنظیم میزان انرژی، پردازش اطلاعات و انتخاب مد دستگاه استفاده می شود.
عملکرد الکتروشوک:
اگر دستگاه غیر اتوماتیک باشد، ابتدا باید دستگاه روشن شود و پس از انتخاب میزان انرژی الکتریکی بر حسب ژول و دشارژ شدن دستگاه پدال ها آماده شوند. سپس پدال ها در نقاط مورد نظر بالا و پایین قلب قرار می گیرند و انرژی دستگاه تخلیه می شود. این دستگاه باید توسط شخص متبحر و با تجربه استفاده شود. در دستگاه های اتوماتیک، وضعیت قلب بیمار به صورت اتوماتیک تحلیل می شود و دستگاه میزان شوک مورد نیاز را تعیین می کند و تنها نیاز به فشردن یک دکمه وجود دارد.
برای اعمال شوک باید حتما از ژل و ماده هادی استفاده شود که هوای بین پوست و الکترودها را از بین می برد. سوختگی پوست در محل قرار دادن الکترودها و مرگ بافت عضلانی قلب از جمله عوارض استفاده از دستگاه الکتروشوک است.
