دستگاه ساکشن و انواع آن

دستگاه ساکشن که به آن وکیوم پمپ نیز گفته می شود به منظور خارج کردن مایعات اضافی از بدن استفاده می شود. این وسیله کاربردهای مختلف دارد و در منزل، بیمارستان یا اتاق عمل استفاده می شود. موتور این دستگاه دارای یک سیستم مکش قوی است که با ایجاد فشار منفی مایعات را از محل مورد نظر در بدن خارج می کند. این خارج کردن از طریق لوله دستگاه انجام می شود که مواد زائد را به مخزن دستگاه انتقال می دهد. در عمل های جراحی خارج کردن خون و مایعات از محل عمل موجب دید بهتر جراح می شود. در کاربردهای خانگی این دستگاه، مواد زائد از راه تنفسی بیمار خارج می شوند تا بیمار بتواند راحت تر نفس بکشد. در این بیماران استفاده از ساکشن از عفونت دستگاه تنفسی جلوگیری می کند زیرا از رشد میکروارگانیزم ها جلوگیری می نماید. ساکشن با برق و باتری کار می کند و در شرایطی که دسترسی به برق وجود نداشته باشد یا در ساکشن های پرتابل از باتری دستگاه استفاده می شود. این دستگاه باید پس از هر بار استفاده به طور کامل شسته و ضدعفونی شود تا از انتقال عفونت جلوگیری به عمل آید.

اجزای دستگاه ساکشن:

- موتور الکتریکی

- پمپ خلا که فشار منفی را ایجاد می کند

- کاتتر ساکشن که یک لوله انعطاف پذیر است و ترشحات را به مخزن انتقال می دهد

- لوله هواکش یا آسپیراتور: این لوله از ورود مایعات به موتور و پمپ جلوگیری می کند و لازم است ضد جرقه باشد

- فیلترهای تصفیه کننده و فیلترهایی که باکتری ها را جدا می کنند

- مخزن جمع کننده مایعات که مایعات در آن جمع شده و باید پس از ساکشن کردن خالی شود

- مانومتر: قسمتی که فشار و مکش ایجاد شده را نشان می دهد

- پیچ های تنظیم مقدار مکش

- سر ساکشن

کاربردهای دستگاه ساکشن:

دستگاه ساکشن کاربردهای متنوعی مانند زیبایی و دندانپزشکی دارد و شامل کاربردهای زیر نیز می باشد:

1. خالی کردن حفره های آبسه
2. خارج کردن محلول شستشو از محل زخم
3. گرفتن و برداشتن تومور
4. خارج کردن بافت های آسیب دیده یا نکروتیک مغزی
5. پاک کردن راه تنفسی بیمار
6. خشک نگه داشتن محل مورد نظر به منظور تشخیص خونریزی
7. کمپرس کردن رگ دچار خونریزی شده
8. تخلیه مایع مغزی- نخاعی از فضای زیر سخت شامه

انواع دستگاه ساکشن:

ساکشن ها بر اساس میزان مکش ایجاد شده، نوع کاربرد و ثابت یا پرتابل بودن تقسیم بندی می شوند:

1. ساکشن ثابت یا پرتابل:

• ساکشن ثابت که سانترال یا مرکزی نیز نامیده می شود در یک محل مشخص نصب شده و به دلیل حجم و وزن بالا جابجا نمی شود.
• ساکشن پرتابل یا قابل حمل: این دستگاه با باتری کار می کند و به دلیل وزن کم و کوچک بودن به راحتی جابجا می شود. این دستگاه به عنوان ساکشن یدکی نیز استفاده می شود و در منزل و آمبولانس نیز کاربرد دارد. اجزای این ساکشن مانند مخزن و کاتتر معمولا یک بار مصرف هستند.

2. ساکشن ها بر حسب میزان مکشی که ایجاد می کنند:

• خلاء بالا: این دستگاه فشار بیش از 60 KPa دارد و مناسب محیط های درمانی و اتاق عمل است.
• خلاء متوسط: این ساکشن فشار بیش از 20 KPa دارد و برای جراحی های سرپایی و مطب ها مورد استفاده قرار می گیرد.
• خلاء پایین: این دستگاه مناسب بیماران تنفسی است و به عنوان ساکشن یدکی نیز استفاده می شود.

3. تقسیم بندی ساکشن بر اساس نوع کاربرد:

• ساکشن بیمارستانی: این دستگاه مناسب استفاده در بخش های مختلف بیمارستان مانند مراقبت های ویژه است و در اتاق عمل نیز استفاده می شود. این ساکشن باید 2 مخزن با ظرفیت بالا داشته باشد.
• ساکشن آمبولانسی: این ساکشن با یک گیره در آمبولانس قرار می گیرد و در صورت لزوم جابجا نیز می شود. این دستگاه باید مناسب استفاده در زمان کم باشد و سرعت بالایی داشته باشد. قطعات آن نیز یک بار مصرف هستند. زیرا زمان کافی برای استریل کردن آن ها وجود ندارد. هم چنین دارای لامپ LED است که در تاریکی نیز مورد استفاده قرار بگیرد.
• ساکشن اورژانس: ساکشن اورژانس برای بیماران بد حال استفاده می شود و باید دو مخزن داشته باشد. لوله های آن سیلیکونی و قابل استریل هستند. کاربرد اصلی آن در مواردی است که بیمار اکسیژن خون کافی ندارد و دچار اختلالات تنفسی شده است. به طور مثال در حالت بیهوشی استفراغ کرده باشد و نیاز به پاک کردن مجرای تنفسی وجود داشته باشد.
• ساکشن دستی: ساکشن دستی علاوه بر محیط های درمانی و آمبولانس در منزل نیز استفاده می شود و پرتابل و کوچک است. این دستگاه در دندانپزشکی نیز استفاده می شود.
• ساکشن نوزادان: در ساکشن کردن راه تنفسی نوزادان و کودکان به خصوص در منزل از این دستگاه استفاده می شود.
• ساکشن زیبایی: این ساکشن در کلینیک ها و مطب های زیبایی استفاده می شود و کاربرد اصلی آن در برداشتن موضعی چربی شکم، باسن، ران، بازو و سایر نقاط است. هم چنین در لیپولیز و لیپوماتیک نیز کاربرد دارد.