طب گیاهی و استفاده از گیاهان برای حفظ تندرستی یا ساخت دارو برای درمان بیماری، تسکین درد و...، ریشه در تمدن‌های باستانی مانند مصر (آفریقا)، ایران (پارس)، چین، هند و آمریکای شمالی (سرخ پوستان) دارد و هنوز هم بسیاری از داروهای گیاهی از روی همان اسناد و متون قدیمی ساخته و مصرف می‌شود.
طب گیاهی غربی (فعلاً کاری به تاریخ و روند ورود اسناد طب گیاهی به اروپا و ترجمه به لاتین و... نداریم) در نیمه دوم قرن بیستم و پس از پیشرفت‌های داروشناسی دوباره جان گرفت و به آن توجه جدی شد و حتی در گزارش سازمان بهداشت جهانی در سال ۱۹۸۵م به نقش مهم گیاهان دارویی در مراقبت‌های بهداشتی اشاره گردید. سپس تدریس طب گیاهی در دانشگاه‌های اروپا و آمریکا آغاز می‌گردد و سخت‌گیری‌های قانونی کمتر می‌شود.
شرکت‌های داروسازی برای ساخت دارو بر پایه گیاهان دارویی، عصاره و اجزای فعال و مؤثر یک یا چند گیاه را به روش‌های علمی و آزمایشگاهی جدا می‌کنند و به‌صورت مصنوعی با یکدیگر و دیگر مواد تشکیل‌دهنده دارو ترکیب می‌کنند.
متخصصان گیاه‌درمانی و طب سنتی، داروهای گیاهی را بر پایه استفاده از همه ترکیبات آن و نه فقط عصاره جداشده تجویز می‌کنند. در این روش، عصاره قسمت‌های مختلف یک گیاه (مانند ساقه و برگ و گل) با فراوری‌ها مختلف (مانند جوشانده یا دم‌نوش) استفاده می‌شود.
پزشکان گیاه‌درمانی بر این باورند که با استفاده از تمام یا چند قسمت گیاه، دو نتیجه مهم رخ می‌دهد:
۱ـ افزایش اثر درمانی گیاه نسبت به زمانی که فقط از یک قسمت یا یک عصاره آن استفاده شود.
۲ـ مواد سازنده در قسمت‌های مختلف، ترکیبی می‌سازند که نسبت به هم خاصیت همیاری گیاهی دارند؛ یعنی هم عملکرد و اثر دارویی و درمانی گیاه را بیشتر می‌کنند و هم با اصلاح اثرات یکدیگر، معجونی بی‌خطر می‌سازند.
برای مثال، پایه داروی آسپرین (اسید سالیسیلیک)، از گیاه ریش بز است و آسپرین در معده‌های حساس باعث خونریزی می گردد اما در ترکیب حاصل از گیاه ریش بز، مواد محافظ معده وجود دارد که هنگام استفاده از از آن برای مشکلات گوارشی از معده محافظت می‌کند.
بنابراین، تفاوت بزرگ طب گیاهی و داروسازی گیاهی، نظریه همیاری گیاهی و استفاده از همه بخش‌های دارویی گیاه در مقابل جداسازی یک یا چند عنصر فعال آن است که نتیجه آن اختلاف در نوع و میزان اثر آنهاست.
خرید گیاهان دارویی از بازار باسلام (با ۲۰ هزار توهان هدیه در اولین خرید)
دو نکته مهم پایانی:
۱. گاهی یک گیاه دارویی به چند بخش دارویی تقسیم می‌شود؛ مثلاً گل، دانه و ریشه آن ممکن است اثرات متفاوتی داشته باشند و برای چند بیماری مختلف استفاده شوند. آنچه در بالا گفته شد در نگاه کلی بود.
۲. مصرف گیاهان دارویی کاملاً بی‌خطر نیستند و موارد منع مصرف متعددی دارند و نوع درمان گیاهی و مقدار مصرف آن نسبت به تعادل جسمی و روانی هر فرد متفاوت است.
پرمویی صورت و بدن بانوان در بعضی موارد درمان ساده طبیعی دارد که در یکی از یادداشت های آینده خواهم گفت. ان شاء الله!
