ارث یک مفهوم حقوقی و مالی است که به اموال و حقوقی اشاره دارد که پس از مرگ یک فرد (مورث یا متوفی) به بازماندگان او منتقل می‌شود. این اموال ممکن است شامل دارایی‌های مالی، ملکی، یا حقوق دیگر باشد که متوفی در زندگی خود به آنها دارای حق بوده است.
فرآیند انتقال این اموال به بازماندگان به وسیلهٔ یک مجموعه از قوانین و مقررات حقوقی که به ارث‌بردن یا انتقال اموال از فرد فوت‌کرده به افراد دیگر می‌پردازد، کنترل می‌شود.در این سیاق، متوفی یا مورث فردی است که دیگر درگذشته و ارث خود را به بازماندگان خود ترک کرده است. بازماندگان که از متوفی ارث می‌برند، وارث نامیده می‌شوند. مفهوم ترکه یا ارث به اموال و حقوقی اطلاق می‌شود که از سوی متوفی به وارثان خود منتقل می‌شود و ممکن است توسط مقررات قانونی یا وصیت‌نامه‌های ایشان مشخص شود.
در قانون مدنی، طبقات ارث به دسته‌بندی افراد و حقوق وارثان بر اساس موارد مختلف می‌پردازد. طبق ماده ۸۶۲ قانون مدنی ایران، طبقات ارث به سه دسته تقسیم می‌شوند:
۱.سهم الإرث طبقه اول: در طبقه اول ارث، سهم الارث به افرادی که مستقیماً وارث متوفی هستند تعلق می‌گیرد. این افراد عبارتند از:
در صورتی که فرزندان فوت کرده باشند، نوه‌های متوفی نیز جایگزین فرزندان محسوب می‌شوند و سهم الارث به آنها تعلق می‌گیرد.
مقدار سهم الارث در هر دسته از این وارثان بر اساس مفاهیم حقوقی و شرایط مختلف تعیین می‌شود. قانون مدنی جزئیات دقیقی در مورد تقسیم این سهم‌ها و ارث‌بری در هر طبقه از وارثان فراهم کرده است.
۲.سهم الإرث طبقه دوم: در طبقه دوم ارث، وارثان نسبی و افرادی که به دورتر از طبقه اول نسبت به متوفی هستند، حق بهره‌مندی از سهم الارث را دارند. این افراد عبارتند از:
در صورت فوت همهٔ برادران و خواهران، فرزندان آنها نیز جزء این طبقه قرار می‌گیرند و سهم الارث به آنها منتقل می‌شود.
مانند طبقه اول، مفاهیم حقوقی و شرایط دقیقی تعیین کننده مقدار سهم الارث در هر دسته از این وارثان هستند و قانون مدنی مفصلی در مورد تقسیم این سهم‌ها فراهم کرده است.
۳.سهم الإرث طبقه سوم: در طبقه سوم ارث، افرادی که به دورتر از طبقه دوم نسبت به متوفی هستند، حق بهره‌مندی از سهم الارث را دارند. این افراد عبارتند از:
نکته مهمی که به آن اشاره کردید، درست است. اگر حداقل یک نفر از اعضای طبقه قبل (طبقه دوم یا طبقه اول) زنده باشد، افراد طبقه‌های بعدی از ارث محروم می‌شوند.
در قانون مدنی، سهم الارث همسر متوفی تحت هر شرایطی حق بهره‌مندی از ارث متوفی را دارد. این سهم الارث به عنوان یکی از طبقات ارث به همسر تعلق می‌گیرد. در حقیقت، همسر متوفی در ترتیب اولین طبقه ارث‌بری (طبقه اول) قرار می‌گیرد و حتی اگر وارثان دیگری نیز وجود داشته باشند، همسر متوفی همچنان به عنوان یک وارث در این طبقه محسوب می‌شود.
میزان سهم الارث همسر متوفی به وابستگی به وجود وارثان دیگر و شرایط حاکم بر موضوع متفاوت است. برای درک دقیق‌تر وضعیت خاص، بهتر است با یک وکیل ارث مشوره کنید. وکیل ارث می‌تواند شما را در مورد حقوق و تقسیم ارث همسر متوفیتان راهنمایی کند و به شما کمک کند تا مسائل مرتبط با این زمینه را به درستی درک کنید.
۱.سهم الإرث شوهر:در قانون مدنی ایران، سهم الارث شوهر از اموال به جا مانده همسرش تاکید بر وجود یا عدم وجود فرزندان مشترک دارد. بر اساس این قانون:
۲.سهم الإرث زن: در قانون مدنی ایران، سهم الارث زن از اموال شوهر خود به وابستگی به وجود یا عدم وجود فرزندان مشترک است. بر اساس این قانون:
تقسیم ارث به مراحل مختلفی تقسیم می‌شود و توسط شورای حل اختلاف انجام می‌پذیرد. در ایران، این مراحل عبارتند از:
۱.درخواست تقسیم ارث: ابتدا، ورثه متوفی برای تقسیم ارث باید درخواست تقسیم را از طریق یک وکیل ارث به شورای حل اختلاف ارث ارائه دهند.
۲.دریافت گواهی انحصار وراثت: هر یک از ورثه می‌توانند به صورت جداگانه درخواست تقسیم ارث کنند و وکیل ارث برای دریافت گواهی انحصار وراثت نیاز به مدارک مورد نیاز دارد. این مدارک شامل شناسنامه و گواهی فوت متوفی، استشهادیه در دفاتر اسناد رسمی، عقدنامه (در صورت متأهل بودن متوفی) و شناسنامه ورثه متوفی می‌شود.
۳.درخواست تقسیم ارث به شورای حل اختلاف: وکیل، پس از دریافت مدارک، درخواست تقسیم ارث را به شورای حل اختلاف ارث ارسال می‌کند.
۴.آگهی در یک روزنامه محلی: شورا پس از درخواست گواهی انحصار وراثت، درخواست ورثه متقاضی را یک نوبت در یک روزنامه محلی آگهی می‌کند. در صورت عدم اعتراض در مدت یک ماه، گواهی صادر می‌شود.
۵.صدور گواهی انحصار وراثت: شورا پس از مراجعه به مراحل قانونی، گواهی انحصار وراثت را صادر می‌کند.
۶.طلب ارث توسط ورثه: پس از صدور گواهی، ورثه می‌توانند از ترکه متوفی، ارث خود را طلب کنند و به انجام مراحل تقسیم ارث بپردازند.
در این راستا وکلای گروه حقوقی دارتوت با بهره گیری از روش های قانونی به شما کمک می کنند تا در فرآیند دعاوی مربوط به تقسیم ارث و آثار حقوقی و کیفری پس از آن تنها نبوده و در کوتاه ترین زمان ممکن و حداقل خسارت وارده در دعوای خود پیروز شوید. برای دریافت مشاوره همین حالا با ما تماس بگیرید.
منبع: گروه حقوقی دارتوت
