نقشه برداری یکی از قدیمیترین دانشهای بشری است که ریشه در نیاز انسان به شناخت محیط اطراف دارد. این علم، با گذشت زمان تکامل یافته و به ابزاری حیاتی در توسعه تمدنها تبدیل شده است.
نقشهبرداری در مصر باستان
در مصر باستان، نقشهبرداری برای مدیریت زمینهای کشاورزی و تعیین مرزها اهمیت ویژهای داشت. مهندسان مصری با استفاده از ابزارهای ساده توانستند طرحهایی دقیق از زمینهای اطراف رود نیل تهیه کنند.
مهندسی و نقشهبرداری در بینالنهرین و تمدن سومر
تمدن سومر با سیستمهای پیچیده آبیاری و شهرسازی، نقشهبرداری را به سطح جدیدی رساند. اسناد گلی و لوحهای نوشتهشده نشان میدهند که این تمدن از فنون مهندسی و نقشهکشی برای توسعه شهرها بهره میبرد.
نقش هندسه در نقشهبرداری یونان باستان
یونانیان با تمرکز بر هندسه و ریاضیات، علم نقشهبرداری را نظاممند کردند. فیثاغورث و اقلیدس نقش مهمی در پایهریزی اصول هندسی داشتند که تا امروز کاربرد دارد.
پیشرفتهای فنی در نقشهبرداری روم باستان
رومیان ابزارهای دقیقتری مثل گونیا و ابزارهای اندازهگیری پیشرفته را وارد کار کردند و نقشهبرداری را برای ساخت جادهها و شهرهای گسترده به کار بردند.
دوره رنسانس و قرون وسطی تولد دوباره دانش نقشهبرداری
در این دوره، به دلیل رشد علوم و کشف قارهها، نیاز به نقشههای دقیقتر افزایش یافت. دانشمندان اروپایی به توسعه نقشهکشی علمی پرداختند.
تحول ابزارها در قرن ۱۶ میلادی
ابزارهایی مثل تئودولیت و کمپاس وارد نقشهبرداری شدند و دقت اندازهگیریها افزایش یافت.
آغاز نقشهبرداری علمی در قرن ۱۷
با استفاده از مثلثبندی و روشهای ریاضی، نقشهها دقیقتر و قابل اعتمادتر شدند.
دقتگرایی و ترسیمات نوین در قرن ۱۸
پیشرفت در ابزارها و استانداردسازی موجب شد نقشهها با دقت بسیار بالا ترسیم شوند.
انقلاب در نقشهبرداری در قرون ۱۹ و ۲۰
استفاده از عکسبرداری هوایی و تکنولوژیهای نوین، انقلابی در نقشهبرداری به وجود آورد.
نقشهبرداری دیجیتال در قرن ۲۱
امروزه با کمک سیستمهای اطلاعات جغرافیایی (GIS) و فناوریهای ماهوارهای، نقشهبرداری دقیقتر و سریعتر از همیشه انجام میشود.
نقشهبرداری در دوره هخامنشیان (۵۵۰ تا ۳۳۰ قبل از میلاد)
در این دوره، با توجه به وسعت امپراتوری، نیاز به نقشههای دقیق برای مدیریت سرزمینها حس میشد و نقشهبرداری به صورت ابتدایی انجام میگرفت.
دوره ساسانیان (۲۲۴-۶۵۱ میلادی)
نقشهبرداری در این دوره تکامل یافت و نقشههای راهها و شهرها با دقت بیشتری ترسیم شد.
دوره اسلامی (بعد از ۷۰۰ میلادی)
علمای اسلامی، به ویژه جغرافیدانان، با بهرهگیری از دانش یونان و هند، نقشههای پیشرفتهای ساختند که در توسعه دانش جغرافیا تاثیرگذار بود.
دوران معاصر (قرن نوزدهم به بعد)
با ورود تکنولوژیهای نوین از غرب، نقشهبرداری در ایران صنعتی و علمیتر شد و نقشههای دقیقتری تهیه گردید.
