طرح کسب و کار (Business Plan) رو جدی بگیریم!

طرح کسب و کار یا طرح تجاری گزارشی است که فردی که قصد دارد کسب و کاری راه اندازی کند، در آن فرآیند کسب و کار خود را شرح می دهد.

طرح کسب و کار یا Business Plan اغلب برای جلب نظر سرمایه گذاران به کار می رود. همچنین با نوشتن یک طرح کسب و کار می توان به نقاط ضعف و قوت طرح نیز پی برد.

در واقع وقتی شما کسب و کاری را شروع می کنید نیاز به یک برنامه یا نقشه راه دارید تا شما را به سریعترین و درست ترین مسیر به مقصد یعنی موفقیت استارتاپ یا کسب و کارتان برساند. این برنامه یا نقشه همان طرح کسب و کار است.

در یک تحقیق 90 درصد کسب و کار ها شکست می خورند و 10 درصد آن ها باقی می مانند که از این 10 درصد فقط 1 درصد از این کسب و کار ها موفق می شوند 5 سال اول کسب وکار خور را بگذرانند.

دلایل مختلفی برای شکست کسب و کار ها وجود دارد اما اصلی ترین دلیل آن نداشتن طرح کسب و کار است.

با توجه به اهمیت طرح تجاری (کسب و کار) در ادامه به بررسی تمامی نکات مربوط به طرح کسب و کار می پردازم و سعی می کنیم به دقیق ترین و کامل ترین شکل این موضوع را بررسی کنم.

مراحل اصلی طرح کسب و کار

طرح کسب و کار شامل 6 مرحله اصلی می شود:

1. خلاصه جامع: این قسمت از طرح کسب و کار یک دید کلی از کسب و کار شما به افراد می دهد. این قسمت از طرح کسب و کار شما برای بسیاری از سرمایه گذاران بسیار مهم است.

نکته مهم این است که این قسمت را باید در پایان طرح کسب و کار و وقتی تمام مراحل انجام شد بنویسید.

2. جزییات کسب و کار: در این قسمت یک توضیح کوتاه در رابطه با سوالات زیر باید تهیه کنید:

• شما چه کسی هستید؟
• چه چیزی قرار است بفروشید؟
• به چه دلیلی قرار است بفروشید؟
• به چه کسی قرار است بفروشید؟

بعد از این سوالات باید محل (Location) کسب و کار خودتون را مشخص کنید، کارکنان مهم خود را شناسایی کنید و هر آنچه که باعث میشه تا کسب و کار شما برجسته شود را در این قسمت بیاورید.

3. استراتژی بازایابی و فروش: در این قسمت شما باید بازار هدف خود را شناسایی کنید. به این معنی که شما باید بدانید که دقیقا مشتریان هدف شما چه کسی می تواند باشد. به طور مثال فردی که قصد راه اندازی کسب و کار رستوران را دارد تمام سنین می توانند جزو مشتریان هدف آن باشند اما فردی که قصد دارد محصولات غذایی برای نوزادان بفروشد قطعا بازار هدف و مشتریان هدف آن والدین می باشند. بعد از این شما باید دلیل این‌که چرا فکر می کنید مردم محصول شما را خریداری می کنند را توضیح دهید. همچنین باید به صورت جزیی بیان کنید که به چه صورتی قرار است محصول خود را به آن ها معرفی کنید و به فروش برسانید.

4. تیم مدیریت و کارکنان: در این قسمت باید به تیم مدیریت و کارکنان خود اشاره کنید و همچنین باید در این قسمت به این موضوع که چه افرادی را می خواهید استخدام کنید نیز اشاره کنید.

5. نحوه اجرا: در این قسمت توضیح دهید که چه امکانات و تسهیلاتی قرار است داشته باشید. در این قسمت از محل استقرار تا مدیریت سیستم های اطلاعاتی و اینکه محصول یا خدماتتون قراره چطور به دست مشتری برسه رو ذکر کنید.

6. برنامه های مالی: در این قسمت باید برنامه ها و پیش بینی های مالی خود را بیاورید. این قسمت تمامی مراحل قبلی را به اعداد ترجمه می کند. در این قسمت مشخص می شود که کسب و کار شما ارزش خواهد داشت یا شما وقت و پولتان را تلف خواهید کرد.

در پایان باید توجه داشت که طرح کسب و کار شما با رشد کسب و کار شما تغییر خواهد کرد. همچنین به شما کمک خواهد کرد که بر روی کسب و کار خود تمرکز کنید و بدانید در کجای مسیر قرار دارید و باید در کجای مسیر باشید تا بتوانید مسیر خود را در صورت نیاز درست کنید.

5 نکته مهم در رابطه با طرح کسب و کار

در نوشتن طرح کسب و کار باید به 5 نکته مهم توجه داشته باشید:

1. طرح کسب و کار خود را به صورت جزیی بنویسید. هر چقدر طولانی تر بنویسید، زمان زیادی هم برای خواندن ان باید صرف کرد.

2. موارد اضافه و حاشیه ای را حذف کنید.

3. به سراغ اصل مطلب بروید و نکات اصلی را بیان کنید.

4. واقع گرا و صادق باشید و تمامی چالش هایی که کسب و کارتان با آن رویرو خواهد شد را در نظر داشته باشید.

5. از تصاویر، نمودار ها و جداول استفاده کنید.

نمونه ای از یک طرح کسب و کار

در ادامه می توانید نمونه ای از ساختار طرح کسب و کار را مشاهده فرمایید.

1. صفحه اول: شامل نام کسب و کار، شماره تماس و نام اعضای تیم مدیریت

2. توضیحات مقدماتی: شامل معرفی شرکت و اعضای تیم

3. خلاصه مدیریت: به صورت خلاصه هدف از طرح خود، محصولات و بازار هدف خود را شرح دهید.

4. اهداف و چشم انداز: هدف بلند مدت و میان مدت خود را از انجام طرح بیان کنید.

5. شرح سازمان: تجهیزات و منابع خود را به همراه روش‌های بازاریابی و ساختار سازمانی شرح دهید.

6. محصولات و خدمات: محصولات و خدماتی که ارائه می‌دهید و ویژگی های ممتاز آنها را بیان نمایید.

7. آنالیز بازار: بازاری که در آن می خواهید فعالیت کنید به همراه گروه مشتریان خود را بیان کرده و وژگی های مهم آنها را شرح دهید.

8. استراتژی: استراتژی های کلان را به همراه استراتژی در حوزه شیوه استفاده از منابع داخلی، شیوه فروش و بازاریابی و عملکرد داخلی توضیح دهید.

9. هزینه و درآمد: هزینه های خود را به همراه درآمد برای سه سال پیش‌بینی کنید و میزان سرمایه مورد نیاز را (در صورت وجود) بیان نمایید.

10. نتیجه گیری.

جمع بندی نکات مهم این مطلب

اگر بخواهیم نکات مهم این مطلب را در چند نکته کوتاه جمع بندی کنیم می توانیم به شکل زیر به این نکات اشاره کنیم:

1. طرح کسب و کار یا طرح تجاری گزارشی است فردی که قصد راه اندازی کسب و کاری را دارد آن را برای ارائه به سرمایه گذاران طراحی می کند. همچنین می توان به قوت و وضعف کار خود نیز پی برد.

2. از آنجایی که 99 درصد کسب و کارهایی که به موفقیت نمی رسند طرح کسب و کار ندارند، داشتن یک طرح کسب و کار برای موفقیت از اهمیت زیادی برخوردار است.

3. طرح کسب و کار شامل 6 مرحله اصلی می باشد:

• خلاصه جامع: دید کلی از کسب و کار که در پایان تکمیل می شود.
• جزییات کسب و کار: پاسخ به سوالاتی همچون شما چه کسی هستید؟، چه چیزی قرار است بفروشید؟، به چه دلیلی قرار است بفروشید؟، به چه کسی قرار است بفروشید؟
• استراتژی بازایابی و فروش: در این قسمت شما باید بازار هدف خود را شناسایی کنید، دلیل اینکه چرا فکر می کنید مردم محصول شما را خریداری می کنند را توضیح دهید. بیان کنید به چه صورتی قرار است محصول خود را به آن ها معرفی کنید و به فروش برسانید.
• تیم مدیریت و کارکنان: تیم مدیریت و کارکنان خود اشاره کنید.
• نحوه اجرا: توضیح دهید که چه امکانات و تسهیلاتی قرار است داشته باشید.
• برنامه های مالی: در این قسمت باید برنامه ها و پیش بینی های مالی خود را بیاورید.

4. پنج نکته مهم را در طرح کسب و کار فراموش نکنید:

• طرح کسب و کار خود را به صورت جزیی بنویسید.
• موارد اضافه و حاشیه ای را حذف کنید.
• به سراغ اصل مطلب بروید و نکات اصلی را بیان کنید.
• واقع گرا و صادق باشید.
• از تصاویر، نمودار ها و جداول استفاده کنید.