پرویز تناولی مجسمه ساز، نقاش، پژوهشگر و مجموعه دار ایرانی است که او را به عنوان یکی از پیشگامان مکتب سقاخانه می‌شناسند. او همچنین پدر مجسمه سازی نوگرای ایران هم نامیده می‌شود. بنابراین می‌توان گفت او توانست دو مکتب جدا از هم سقاخانه و نوگرا را به هم پیوند دهد. مجسمه‌های هیچ، دست‌ها و قفل و قفس از معروف‌ترین آثار پرویز تناولی به شمار می‌آیند.
تناولی حرفه هنری‌اش را در ابتدا با نقاشی شروع کرد و در کنار آن به مجسمه سازی هم پرداخت. به تدریج این مجسمه‌های او بودند که بیشتر مورد توجه قرار گرفتند و موجب شهرت او شدند. او در نقاشی‌های خود از خط نستعلیق استفاده می‌کند و نقاشی‌هایش حالت ترکیبی دارند. با این وجود نقاشی‌هایش پیوند سنت و مدرنیته است و با وجود فرم‌های سنتی پیامی امروزی دارند. موتیوهای نقاشی‌هایش گاهی لابلای پیچ و تاب های خط‌های نستعلیق گیر می افتند و دست آویز آن می‌شوند.
اولین بار در سال 1336 پرویز تناولی مجسمه‌های سفالی و مجسمه‌های ساخته شده از آهن قراضه را در تالار فرهنگ به نمایش گذاشت. این اولین نمایشگاه از آثار یک مجسمه ساز بود که در ایران برپا شد. تناولی در ساخت مجسمه‌های خود از فرم‌های عامیانه الهام می‌گرفت. در مجسمه‌های او پنجره‌های مشبک، بلبل یا هدهد، قفل و پنجه برنجی دیده می‌شدند. سقاخانه هم منبع الهام دیگر برای اوست. به این صورت که از مواد و مصالح سقاخانه،، یعنی مس و برنز، سرامیک، فولاد و فایبرگلاس در ساخت مجسمه‌ها به کار می‌برد.
فرهاد کوه کن شخصیت نمادین آثار او بود و پیکرش را با نشانه‌های سقاخانه‌ای و مصالح مختلف می‌ساخت. آثار هیچ پرویز تناولی از معروف‌ترین آثار او هستند که دغدغه اعتراض آمیز او را نشان می‌دهند. دلیل تاثیرگذاری مجسمه‌های پرویز تناولی این است که مجسمه برای او فقط یک ساختار نیست که هنرمند به ترکیب بیرونی آن متکی باشد. بلکه تناولی برای مجسمه‌های خود روح قائل است و تا جایی پیش می‌رود که هاله درونی و بیرونی مجسمه با هم پیوند داشته باشند.
هیچ‌های پرویز تناولی در مجسمه‌ها و نقاشی‌هایش دائم تکرار می‌شوند. هر بار خط و خطوط خاصی دارند و حتی ممکن است با عناصر دیگر ترکیب شوند. مجسمه قفل و قفس پرویز تناولی از معروف‌ترین آثار اوست که از که قفل‌های سقاخانه‌ای الهام گرفته است. مجسمه دست‌های پرویز تناولی هم اثر معروف دیگر است که باز هم از پنجه‌های سقاخانه‌ای الهام گرفته است. این دست‌ها گهگاه با هیچ ترکیب شده‌اند و گاهی جدا هستند.
به طور کلی می‌توان گفت که عناصر آثار تناولی محدود هستند و بارها در آثار مختلف او به شکل‌های گوناگون ترکیب شده‌اند. بزرگ‌ترین مجسمه هیچ پرویز تناولی در سال 2015 در ایران رونمایی شد. با این وجود پیش از این تاریخ هم مجسمه‌های مختلف این هنرمند در جای جای ایران نصب شده بود و در معرض دید هنردوستان قرار داشت.
آثار پرویز تناولی محبوب مجموعه داران و موزه‌هاست. به همین دلیل در حراج‌های بین المللی مورد استقبال رار می‌گیرند. مجسمه پرسپولیس پرویز تناولی در سال 1387 با رکورد دو میلیون و پانصد هزار دلار در حراج کریستی به فروش رفت. این استقبال‌ها قیمت آثار پرویز تناولی را بالا برده است.
پرویز تناولی بنیانگذار مدال هنری در ایران است. او در خلق مدال‌های هنری چارچوب‌ها را کنار می زند و مدال‌ها را شیوه‌ای برای بیان دغدغه‌های درونی خود می‌داند. خانه پرویز تناولی در نیاوران تهران اکنون خانه موزه تناولی نامیده می‌شود. کامران دیبا معماری خانه تناولی را برعهده داشت.
در این مقاله به تحلیل آثار پرویز تناولی پرداختیم. در صورتی که دوست دارید زندگی نامه پرویز تناولی را مرور کنید به بخش هنرمندان وبسایت درز مراجعه کنید.
منبع:
