بررسی های دیتاجو در مورد فرشته نجات دانشگاهها در دوران کرونا با آموزش مجازی
از اوایل اسفند پارسال بود که ویروس کرونا وارد کشور شد و به سرعت تمامی استان‌ها و شهرهای ایران را درگیر کرد. دانشگاهها و مدارس از اولین ارگان‌ها و موسساتی بودند که به دلیل حساسیت و اهمیت آن با تعطیلی مواجه شدند. از آنجایی که این بیماری درمان قطعی نداشت (ندارد) و به سبب ماهیت جدید آن، برای دانشمندان ناشناخته بود بنابراین پیش‌بینی‌های دقیقی برای ادامه روند و عملکرد آن نمی‌شد بیان کرد. ترم تحصیلی جدید آغاز شده بود و اطلاعات مشخصی از زمان اتمام کامل و ریشه‌کنی بیماری وجود نداشت. دانشگاهها و مراکز آموزشی به تعطیلی چند هفته‌ای تن دادند تا کنترل وضعیت را از دست ندهند.
تعطیلی‌هایی که منتهی به تعطیلات عید نوروز شد و سبب گردید تا مسئولان آموزشی و بلندپایه‌ی نظام آموزشی فرصت بیشتری برای تصمیم‌‌گیری در رابطه با ادامه روند آموزش داشته باشند. پس از آنکه از عدم کشف درمان صد در صد موثر و در مدت زمان کوتاه اطمینان حاصل شد و تمامی جامعه بشر اذعان نمودند که بایستی به زندگی با ویروس کووید 19 حداقل به مدت دو سال عادت نمود، تلاش‌ها برای بهبود اوضاع شدت گرفت. وضعیت نامشخص تحصیلی و آموزشی به یکی از دغدغه‌های دانشجویان و سایرین تبدیل گشته و ضروری بود که چاره‌ای اندیشه شود. با بهره‌گیری از روشها و راه‌حل‌های سایر کشور، نظام آموزشی ایران نیز آموزش مجازی را در اولویت قرار داد و بر آن شد تا بسترهای لازم برای این امر مهیا سازد و از بروز اتفاقات ناگوار در سایه آموزش حضوری جلوگیری کند.
بیش از دو هزار و پونصد دانشگاه و موسسه آموزش عالی در سراسر کشور با بهره‌گیری از سامانه‌های الکترونیکی آموزش مجازی ترم تحصیلی را در پیش گرفتند. دانشگاهها گاه از نرم‌افزارها و سامانه‌های مشترک استفاده کردند و تجربیات خود را به اشتراک گذاشتند. در این میان نیز به دلیل مشابه بودن دروس معارف در تمامی دانشگاهها و موسسات آموزشی کشور، بکارگیری سایت نهاد پیشنهاد گردید که با استقبال دانشجویان و دانشگاهها مواجه شد به نحوی که بیش از یک میلیون و 700 هزار کاربر از آموزش‌های غیر حضوری این سایت و آزمون‌های آنلاین بهره‌مند شدند.
به طور کلی می‌توان نتیجه گرفت علیرغم آنکه بسیاری از مشکلات سر راه اساتید و دانشجویان در مسیر استفاده از آموزش الکترونیک بوده‌است، با این حال عملکرد دانشگاهها و تدابیر اتخاذ شده قابل قبول بوده و امید است با عنایت بیشتر افراد و سازمان‌های ذیربط شاهد کیفیت بهتر آموزش مجازی بوده و مسائل تاثیر گذار مرتفع گردند.
تحلیل دیتاجو در مورد چالشهای دانشگاهها در دوران کرونایی با آموزش مجازی
اشاره شد که جامعه آموزشی در زمینه آموزش مجازی با مشکلات و معضلاتی مواجه است. در این پاراگراف قصد داریم تا مشکلات و چالشهای موجود در مسیر آموزش آنلاین را بررسی کنیم. سرعت بالای شیوع ویروس کرونا و به دنبال آن تعطیلی‌های گسترده جامعه آموزشی را تقریبا غافل گیر نمود. بسیاری از دانشگاهها از آمادگی لازم برای ادامه آموزش و ترم جدید برخوردار بودند و بلافاصله پس از اتخاذ تصمیم تعطیلی مراکز آموزشی و خوابگاهی نسبت به آموزش به صورت مجازی و غیر حضوری اقدام نمودند. در عین حال، بسیاری دیگر از دانشگاهها از زیرساختارهای ضروری برخوردار نبوده و مدت زمان پیوستن به جرقه آموزش الکترونیک طولانی‌تر گردید. همین عامل منجر شد تا بسیاری از گروه های آموزشی جهت جلوگیری از تاخیر در روند آموزش به پیام‌رسان‌ها و نرم‌افزارهای خارجی از قبیل واتس‌آپ یا Skype رجوع کنند که بکارگیری از آنان نیز چالشهای دیگر در پی داشت.
به طور کلی، مشکلات موجود را از دو دیدگاه می‌توان بررسی نمود: دیدگاه دانشجویان که به عنوان کاربران نظام آموزش مجازی می‌باشند و دیدگاه اساتید، مسئولان آموزشی و در سطح کلی روسای دانشگاه که وظیفه فراهم کردن بسترهای لازم برای آموزش و در نهایت ارائه آن را برعهده دارند.
از جمله مشکلاتی که دانشجویان با آن مواجه هستند هزینه بالای استفاده از آموزش‌های آنلاین می‌باشد. بسته‌های اینترنتی که برای بارگیری و استفاده از آموزش‌های مجازی خریداری می‌شوند هزینه بالایی بر دانشجویان تحمیل می‌کند. هر چند که وعده رایگان شدن و کاهش هزینه‌های تحمیل شده ناشی از آموزش الکترونیکی به دانشجویان از سوی وزیر ارتباطات داده شده‌است، با این حال در بسیاری از موارد این وعده محقق نشده و دانشجویان همچنان با این معضل روبرو هستند.
مشکل دیگری که کاربران آموزش‌های انلاین را درگیر کرده است، سرعت اینترنت در نقاط مختلف می‌باشد. دانشجویان بسیاری از شهرها و روستاها از اینترنت پرسرعت برخوردار نبوده بنابراین با مشکل در برقراری اتصال و قطعی مواجه بوده‌اند.
چالش‌هایی که مسئولان نظام آموزشی و اساتید با آنها روبرو بودند نیز عبارت‌است از مهیا نبودن زیر ساخت‌های لازم جهت راه‌اندازی سامانه‌های آموزشی، نبود پهنای باند مناسب برای کلاس‌های برخط (زنده و آنلاین)، کم تجربگی اجرایی و در دسترس نبودن خطوط فیبر نوری اشاره کرد.
روشهای پیشنهادی دیتاجو در زمینه تدریس دروس دانشگاهی در دوران کرونا
بحث شد که در کنار تمامی مزایای روش استفاده از آموزش‌های انلاین، یک سری معضلات و چالش‌هایی نیز به همراه دارد که در برخی از دانشگاهها کمتر و در برخی دیگر بیشتر حس می‌گردد. مسلما حس کمال‌طلبی انسان ایجاب می‌کند تا تمامی موانعی که بر سر راه وی قرار دارد را رفع نماید این امر در رابطه با چالش‌ها و موانع آموزش غیرحضوری نیز صدق می‌کند. از آنجایی که بسیاری از چالش‌ها در طیف گسترده بوده و حل آنان خارج از اختیارات و توان و قدرت دانشگاهها می‌باشد و زیرساخت‌های ملی را درگیر کرده و بر طرف سازی آن مستلزم هزینه و صرف بیشتری ضروری است تا از روشهای جایگزین و راهکارهایی مناسب و کارآ استفاده نمود.
در انتخاب و طراحی این روشها بایستی در نظر داشت که بسیاری از دروس تخصصی که نیاز به یادگیری عملی داشتند به ویژه در رشته‌های علوم پزشکی با مشکل روبرو بودند و دانشجویان یادگیری مطلوبی از چنین دروسی کسب نمی‌کنند. لذا باید توجه شود که راهکارهایی ارائه شده در کنار آنکه چالش‌ها و مشکلات را به حداقل می‌رساند کیفیت آموزش‌های مذکور را نیز افزایش داده و تربیت دانشجویان توانمند را بهبود ببخشد.
یکی از اصلی‌ترین معضل دانشجویان کلاس‌های برخط یا زنده بوده که اگر دانشجو با قطعی اینترنت مواجه شود، از مطالب مطرح شده در کلاس بی بهره خواهد ماند، لذا یکی از راهکارهای پیشنهادی بکارگیری لوح‌های فشرده آموزشی می‌باشد. این لوح‌های فشرده می‌توانند حاوی محتوا و مطالب درسی و مفید شامل: مقالات مرتبط، پاورپوینت‌های آموزشی، فایل‌های صوتی ضبط شده سر کلاس، نمونه سوالات امتحانی، تصاویر مرتبط و ... باشد. با بارگزاری چنین فایل‌های فشرده بسیاری از مشکلات به هنگام برقراری ارتباط حل خواهدشد.
در این میان ضبط فایل صوتی در طول برگزاری کلاس و بارگزاری آن بر سامانه‌های موجود نیز کمک خواهد کرد تا دانشجویان مباحثی را که نیازمند مطالعه مجدد داشته و در یادگیری دچار مشکل شده‌اند را مجددا گوش داده و فرا بگیرند. فایل‌های صوتی گردآوری شده در زمان امتحانات نیز برای دانشجویان بسیار کمک کننده خواهد بود.
بهره گیری از تصاویر و عکس‌های مرتبط، اینفوگرافی‌ها، محتواهای ویدیویی و انیمیشن‌ها نیز در افزایش جلب نظر دانشجویان و ایجاد انگیزه یاری‌رسان خواهد بود. با توجه به آنکه تصاویر می‌توانند در تفهیم بهتر موضوع کنند، از جنبه جذابیت نیز برخوردار می‌باشد. در دسترس قرار دادن تصاویر و یا اینفوگرافی‌های مباحث جلسات آینده نیز می‌تواند در ایجاد آمادگی ذهنی در میان دانشجویان موثر واقع شود.
مهیا ساختن فایل‌های خلاصه درس نیز می‌تواند در زمان مرور و پیش یادگیری زمینه جلب توجه و درک بهتر مطالب باشد.
رهیافت های دیتاجو در استراتژی های تدریس به دانش آموزان و دانشجویان در دوران کرونا
مسلم است که دانشجویان و دانش آموزان به دلیل دور بودن از محیط آموزشی و دوستان خود از انگیزه کافی برای مطالعه و درس خواندن بهره‌مند نباشند. مشکلات و دغدغه‌های متعددی که در زمان شیوع کرونا و قرنطینه پیش آمده‌است، موجب کاهش تمرکز محصلان و دانشجویان گردیده‌است. در کنار تمامی روشهای خلاقانه و نوآورانه که می‌توان برای بهبود امر آموزش انجام داد می‌توان از سایر روشهای حمایتی روحی و روانی برای بهبود اوضاع و جلب نظر فراگیران بهره گرفت.
همانطور که می دانید کیفیت آموزش مقوله‌ای بسیار گسترده می‌باشد که یکی از آیتم های دخیل در آن نحوه ارتباط مدرس با دانشجو می‌باشد. به طور کلی، دانشجویان و دانش آموزان دروس ارائه شده توسط اساتیدی که روابط صمیمانه بیشتری با مخاطبان خود دارد را بهتر فرا می‌گیرند. هر چند که در زمان شیوع کرونا ارتباط حضوری دانشجویان و اساتید محدودتر شده است ولی کماکان حفظ ارتباطات صمیمانه ضروری به نظر می‌رسد.
از انجایی که تدریس دروس مختلف مطابق ماهیت از استراتژی متفاوتی برخوردار هستند، اما ایجاد حمایت در تمامی زمینه‌ها یکسان خواهد بود. با استراتژی‌های ساده‌ای می‌توان در این دوران در کنار دانش آموزان و دانشجویان بوده و انگیزه انان را نیز افزایش داد.
یکی از این روشها ارسال ایمیل یا پیامک به دانشجویان خود است. باید انها را متوجه این مسئله نمایید که هر چند امکان آموزش و ارتباطات حضوری وجود ندارد ولی کما فی السابق پیگیر امورات مربوط به دانشجویان و دانش آموزان خود بوده و از اهمیت گذشته برخوردار هستند، این استراتژی در نگاه اول ساده به نظر می‌رسد اما می‌تواند در ایجاد انگیزه برای آنان بسیار مفید واقع شود.
مسلما مطالعه در منزل برای بسیاری از افراد خسته‌کننده و کسل بار خواهد بود، بنابراین امکان آن وجود دارد که بسیاری از محصلان از مطالعه مطالب ارائه شده سر باز زنند، لذا شما می‌توانید با برگزاری کوییزهای کلاسی و جلسات پرسش و پاسخ توجه انان را به آموزش بیشتر جلب کنید، به عبارت دیگر در کنار آنکه از حمایت روانی و عاطفی غافل نشده‌اید، به امورات درسی و اموزشی نیز توجه دارد.
به خاطر داشته باشید که دانشجویان و دانش آموزان نیز همانند شما دغدغه‌های دیگری دارند و بسیاری از امورات انان به دلیل این بیماری عقب افتاده‌است. اگر فردی نتوانسته است انتظارات شما را برآورده نماید یا در انجام تکالیف و پروژه‌های ارائه شده با مشکل و یا تاخیر مواجه شده‌است، وی را درک نموده و کمک نمایید تا با رفع مشکل نسبت به انجام وظایف محوله اقدام نماید.
به طور قطع راهکاری فوق به تنهایی کافی نبوده و می توان با به اشتراک گذاری تجارب و بکارگیری ایده و خلاقیت راهکارهای دیگری نیز به لیست فوق اضافه کرد. توجه یه این نکته ضروری است که شرایط کنونی برای همگان مشکلات و معضلاتی فراهم آورده و نظم عادی بسیاری از امورات زندگی را مختل کرده‌است. همدلی و یاری به یکدیگر در این شرایط ضروری بوده و سبب می شود تا زمان بهبود وضعیت زندگی برای همه آسانتر گردد.
منبع : دیتاجو، موتور جستجوی هوشمند آنلاین
