حمل و نقل دام زنده برخلاف ساده به نظر رسیدن، بسیار مهم و حائز اهمیت است. به خاطر عدم آشنایی اکثر دامپروران اقدام به تهیه یک مطلب در خصوص نکات حمل گوسفند، بره پرواری، بز و گاو گرفتیم. در صورتی که دامدار هستید، حتما این نکات را جدی بگیرید.
بدیهی است درآمد پرواربند مستقیماً بستگی به افزایش وزن بره ها دارد و هر گونه افت وزنی به هر دلیل باعث کاهش سودآوری فرایند پرورش گوسفند، بز یا گاو می گردد.
یکی از دلایل افت وزن، حمل و نقل گوسفندان پروار شده از محل دامداری به مراکز فروش بره های پرواری می‌باشد.
استرس حاصل از اینکار باعث افت وزن گوسفند تلفات بره ها می‌گردد که در نهایت سودآوری را کم
می کند.
در ایران مطلب مستندی راجع به میزان افت وزن بدست نیامده اما تحقیقات انجام شده توسط مراکز علمی غربی در مورد مقدار و میزان کسری و کاهش وزن دام‌ها که معمولاً در اثر بارگیری و پیاده کردن و مسافرت بوجود آمده حدود 4 درصد می‌باشد.
انتخاب وسیله نقلیه و ظرفیت بارگیری بره ها
کامیون‌های بزرگ متوسط و کوچک و وانت بارها از وسایلی هستند که ممکن است مورد استفاده قرار گیرند. در کشورهای غربی بیشتر از کامیون‌های ویژه حمل گوسفند استفاده میکنند و در صورتی که مسافت حمل گوسفند از 750 کیلومتر بیشتر باشد از قطار استفاده می‌نمایند.
مدت زمان جا به جایی از مبداء تا مقصد را قبلاً تعیین کرده و کامیون مخصوص برای انتقال گوسفندان کاملاً سرویس شود زیرا توقف‌های غیر ضروری و ماندن بره‌ها در هوای سرد و یا گرم باعث افت وزن خواهد شد.
در کامیون‌های بزرگ با نرده هایی، بره ها در چند دسته جداگانه نگهداری شوند تا از شلوغی و روی هم ریختن دام‌ها در یک طرف جلوگیری شود.
به دقت رانندگی شود، سرپیچ ها سرعت کم گردد و حدالامکان از ترمزهای ناگهانی ممانعت شود.
هنگام حرکت لازم است یک نفر بالای کامیون و همراه گوسفندان باشد اگر گوسفندان بر اثر حرکت ماشینی روی هم ریختند آنان را سرپا بلند کند. بر اثر عادت گوسفندان، اگر گوسفندی روی زمین بیافتد دام‌های دیگر او را لگد میکنند و ادامه این کار ممکن است باعث تلف شدن دام گردد.
لازم است حدود 3 تا 4 سانتی متر بستر در کف کامیون ایجاد نمود بهترین بستر در تابستان ماسه بدون خاک و در زمستان مخلوطی از ماسه با کاه یا پوشال می‌باشد.
دقت شود کف و دیواره های باربند کامیون عاری از بریدگی تراشه‌های تیز سوزن و غیره باشد. در فصل تابستان باید ترتیبی داد که تابش آفتاب موجب ناراحتی گوسفندان در داخل کامیون نشود. برای این کار بهتر است وسیله نقلیه پوشش دار باشد و در هنگام زمستان پوشش وسیله باید طوری باشد که گوسفندان کمتر در کوران باد قرار گیرند اطراف وسیله نقلیه باید پوشش لازم برای جلوگیری از وزش باد به داخل را داشته باشد.
حتى الامکان از حمل دام زنده در هوای خیلی سرد و خیلی گرم باید خودداری کرد زیرا تلفات دام بر اثر حمل و نقل در این شرایط بیشتر از حد طبیعی است بهتر است هنگام تابستان حمل و نقل در شب صورت گرفته و زمستان‌ها حمل و نقل در روز باشد.
در صورتی که باربند کامیون دو طبقه باشد فاصله ردیف پایینی از ردیف بالا به اندازه ای باشد که گوسفندان طبقه پائینی بتوانند براحتی بایستند.
