عوامل مختلفی وجود دارند که بر بیماری و بروز آن در حیواناتی مثل بز و گوسفند تأثیر می‌گذارند به عنوان مثال فصل سال بر ایجاد بیماری‌ها تأثیر دارد. در یک تحقیق نشان داده شد که گندیدگی سم در طول فصل بارانی بیشتر بروز میکند و اسهال 27درصد و بیماریهای تنفسی 68 درصد نیز در فصل بارانی بیشتر هستند.
برخی نژادهای دامی نیز در برابر بیماری‌ها بیشتر مقاوم هستند. به عنوان مثال بزهای نژاد بوئر کمتر دچار آلودگی‌های انگلی می‌شوند زیرا آنها عادت دارند در زمان چرا از ارتفاع 160 سانتی متری درختان شروع و تا 10 سانتی متری آن بخورند به همین دلیل به آلودگی‌های انگلی که در سطح چمن‌ها و علوفه ها پراکنده هستند، کمتر دچار می‌شوند. بزهای نژاد بوئر به بیماریهای تب نزله ای بز (بیماری زبان آبی) و آنتروتوکسمی مقاوم هستند.
معاینه فیزیکی دام بیمار
معاینه فیزیکی شامل مشاهده عمومی حیوان شکل و یا گله از یک فاصله است که به دنبال آن نگهداری یک حیوان و معاینه عمقی آن می‌باشد. معاینه همچنین شامل جمع آوری دقیق هویت حیوان جنس، سن و نژاد جمع آوری اطلاعات مربوط به گذشته حیوان و گله است.
سیاه زخم
این بیماری هم برای حیوانات و هم برای انسان بسیار خطرناک است. در گوسفند و بز یک بیماری کشنده محسوب می‌شود و مرگ ممکن است در کمتر از یک ساعت اتفاق افتد. سیاه زخم یا شاربن یک بیماری عفونی حاد می‌باشد که تمام حیوانات خون گرم و انسان را مبتلا میکند. حیواناتی که در تابستان روی مراتع چرا می‌کنند، بیشتر در معرض سیاه زخم هستند به ویژه زمانی که چرا پس از یک دوره خشکسالی یا سیل زدگی باشد.
تحت هیچ شرایطی نباید لاشه باز حیوان مبتلا را لمس کرد. سالانه تعداد مرگ و میر زیاد به علت مصرف گوشت دام‌های مبتلا گزارش می‌گردد. در صورتی که یک دام به طور ناگهانی تلف شود نباید برای خوراک انسان مصرف گردد.
باکتری Bacillus anthracis باعث تولید بیماری سیاه زخم می‌شود. این باکتری تولید اسپورهایی مینماید که قادرند ۳۰ سال در خاک زندگی کنند. اسپورها توسط زخم‌ها حشرات منابع غذایی و تنفس انتقال می یابند. زمانی که مرگ ناگهانی یک حیوان مشاهده می‌شود باید به وجود سیاه زخم مشکوک شد. لاشه حیوان جمود نعشی را نشان نمی‌دهد و از منافذ باز بدن خونریزی مشاهده می گردد.
علایم در بز شامل به هم ساییدن دندان‌ها، افزایش ضربان قلب، لرزیدن، بی قراری، تلوتلو خوردن و تنفس سخت و به دنبال آن تشنج و خونریزی از نقاط باز بدن و در نهایت مرگ می‌باشد هرگز دام مبتلا یا دام مشکوک به سیاه زخم را لمس نکنید از آن جایی که اسپورها از طریق منابع غذایی منتقل می‌شوند بایستی خوراک‌ها سریعاً عوض شوند. هم برای انسان و هم حیوان واکسن وجود دارد، البته این واکسن‌ها بی خطر نیستند.
آب آوردگی قلب
یک بیماری است که گوسفند بز و گاو و برخی از نشخوار کنندگان وحشی را مبتلا میکند. این بیماری توسط گروهی از میکروارگانیسم‌ها به نام ریکتزیا و از نوع Ehrlichia ruminantium ایجاد می‌شود. گوسفند و بز بیشتر از گاو در مقابل این بیماری حساس هستند و تفاوت بین نژادها نیز زیاد است. بزهای نژاد آنقوره به این بیماری بسیار حساس هستند این بیماری محدود به محیط‌های گرم و خشک است. علایم این بیماری شامل بیحالی، سستی، اشتهای کم، کاهش تولید شیر و علایم عصبی شامل عدم تعادل و تشنج می‌باشد.
مایعات و کف پس از مرگ در شش‌ها و همچنین مایعات در پری کاردیوم جمع می‌شود. تب 40 درجه سانتی گراد یا بالاتر برای 3 تا 6 ادامه دارد و کمی پیش از مرگ به طور ناگهانی کاهش می‌یابد. درمان با تتراسایکلین اگر در مراحل ابتدایی بیماری انجام گیرد مؤثر است. استفاده از تتراسایکلین در دز های حداقل 10 میلی گرم به ازای هر کیلوگرم در طول مراحل اولیه مفید می‌باشد. در مراحل پیشرفته هر چند که مراقبت‌های ویژه باید انجام گیرد، اما روز اغلب موفق نیست.
اگر دوست دارید به مطالب بیشتری در زمینه دامپروری دسترسی پیدا کنید، این لینک را دنبال کنید.
پاستور لوز
ذات الریه میتواند اصلی‌ترین دلیل این بیماری باشد به ویژه در جاهایی که بزها به صورت فشرده در یک جایگاه نگهداری می‌شوند. نام دیگر این بیماری تب مسافرت است. عامل ایجاد کننده آن Mannheimia haemolytica می‌باشد. برای این بیماری واکسن هایی وجود دارد که گران می‌باشند.
بزرگ شدن سر
این بیماری بیشتر در گوسفند و گاو رخ می‌دهد و در بز کمتر مشاهده می‌شود. حیوان مبتلا به این بیماری به نور خورشید حساس می‌باشد علت آن خوردن مواد خاص مثل گیاهان دارای مواد مصنوعی می‌باشد که نتیجه آن حساس شدن سلول‌های این بافت به نور می‌باشد.
اولین علامت این بیماری ورم کردن گوش‌ها، پلک ها و لب ها همراه با خارش می‌باشد.
در موارد جدی تر، پوست زیر چشم ها ورم کرده و دارای مایع شفاشی می‌شود که در نهایت به بیرون تراوش میکند. پس از مدتی ورم ها کاهش یافته و زخم ها به رنگ قهوه‌ای متمایل می‌گردند.
انواع سقط جنین در گوسفند و بز
گوسفندان و بزهای ماده حیوانات باروری هستند ولی نسبت به بقیه حیوانات اهلی بیشتر دچار سقط جنین می‌شوند. برخی عوامل عفونی، تنش، خوراکهای سمی و کمبودهای تغذیه ای می‌توانند موجب سقط جنین گردند. در یک تحقیق مشاهده شد که وقوع سقط جنین در بزها در بین گله های مختلف متفاوت بود هر چند که در بسیاری از گله ها عوامل زیر وجود داشت:
زمانی که سقط جنین اتفاق میافتد باید کارهای زیر انجام شود:
مسمومیت آبستنی
به علت کمبود انرژی در اواخر آبستنی به ویژه در بزهای خیلی چاق اتفاق می افتد. حیوان حالت کتوزی پیدا میکند و در نهایت به کما می‌رود. علائم این بیماری شامل کوری، ضعف، لرزش و مرگ می‌باشد.
درمان به وسیله فراهم آوردن انرژی به شکل پروپیلن گلیکول توسط دهان و یا گلوکز غیر خوراکی انجام می‌شود. معمولاً لازم است آبستنی به صورت زودرس خاتمه داده شود که این کار از طریق جراحی یا هورمونی میتواند انجام گیرد. پیشگیری از این بیماری با نگه داشتن بز ماده در وضعیت بدنی خوب نه چاق، تشویق حیوان برای تمرین بدنی و فراهم آوردن انرژی کافی در یک سوم انتهای آبستنی انجام می‌شود.
ذات الریه
ذات الریه یک بیماری شایع در گوسفند و بز است. حیوانات سالم ممکن است حامل باکتری ویروس و یا انگل‌های ریوی باشند، که ایجاد ذات الریه می کنند.
هر چند که بیماری ممکن است در اثر تنش ناشی از خوراک نامناسب، انگل و سرما ایجاد شود. علائم آن عبارتند از تب، تنفس سخت، اجتناب از خوردن سپس بیحالی و خروج ترشحات بینی و چشم می‌باشد.
منبع: https://damesabz.ir/sheep-disease/
