در این مقاله قصد داریم تا همه مواردی که لازم است در مورد حفر چاه فاضلاب بدانید را به شما عزیزان آموزش دهیم. در ابتدا به این موضوع میپردازیم که اصلا چرا باید یک چاه فاضلاب جدید حفر کنیم.
1. از بین رفتن کارایی چاه قدیمی ساختمان.
2. عدم جذب آب ورودی.
3. پر شدن متناوب چاه و عدم تاثیر تخلیه چاه بر کارایی آن.
4. کافی نبودن چاه قدیمی برای ساختمان و نیاز به احداث چاه جدید.
5. احداث ساختمان جدید که با توجه به نوع ساختمان باید عملیات حفر چاه فاضلاب مناسب انجام شود.
6. خطر ریزش چاه کهنه که در این مواقع باید چاه کهنه کاملا پر شود و چاه جدیدی در قسمت دیگری حفر شود.
عمق چاه به خاک و موقعیت مکانی منطقه بستگی دارد. نوع خاک در نواحی مختلف به 3 نوع تقسیم می شود:
خاک رسی: این نوع خاک خاصیت جذب خیلی کمی دارد و آب را در خود نگه می دارد (مانند پنبه).
خاک شنی: این نوع خاک جذب آب بسیار بالایی دارد و آب در آن به راحتی نفوذ کرده و به پایین منتقل می شود.
خاک ماسه ای (ماسه بادی): جذب آب در این نوع خاک ضعیف بوده و بعد از جذب مقدار کمی آب، خاک اشباع می شود.
اولین گام در حفر چاه فاضلاب، مشخص کردن مکان مناسب حفاری است که باید توسط یک کارشناس با توجه به شرایط ساختمان مشخص شود. حفر چاه فاضلاب مناسب برای ساختمان نیاز به تخصص خاصی دارد که هر فرد عادی قادر به انجام آن نمی باشد.
محل حفر چاه باید جایی باشد كه رفت و آمد كمتر در آنجا انجام شود. همانند زیر پله‌ها، حیاط خلوتها و غیره، در ضمن چاه باید به لوله های فاضلاب عمودی نزدیك باشد تا حتی الامکان از لوله‌كشی فاضلاب به صورت افقی جلوگیری شود چون خطر مسدود شدن لوله‌های افقی بیشتر است.
اگر که مجبور باشیم چاه را در محل های پر رفت و آمد همانند راهروها یا كف آشپزخانه و یا پذیرایی حفره کنیم، باید پس از طوقه‌چینی روی آن را بوسیله یك دال بتنی بپوشانیم.اجرای این دال بتنی كه هزینه زیادی هم ندارد در صورت ریزش كردن طوقه چاه مانع سقوط افراد به درون آن میشود.
اگر که در محلی آب آشامیدنی ساكنین ساختمان از چاه آب تامین می شود چاه فاضلاب و چاه آب باید به اندازه كافی از یکدیگر دور باشند ( در حدود 30 متر ) چون در غیر این صورت چاه آب بوسیله باكتری های موجود در فاضلاب آلوده خواهد شد.
پس از تعیین محل حفاری چاه فاضلاب، باید نوع چاه مناسب برای دفع فاضلاب انتخاب شود. انتخاب نوع چاه فاضلاب بستگی به جنس خاک، نوع زمین و سطح آب زیر زمینی منطقه ی مورد نظر دارد.
قیمت چاه میله بر اساس نرخنامه اتحادیه حساب می گردد. اگر چاه فقط میله باشد و بدون انباری ، متراژ چاه براساس متر طول حساب می گردد ، اگر چاه دارای انباری باشد ، متراژ بخشی که میله است به صورت حاصلضرب طول در عرض در ارتفاع ( متر مقنی ) محاسبه می گردد و متراژ انباری به صورت دو برابرحاصلضرب طول در عرض در ارتفاع ( دو برابر متر مقنی ) محاسبه می گردد. البته قیمت حفر چاه در زمین سخت (دژ) به وسیله کمپرسو به صورت توافقی تعیین می شود .
چاه جذبی گودالی در زیر سطح زمین برای انتقال آب های سطحی به لایه‌های زیرین خاک و یا دفع فاضلاب در مناطقی که خاک آن به میزان کافی شن و ماسه یا خرده سنگ داشته باشد، که به وسیله مقنی (چاه کن) عمدتا انجام می شود چاه جذبی یکی از روشهای سنتی دفع فاضلاب انسانی است که کماکان در مناطق دارای زمین آبکش و سطح آبهای زیرزمینی پایین مورد استفاده قرار میگیرد.
حجم انباره چاه جذبی بستگی به میزان نفوذ پذیری خاک محیط، عمر طراحی چاه، تعداد حمام و سرویس بهداشتی در ساختمان و تعداد نفرات ساکن در ساختمان دارد (سهم تولید فاضلاب توسط میهمان ها نیز در ضرایب مربوطه دیده شده است).
برای یک ساختمان با عمر طراحی چاه حداقل ۱۵ سال و جمعا ۳ سرویس بهداشتی در هر آپارتمان به ازای هر نفر ساکن ۸/۲ متر مکعب انباره مورد نیاز است. یعنی برای ۵ واحد بزرگ و ۳۰ نفر ساکن در ساختمان بر اساس محاسبات حجم انباره چاه ۸۴ متر مکعب برای حداقل ۱۵ سال مکفی است و برای عمر چاه حداقل ۱۵ سال و جمعا بیش از ۳ سرویس در هر آپارتمان به ازای هر نفر ۳/۳ متر مکعب انباره مکفی است. یعنی برای مثال فوق در این شرایط حجم انباره ۹۹ متر مکعب مکفی است. البته لازم بذکراست که این محاسبه مشمول چاه آب باران نمی شود.
نکته قابل توجه این است که بر اساس این محاسبه سطح نفوذ پذیری انباره ۲/۰ برابر مقدار عددی حجم انباره در مقیاس متر مربع باید باشد. یعنی یک انباره ۸۴ متر مکعبی باید حداقل ۸/۱۶ متر مربع سطح نفوذ از کف داشته باشد.
این چاه از مصالح نفوذ ناپذیر و مقاوم در برابر خوردگی از جمله بتن یا مصالح ساختمانی یا پلی اتیلن و مواد پلیمری و غیره ساخته شده و وظیفه آن حفظ و نگهداری فاضلاب و عدم اجازه نشت از آن یا به آن توسط محیط اطراف بوده و این چاه ها میبایست در دوره های کوتاه و مشخص توسط تانکرها یا دستگاهای مخصوص تخلیه گردند.
در محل ها و پروژه هایی که بدلیل بالا بودن سطح آب های زیر زمینی امکان حفر چاه جذبی وجود ندارد و همچنین در مکان هایی که سازمان ها و ارگان های محیط زیستی محدودیت هایی برای حفر چاه فاضلاب جذبی به اجرا در آورده است، استفاده از سیستم سپتیک تانک الزامی میباشد.
چاهای سپتیک به دو نوع یک بخشی یا چند بخشی تقسیم می شوند که این تقسیم بندی بر طبـق بخش بندی داخلی سپتیک بوده به نحوی که اگر سپتیک حاوی یک بخش باشد لازم است با استفاده از دیوارهای کوتاه به عنوان موج گیر سرعت حرکت فاضلاب در آن را کاهش داده تا امکان جدا شدن آب از مواد معلق در فاضلاب ایجاد گردد که به مرور زمان فضولات بصورت لجن در کف مخزن جمع شوند.
تعمیر و نگهداری سیستم سپتیک تانک پلی اتیلن پیچیده نبوده و هزینه ی زیادی هم برای انجامش لازم نیست و با رعایت این سه عامل ذیل، این هزینه به حداقل میرسد:
کارشناس مربوطه پس از بررسی شرایط خاک در محل تعیین شده برای حفر چاه فاضلاب، نوع چاهی که برای شما مناسب می باشد را مشخص کرده و اقدام به حفر چاه فاضلاب می نماید.
رعایت نکات زیر برای افرادی که می خواهند عملیات حفر چاه فاضلاب را انجام دهند ضروری می باشد:
برای حفر چاه های عمیق و لایروبی بهترین زمان، زمانی است که سطح آبهای زیرزمینی به پایین‌ترین سطح خود رسیده است که این امر در کشور ما در نیمه دوم تابستان پیش از شروع بارش ها است و اگر شما قصد حفر چاه برای ساختمان خود را دارید بهتر است در این زمان اقدام نمایید. این نکته مهم را در نظر داشته باشید که شما می توانید با استفاده از چاه ارت ایمنی کامل را در برابر صاعقه ایجاد کنید.
