در سوره الانعام ، آیه ۱۴۹ چنین آمده است : « خداوند را دلیلِ رساست » « فلله الحجه البالغه...».
پیداست که در آفرینش و خلقت جهان ، در هر شیئی، صفات و ذات حق تعالی جلوه گر است . چرا که علم و رحمت اش بر تمام اشیاء گسترده است و اوست دلیل هر چیزی ، بنابراین اگر صورت مادی انسان را ظاهر تصور کنیم، روح انسان معنا و حقیقت این صورت است و اگر روح انسان را صورت معنوی انسان متصور شویم ، ذات و اراده ی خدا معنا و حقیقت این روح باشد . پس آنجا که خدا میفرماید از روح خویش بر کالبد انسان دمیده شد ، به این معناست که حقیقت و معرفت در وجود انسان نهفته است.
انسان می‌تواند با شناخت خود به این معرفت دست می باید که مبدأ و مقصد انسان به سوی اوست و با زندگی در جهان مادی لاجرم در این مسیر حرکت میکند، پس با شناخت خود ، مسیر هدایت خود را پیدا میکند و با معرفت به خدا ، در مسیر حقیقت به سوی سعادت و تقرب به او قدم بر میدارد .
از آنجا که حق تعالی در آیه ۱۴۹ سوره الانعام میفرمایید که اگر خداوند میخواست، همه انسانها را به سوی خود هدایت می کرد، بنابراین حیات انسان در این جهان مادی بر اساس اراده و انتخاب درک و معرفت انسان معین می شود تا پس از بازگشت به سوی او مرتبه و مقام هر کس بر اساس اعمالش معین شود. پس خداوند به جز اراده انسان بر انسان حکم نمی‌فرمایید. که این اراده از روح انسان نشأت می‌گیرد و این روح از اراده خداوند. اگر بنده ای را با بلا آزمود، به سبب ظرفیت و اندازه اوست که در این بلا به سوی او حرکت کند یا از او دور گردد.
پس آنگاه که ابراهیم سلام الله را به ساخت کعبه تعیین فرمود ، به سبب معرفت و اراده ی او بود که در حرکت خود به سوی خداوند ، به چنین مقامی نائل گردید .
