آماده‌سازی سطوح چوبی برای رنگ‌کاری، کار چندان دشواری نیست؛ اما برای حاصل شدن یک نتیجه‌ی بی‌نقص و بادوام در فضای خارجی لازم است به نکاتی توجه شود. مراحل این فرآیند را می‌توان مختصرا به شکل زیر شرح داد:
در اولین قدم باید هرگونه جرم و آلودگی مرئی را که در اثر مرور زمان روی سطح چوب پدید آمده، به طور کامل پاک‌سازی نمایید. همچنین برای داشتن سطحی یکنواخت و هموار، چوب را با سنباده گرید مناسب صیقل دهید. در مرحله بعد، لازم است حفره‌ها و خط و خش‌های عمیق موجود در سطح چوب، با روش‌های معمول پُر شود. در آخرین مرحله از آماده‌سازی باید سطح کار را با استفاده از پرایمرها و پیش‌رنگ‌های مناسب پوشش دهید تا بافت چوب به خوبی اشباع شده و برای اجرای لایه‌های بعدی رنگ آماده شود.
در ادامه با ما همراه باشید تا با جزئیات بیشتری این موضوع را بررسی کنیم و تمامی آنچه که پیش‌نیاز یک رنگ‌آمیزی باکیفیت، ماندگار و یکنواخت است با یکدیگر بیاموزیم.
۱) پوشاندن در و پنجره: در صورتی که تصمیم دارید نمای چوبی ساختمان را رنگ کنید، ابتدا درها، پنجره‌ها و به طور کلی، همه بازشوهای موجود در بخش نما را با پلاستیک‌های ضخیم بپوشانید تا از نفوذ آب به درون ساختمان در حین فرایند شستشوی چوب جلوگیری گردد. این اقدام همچنین باعث می‌شود در و پنجره‌ها از رنگی شدن تا پایان پروژه محافظت شوند. تمامی مراحلی که در این پروژه طی می‌شود، از سنباده زدن تا شستشو و رنگ‌گذاری ممکن است بخش‌های غیر چوبی نما را تحت تاثیر قرار دهند. پس بهتر است این قسمت‌ها را کاور کنید. حتی توصیه می‌شود در صورت لزوم و امکان، سطح زمین را نیز با ورقه‌های پلاستیک پوشش دهید.
۲) شستشوی سطح چوب: با استفاده از فرچه و طی مناسب، سطح چوب را به خوبی تمیز کنید. ابزاری را برای این کار انتخاب کنید که در عین داشتن قدرت کافی برای تمیزکاری و لایه‌روبی انواع آلودگی، خط و خش اضافی روی سطوح ایجاد نکنند. این نکته به خصوص در مورد سطوح چوبی نرم‌تر، از اهمیت بیشتری برخوردار است. سعی کنید هرگونه جرم، کثیفی و اضافات آلوده را به خوبی از سطح بزایید.
توجه فرمایید که پاک کردن گرد غبار، لکه‌های روغن و چربی، اجرام چسبیده به چوب و به طور کلی هرگونه آلودگی مرئی تاثیر بسزایی در کیفیت رنگ‌کاری خواهد داشت. هرگز این مرحله را از روند کار حذف نکنید. درصورتی که چوب درآمیخته با شاخ و برگ گیاهان رونده باشد، آن‌ها را نیز بزدایید تا فرصت رشد مجدد نداشته باشند.
در صورت امکان می‌توانید از شلنگ‌های پرفشار برای نظافت کامل‌تر بهره ببرید. جهت آب را از بالا به پایین تنظیم کنید. شستشوی چوب در اقلیم‌های شرجی که امکان ایجاد رسوب روی سطح بیشتر است، حتما باید انجام شود. پس از این مرحله، یک روز کامل زمان دهید تا سطح چوبی به خوبی خشک گردد. شستشو با فشار آب می‌تواند برای پاک کردن انواع خزه و کپک بسیار کارساز باشد.
برای تمیزکاری از فرچه‌های بسیار سخت و یا ابزارهای دیگر مشابه آن مثل سیم ظرفشویی هرگز استفاده نکنید. در این صورت ممکن است به بافت چوب آسیب برسانید و زیبایی ظاهری آن را تحت تاثیر قرار دهید.
۳) پر کردن حفره‌های بزرگ با مواد پرکننده: حفره‌ها و قسمت‌های فرورفته سطح چوب را توسط مواد پرکننده (فیلر) و بتونه مخصوص چوب پر کنید. طبعا برای تمیز درآمدن کار، باید این مرحله را با کمک کاردک و یا ابزارهای نظیر آن انجام دهید. می‌توانید بتونه‌های آماده موجود در بازار را تهیه کنید تا نیازی به ترکیب پایه بتونه با حلال نداشته باشید.
فیلرهایی که بر پایه رزین‌های دوجزئی ساخته می‌شوند برای استفاده در فضای خارجی مناسب‌ترند.
مرحله تعمیر سطح چوب و پر کردن حفره‌ها را حتما انجام دهید تا سطحی یکنواخت و هم‌تراز برای اجرای رنگ داشته باشید.
۴) پر کردن سوراخ‌هایی که بر اثر میخ روی سطح چوب ظاهر شده‌اند: اگر سطح چوب دچار خرابی و یا آسیب‌دیدگی است، لازم است که حتما آن را تعمیر نمایید. وجود ناهمواری روی سطح، جلوه ظاهری نامطلوبی را پس از رنگ‌کاری به نمایش خواهد گذاشت. وجود سوراخ بر اثر میخ، پیچ و مهره و یا هر عامل دیگر از رایج‌ترین این آسیب‌ها روی سطح چوب است. مقداری از بتونه‌ای که تهیه کردید را در جای میخ بریزید و سپس توسط کاردک آن را با سطح اطراف هم‌تراز کنید. حفره‌ها و سوراخ‌های بزرگ‌تر را می‌توانید با تراش دادن قطعه‌های کوچک چوب، طوری قابلیت فیکس شدن داخل حفره را داشته باشد، ترمیم کنید.
۱) زدودن لایه‌های رنگ پوسته پوسته شده: در صورتی که سطح چوب از قبل رنگ شده باشد، احتمالا این رنگ‌ها در مرور زمان، به صورت پوسته پوسته و لایه‌های جداشده درآمده اند. به هیچ عنوان نمی‌توان روی رنگ‌های قبلی، مجددا رنگ اجرا کرد. با کمک سنباده و ابزارهای مناسب دیگر، مثل کاردک، طوری که به سطح چوب آسیبی نرسد رنگ‌های پوسته شده را جدا کنید. برای پاک کردن کامل رنگ قبلی می‌توانید از محلول‌های رنگ‌پاک‌کن هم کمک بگیرید.
لایه‌برداری را تا جایی ادامه دهید که هیچ اثری از برامدگی‌ها و لایه‌های قبلی رنگ پوسته شده روی سطح باقی نمانده باشد.
هرچه ابزار شما تیزتر باشد، لایه برداری نیز آسان‌تر خواهد بود. از به کارگیری ابزارهای کند خودداری کنید تا سرعت و سهولت کار افزایش پیدا کند.
۲) سنباده زدن بخش‌های برآمده: پس از زدودن لایه‌های قبلی رنگ، احتمالا متوجه ناهمواری‌هایی روی سطح چوب در محل رنگ‌های قبلی پوسته شده خواهید شد. برای ایجاد سطح یکنواخت باید سنباده کاری انجام دهید. از سنباده‌های گریت پایین شروع کنید و به سپس با سنباده‌های گریت بالا (نرم‌تر) سطح کار را از برامدگی‌های ناهنجار به خوبی صیقل دهید.
در این مرحله نیازی نیست که کل سطح چوب را سنباده بکشید. صرفا لبه‌های برامده را با سنباده از بین ببرید تا با سطح اصلی چوب، هم‌تراز شوند.
انجام ندادن این مرحله باعث می‌شود رد و رگه‌های رنگ قبلی، پس از اعمال رنگ جدید نیز کماکان پیدا باشند و این جلوه نامناسبی برای کار شما ایجاد خواهد کرد.
۳) پر کردن گره‌ها: محل گره‌های چوب نقاط ضعف و پاشنه آشیل چوب هستند و می‌توانند فرصت خوبی برای اثرگذاری عوامل مخرب خواهند بود. خوب است این گره‌ها را با انواع پرایمر (بتونه یا سیلر) پر کنید تا هم، رنگ به صورت یکنواخت روی سطح پخش شود و هم امکان آسیب به چوب از طریق این نقاط منتفی شود.
توصیه می‌شود از دو تا سه لایه پرایمر استفاده کنید تا گره چوب را کاملا اشباع و غیر قابل نفوذ سازید.
۴) سنباده کاری کل سطح چوب: در این مرحله باید کل سطح چوب را توسط ماشین پوست و یا سایر ابزارهای الکتریکی سنباده کاری، به خوبی سنباده بزنید. یکی از انواع سنباده مناسب برای این مرحله، سنباده‌های گرد (چرخشی) هستند. ناهمواری‌های جدی و اولیه در مرحله‌ی ۲ زدوده شده‌اند؛ اما لازم است کل سطح نیز سنباده بخورد و به خوبی صاف و یکنواخت شود.
دقت کنید که لبه‌ها، گوشه‌ها و یا هر قسمتی که قرار است رنگ‌گذاری شود را حتما سنباده زنی نمایید.
انواع قاب‌ها و چارچوب‌های چوبی را نیز سنباده بکشید.
الزامی وجود ندارد که کل رنگ قبلی را پاک کنید؛ (هرچند که این کار نتیجه بهتری در پی خواهد داشت)؛ صرفا کافی است چوب را تا حدی هم‌تراز کنید که سطحی صاف و یکنواخت برای رنگ‌گذاری ایجاد شود.
۵) چوب را مجددا تمیز کنید: با استفاده از یک براش یا دستمال مناسب، سطح چوب را از گرد و غبار ناشی از سنباده کاری بزدایید. این کار با دقت و نیروی کافی انجام دهید تا هرگونه خاک اره و براده چوب از ما بین حفره‌ها و درزهای موجود روی سطح پاک شود. باید مطمئن شوید هیچ گونه گرد و غباری روی چوب باقی نمانده است.
برای این بخش می‌توانید از جارو برقی با سری مناسب نیز کمک بگیرید تا براده‌های بیشتری را پاک و تمیز کنید.
پس از این مرحله، برای اطمینان از تمیزی کافی و کامل سطح، با دست خود روی چوب بکشید تا اگر کماکان گرد و غباری روی سطح باقی مانده بود، مجددا آن را تمیز کنید. وجود گرد و غبار چسبندگی رنگ به سطح چوب را به شدت کاهش می‌دهد؛ ضمن این که در پایان کار، براده‌ها از روی رنگ نمایان خواهند شد.
۱) انتخاب پرایمر مناسب: باتوجه به اهداف پروژه، از یک پرایمر (پیش‌رنگ) مناسب برای سطح چوب استفاده کنید. این پیش‌رنگ می‌تواند شفاف (سیلر) و یا غیر شفاف باشد. از سیلر برای سیستم‌های موج‌نما و از پرایمرهای دارای فام رنگی برای سیستم‌های تماما پوششی استفاده می‌گردد. توجه کنید سیلر یا پرایمری که انتخاب می‌کنید دارای مقاومت UV و رطوبتی باشد تا بتواند در فضای خارجی مورد استفاده قرار گیرد. محصولات پلی‌اورتان انتخاب خوبی برای این مورد هستند.
به طور متوسط، با هر گالن پرایمر می‌توانید مساحتی حدود ۳۷ متر مربع را پوشش دهید.
اطمینان حاصل کنید که دمای محیط در حین اجرای پرایمر چیزی مابین ۱۰ تا ۳۲ درجه سانتی‌گراد است. گرم بودن و یا سرد بودن بیش از حد هوا، فرایند خشکایی پرایمر را دچار اختلال می‌کند.
۲) اجرای لایه پرایمر: با استفاده از غلتک و یا پیستوله رنگ‌پاش (اسپری) پرایمر را روی سطح چوب اجرا کنید. غلتک سرعت کار شما را بالا می‌برد. ولی قلم مو برای مساحت‌های کوچک‌تر که به دقت بیشتری نیاز دارند، مناسبتر است. در صورت لزوم این کار را در چند لایه انجام دهید. ولی در نظر داشته باشید برای اعمال لایه‌های جدید، به لایه‌های قبلی زمان کافی دهید تا به طور کامل و عمقی خشک شوند.
از انتهای قلمو برای اعمال پرایمر در عمق بافت و رگه‌های چوب کمک بگیرید.
در ابتدا از بالا به پایین قلمو را بکشید. به این ترتیب هرگونه پرایمر چکه کرده را می‌توانید در حرکت برگشتی پاک و یک‌دست کنید.
۳) ترمیم و لکه گیری: نقاطی که خارج از دسترس غلتک یا پیستوله هستند نیز باید با پرایمر پوشیده شود. از قلم مو برای این کار کمک بگیرید و نواحی دور از دسترس را توسط قلم پوشش دهید. برای داشتن نتیجه تمیز و یکنواخت، این مرحله را حتما به درستی انجام دهید. این جزییات است که پروژه شما را متمایز می‌کند و کیفیت آن را افزایش می‌دهد.
در صورتی که رنگ اصلی روی پرایمر اعمال نشود به راحتی و در مدت زمان کمتری از سطح جدا شده و ریزش می‌کند.
۴) خشک شدن پرایمر: هر محصولی از هر برندی که به این منظور تهیه کنید، دارای جداول راهنمایی است که انواع اطلاعات پیرامون محصول، شامل زمان خشک شدن سطحی و عمقی آن را ارائه می‌کند. حتما اجازه دهید که سطح پرایمر به صورت عمقی و کامل خشک شود و سپس آن را مجددا سنباده کاری نمایید.
حتما یک شب کامل اجازه دهید تا پرایمر کاملا خشک شود و سپس اولین لایه رنگ اصلی را اعمال نمایید.
۵) آب‌بندی و درزگیری: از چسب‌های مخصوص آب‌بندی و درزگیری استفاده کنید. پس از خشک شدن پرایمر هرگونه روزنه‌ای را توسط مواد مخصوص، درزگیری کنید تا راه نفوذ هرگونه رطوبت، آب و باران، حشره، کپک و پوسیدگی را ببندید.
موادی که برای درزگیری استفاده می‌کنید باید قابلیت رنگ کردن داشته باشد و در هر دمایی دوام بیاورد. همچنین با متریالی که با آن در تماس است سازگاری کافی از خود نشان دهد.
در این مرحله به نقاطی که به صورت بالقوه می‌توانند مشکل‌ساز باشند توجه ویژه‌ای مبذول دارید. برای مثال چارچوب در و پنجره و محل‌های برش از نقاطی هستند که اهمیت بیشتری برای درزگیری دارند.
منبع: فروشگاه دیاکوپارس
