نصب و اجرای تایل بتن اکسپوز
نصب بتن اکسپوز بسته به نوع بتن ممکن است متفاوت باشد. بتن اکسپوز یکی از مصالح پرکاربرد در ساختمان سازی است که سطح صاف و صیقلی داشته و در سبک های معماری مدرن به فراوانی مورد استفاده قرار می گیرد. این نوع بتن ها انواع مختلفی دارند که با توجه به آن ها شیوه و نحوه نصب نیز متفاوت خواهد بود. در ادامه این مطلب قصد داریم انواع و نحوه نصب و اجرای بتن اکسپوز را مورد بررسی قرار دهیم.
به طور کلی بتن های اکسپوز با توجه به روش اجرای آنها به دو دسته تقسیم شده اند.
پنل های پیش ساخته
اجرا در محل (درجا)
اجرای بتن اکسپوز درجا
بتن اکسپوز درجا از مقاومت چسبندگی و سایشی مناسبی برخوردار است و در اماکنی با اشکال هندسی، گرد، قوس دار و ... مورد استفاده قرار می گیرد. بتن اکسپوز درجا در می توان به روی تمام سطوح از جمله سطوح گچی نیز اجرا کرد. در اجرای بتن اکسپوز درجا از ملات اکسپوز استفاده می شود. بتن اکسپوز درجا قابلیت اجرا در رنگ ها و طرح ها متنوع را دارد و ضخامت آن حدودا ۳ تا ۵ میلی متر در نظر گرفته می شود.
نحوه ی اجرای بتن اکسپوز درجا مشابه اجرای فونداسیون بتنی است با این تفاوت که بدلیل قرارگیری بتن اکسپوز درجا در معرض دید، شکل ظاهری آن اهمیت زیادی دارد و باید در اجرای آن نهایت دقت و ظرافت بکار گرفته شود. مراحل اجرای بتن اکسپوز درجا شامل قالب گیری، بتن ریزی، نگهداری از بتن، قالب برداری و عمل آوری خواهد بود. تمامی مراحل اجرای بتن اکسپوز درجا باید با دقت، ظرافت و تمیزی صورت بگیرد تا ظاهری نهایی بتن اکسپوز از زیبایی کافی برخوردار باشد. در مرحله ی بتن ریزی توصیه می شود حتما از قالب نو و سالم استفاده شود که فاقد فرورفتگی، برآمدگی و نقصان باشد و طی فرآيند قالب گیری، تراز بودن قالب باید مورد توجه قرار گیرد. طرح اختلاط بتن اکسپوز درجا باید مناسب بود و با ویبراتورها به خوبی هواگیری شود ضمنا پیشنهاد می شود در هنگام قالب گیری از روغن مناسب قالب استفاده شود.
در نمای بتنی پیش ساخته ، بسته به نوع پنل ها و مسلح و غیرمسلح بودن پنل ها، از روش اجرای متفاوتی استفاده خواهد شد. پنل های مسلح به صورت خشک و پنل های غیرمسلح به صورت تر و دوغابی اجرا می شوند.
در این روش نصب ، تایل‌های بتن اکسپوز ، مانند سنگ نما با استفاده از دوغاب ماسه و سیمان نصب می‌شوند. ابتدا با شکاف هایی که پشت تایل ایجاد می‌شود یا با استفاده از مفتول‌هایی که از پشت تایل بیرون زده است با استفاده از سیم اسکوپ یا ادوات اسکوپ ، اسکوپ را در تایل ایجاد کرده و پس از چیدن تعدادی در کنار هم، پشت آن ها را دوغاب می‌ریزند. ضخامت دوغاب می‌بایست سه تا پنج سانتیمتر باشد.
دوغاب شامل ماسه ، سیمان ، چسب بتن و آب است. در این روش مقداری نم دوغاب از نمای تایل بیرون می‌زند و باعث دو رنگی در نمای تایل بتن اکسپوز می شود. در صورتی که بخواهید این دو رنگی را به حداقل برسانید و نمای تایل بتن اکسپوز یکنواخت تر باشد، بهتر است از سیمان سفید استفاده شود. این روش حتما نیاز به بندکشی دارد. برای استفاده از این روش ، زیرسازی کار می تواند آجر ، بلوک ، سفال و یا رابیتس خمیر مالی شده باشد.
در نمای اکسپوز پیش ساخته بتنی به صورت خشک ، روش های زیر پرکاربرد تر هستند:
1. نمای بتنی پیش ساخته با زیرسازی فلزی و پیچ غیرنمایان
2. نمای پیش ساخته بتنی با زیرسازی فلزی و پیچ نمایان
3. نمای بتنی پیش ساخته با زیرسازی فلزی و چسب مگااستون
4. نمای پیش ساخته بتنی با زیرسازی فلزی و چسب کاشی
5. نمای بتنی پیش ساخته با زیرسازی (دیوار نازک کاری شده آجری یا بتنی) و پیچ
6. نمای پیش ساخته بتنی با زیرسازی (دیوار نازک کاری شده با هر مصالحی) و چسب کاشی
در اجرای بتن اکسپوز به روش پیچی باید هنگام خرید بتن اکسپوز حتما پانلهای سوراخ دار سفارش داد. ابعاد این سوراخ‌ها روی سطح پنل معمولا ابعادی کوچکتر از ۳ سانتیمتر است.
زیرسازی کار از طریق قوطی‌های عمودی و افقی فلزی در امتداد بولت‌های (سوراخ) پنل و بر روی نما اصلی انجام می‌گیرد، به این صورت که در پشت هر پنل یک قوطی عمودی و یک قوطی افقی قرار می‌گیرد و مانند قاب پنل‌های بتنی را در خود جای می‌دهند.
در انتهای پنل و در پشت سوراخ‌ها، پلیت‌ها به مش داخل تایل متصل است، از این رو مقاومت بتن اکسپوز در این روش نصب بالا است و در مقابل عوامل طبیعی همچون طوفان، باران و … پانلهای بتن اکسپوز سقوط نمی‌کنند.
سرعت اجرایی این روش به نسبت به سایر روش‌های نصب بتن اکسپوز بیشتر است.
در این روش از اجرای بتن اکسپوز نیز مانند نصب بتن اکسپوز به روش پیچی، از پیچ و رولپلاک استفاده می‌شود، با این تفاوت که در این روش از چسب‌های مخصوص برای نصب پانل‌ها بهره می‌برند.
نحوه نصب تن اکسپوز به روش پیچ و چسب، به این صورت است که پیچ‌ها بر روی سطح کار دیده می‌شوند که برای پوشاندن آنها باید از ملات‌های پوشاننده می‌توان استفاده کرد یا در صورت تمایل می‌توان به جای پوشاندن پیچ‌ها، از پیچ‌های اصلاحا گل درشت جهت جلوه بهتر استفاده نمود.
برای اجرای بتن اکسپوز ضروری است برخی تهمیدات لازم را جهت پیشگیری از تخلخل ، کرمو شدگی و ناصافی سطح نهایی رعایت کنیم . هر گونه عدم هماهنگی و یا ضعف در ظاهر بتن اکسپوز بدلیل نمایان بودن در سطح پایانی سبب ایجاد ظاهری ناپسند می گردد . برخی از الزامات برای دستیابی به بتن اکسپوز با کیفیت مطلوب عبارتند از :
۱- استفاده از قالب های نو و سالم
۲- استفاده از قالب های شاقول شده
۳- مهار مناسب قالب های مصرفی با استفاده از کاشت بولت
۴- طرح اختلاط استاندارد بتن
۵- درزبندی کامل قالب های مصرفی
۶- استفاده از افزودنی های بتن خود متراکم
۷- استفاده از روغن های مناسب و مخصوص در قالب ها
۸- ویبره صحیح برای خروج حباب ها به ویژه در نزدیکی قالب
در نهایت مانند بتن ریزی در سایز نقاط سازه احتمال بروز ضعف هایی وجود دارد لذا ممکن است علی رغم رعایت تمام اصول حین اجرای بتن نمایان در آخر برای رفع ایرادات احتمالی نیازمند اجرای ترمیم بتن اکسپوز شویم، تکنیک ترمیم بتن اکسپوز با در نظر گرفتن اندازه ، محل و ضخامت بتن انتخاب می شود . توجه داشته باشید که تطابق رنگی در ترمیم بتن اکسپوز یکی از پارامترهای ضروری و مهم محسوب می شود . در آخر اگر پس از اتمام کار سطح نهایی بتن اکسپوز ناهموار و پله ای باشد ضروری است برای اصلاح آن از ساب بتن استفاده کرد .
بتن اکسپوز از مصالح به روز و مدرنی است که در سال های اخیر، در معماری مدرن مورد استفاده قرار گرفته است. این نوع بتن، علاوه بر این که نقش خود را به عنوان یک متریال ساختمانی ایفا می‌کند، می‌تواند به عنوان نمای بیرونی و نهایی کار نیز به کار رود. در چنین مواردی، معمولا روی بتن ماده دیگری به کار گرفته نمی‌شود و تنها بتن، به عنوان جلوه بیرونی کار ارائه داده می‌شود.
اگر بخواهیم بتن اکسپوز را از لحاظ ساختاری و ترکیبات تشکیل دهنده آن بررسی کنیم، باید بگوییم که بتن اکسپوز، ترکیبی از شن، ماسه، سیمان و سنگدانه های ریز و درشت با نسبت مشخص است. هر کدام از این اختلاط ها، بر اساس یک فرمولاسیون خاص صورت می گیرند و محاسبه مشخصی دارند. طوری که، اگر یک ماده خاص از ترکیب، با نسبت و اندازه دیگری در فرمول قرار گیرد، خاصیت بتن را به کلی تغییر می دهد.
هر کدام این اختالاط ها، یک ویژگی خاص را به بتن می دهند و کیفیت نهایی بتن را تعیین می کنند. مشخصات فنی یک بتن اکسپوز خاص، شامل وزن مخصوص آن، مقاومت فشاری بتن، ضخامت، طول و عرض، ماندگاری و طرح اختلاط آن است.
بتن اکسپوز ظرافت و زیبایی فوق العاده ای دارد و یک برتری متفاوت و منحصر به فرد را هنگام اجرا روی سطح، به ارمغان می آورد. استفاده از بتن اکسپوز بدون در نظر گرفتن جنبه های کاربردی آن، در یک مکان مسکونی یا تجاری، زیبایی ظاهر ساختمان و جذابیت ساختمان مورد نظر را افزایش می دهد.
این بتن یک ماده سبز و دوستدار محیط زیست است و به طور چشمگیری استفاده از عناصر طبیعی و سبز را در ساخت و ساز افزایش می دهد. بتن اکسپوز، می تواند به راحتی با مفاهیم معماری مدرن و امروزی، ادغام و همگام شود. یک بتن اکسپوز، علاوه بر زیبایی ظاهری، از مزایای دیگری مثل مقاومت در برابر حریق و یخ زدگی نیز برخوردار است. این نوع بتن، عایق خوبی برای صدا نیز هست.
همین مقاومت بالای بتن اکسپوز، باعث می شود که علاوه بر نمای داخلی و خارجی ساختمان ها، از آن در بناهای دیگری مثل استخر و کفپوش ساختمان ها نیز استفاده شود. وقتی صحبت از کفپوش ساختمان می شود، همیشه ظاهر جذاب و استحکام و ماندگاری بالا، دو مورد از مهمترین عواملی هستند که بر انتخاب شما تأثیر می گذارند. شما قطعاً سطحی را می خواهید که علاوه بر ماندگاری بالا، جذابیت بصری زیبایی هم داشته باشد.
