قلم نوری (light pen) ابزاری برای ورود اطلاعات به کامپیوتر است که ابزاری تکاملیافته تر و راحت تر از ماوس است. اولین قلم نوری که به نام تفنگ نوری شناخته میشد حدودا در سال های 1945-1955 میلادی، به عنوان بخشی از یک پروژه در دانشگاه MIT ایجاد شد. این قلم، برای انتخاب سمبلهای گسسته برروی صفحه نمایش، استفاده میشد. که بعدها در دهه 1960 میلادی، برای کارهای گرافیکی، استفاده شد. استفاده از قلم نوری در ابتدای دهه 1980 میلادی، به کامپیوترهای شخصی، توسعه یافت.
ابتدا، کاربرد این ابزار برای امضا الکترونیکی و اتوماسیون اداری بود. امروزه، کاربردهای گستردهتری همچون طراحی صنعتی، گرافیک، انیمیشن و تولید بازی های رایانه ای دارد. اخیرا با توجه به آنلاین شدن آموزش، کاربرد اساسی دیگر آن، برای آموزش الکترونیک است. علاوه برآموزش آنلاین، قلم نوری برای آموزش حضوری در مدارس هوشمند نیز، ابزاری کاربردی است. زیرا، معلم به راحتی می تواند همان طور که با خودکار یا مداد روی صفحه دفتر مینویسد، با این قلم بنویسد و مطالب نوشته شده، برای دانش آموزان نمایش داده شود. همچنین معلمان و دانش آموزان از مضرات استفاده از گچ و تخته و یا ماژیک و وایتبرد، رها میشوند.
مقایسه با ماوس
قلم نوری، مشابه ماوس است اما مکان نما را با استفاده از نور، راحت تر از ماوس، جابجا میکند. از مزایای قلم نوری نسبت به ماوس، موارد زیر را میتوان نام برد:
مقایسه قلم نوری و ماوس
انواع مختلف قلم نوری
انواع قلم نوری، شامل موارد زیر هستند:
از دیدگاه دیگر، میتوان قلم های نوری را به دو نوع دارای نمایشگر و بدون نمایشگر، تقسیم کرد. قلمهای دارای نمایشگر، میتوانند با اتصال به کامپیوتر، تصویر کامپیوتر را با کیفیت بر روی خود، نمایش دهند. نوع بدون نمایشگر این قلم ها، دارای یک پد طراحی هستند. با اتصال به کامپیوتر، میتوان با نوک قلم روی پد حرکت کرده و حرکت اشاره گر را روی صفحه نمایش کامپیوتر، مشاهده کرد.