از همان روزهای نخست پیدایش و رواج ویروس کرونا ، خیلی از افراد این تئوری را مطرح کردند که این بیماری در آزمایشگاه توسط بشر ساخته شده است. اما حالا دانشمندان این موضوع را توضیح دادهاند که به چه علت ویروس کرونا نمیتواند یک محصول آزمایشگاهی باشد.
تفاوتی ندارد که دانشمندان چندین بار و در طی چند تحقیق و مطالعه به مردم این موضوع را بازگو کنند که کووید-۱۹ در آزمایشگاه ساخته نشده است، زیرا شواهد علمی هیچ وقت بهاندازه تئوریهای توطئه بین مردم دست به دست نمیشود و به گوششان نخواهد رسید. از بخت بد این دسته از مطالب آن چنان که باید طرفداری ندارند و کاربران هنوز که هنوزه به کوچکترین تئوریهای توطئه اهمیت بالاتری میدهند.
نخستین تحقیقاتی که در ماه مارس (اسفند و فروردین) صورت گرفت نشان میداد که ویروس کرونا یا SARS-CoV-2 بهطور طبیعی از حیوانات نشات گرفته است. تحقیقات این نکته را بیان می کرد که این ویروس بی تردید پیش از رسیدن به انسانها درون بدن حیوانات رشد و تکامل پیدا کرده است. البته هنوز معلوم نیست که ویروس کرونا به صورت مستقیم به انسانها رسیده یا زمانی را درون بدن میزبان دیگری گذرانده است.
نظریه دانشمندان این است که قدرت بسیار زیاد کووید-۱۹ برای بیمار کردن انسانها یا بعد از رسیدن به بدن گونه انسان پدید آمده است و یا هنگامی شکل گرفته که این ویروس هنوز در میزبان واسطه حاضر بوده است. سازمان اطلاعات آمریکا مدت ها قبل اعلام کرده بود که هیچگونه شواهد و مدرکی مبنی بر تولید ویروس کرونا درون آزمایشگاه وجود ندارد و کووید-۱۹ به صورت کاملا طبیعی رشد و نمو داشته است. دکتر آنتونی فاوچی، مدیر موسسه آلرژی و بیماریهای عفونی آمریکا و مشاور ارشد کاخ سفید در کار گروه مقابله با ویروس کرونا، همچنین اظهار کرده بود که هیچگونه مدرکی دال بر این که ثابت کند این ویروس در آزمایشگاه توسط بشر ساخته شده است وجود ندارد. اکنون گزارش تازه ای انتشار یافته است که بیان می کند چگونه دانشمندان به این نتیجهگیری رسیدهاند.
پالی هِیز، متخصص انگلشناسی و مدرس میکربشناسی دانشگاه وستمینستر، در گفتگو با وبسایت The Conversation بیان کرد که دانشمندان چگونه متوجه شدهاند ویروس کرونا از خفاشها نشأت گرفته و در آزمایشگاه به تولید نرسیده است. او ادامه داد: «ما به طور دقیق از کجا اطلاع داریم که این ویروس، SARS-CoV-2، ریشه حیوانی دارد و آزمایشگاهی نیست؟ جواب در عناصر ژنتیکی و تاریخچه تکامل ویروس، و فهم بومشناسی خفاشها نهادینه شده است.»
دنباله ژنوم SARS-CoV-2 شناسایی و تاکنون بارها به دست دانشمندان متعدد همه جای دنیا بهصورت عمومی انتشار یافته است. هیز ذکر کرد که: «چنانچه این ویروس مصنوعی بود و در آزمایشگاه ساخته شده بود، دادههایی از دستکاری در ژنوم آنها به چشم می خورد.» این دستکاری شامل شواهدی از وجود یک دنباله ویروسی موجود به عنوان شالوده ویروس تازه و اضافه (یا حذف شدن) شدن عناصر ژنتیکی مورد نظر تولید کننده است.
او اضافه کرد: «خیلی بعید به نظر می رسد که تکنیکی برای مهندسی ژنتیکی این ویروس استفاده شده باشد که از خود امضای ژنتیکی باقی نگذاشته باشد.» به بیانی دیگر، تولید کنندگان این ویروسهای آزمایشگاهی نمیتوانند رد پای خود را مخفی کنند. ژنوم ویروس کرونای تازه شبیه به بقیه ویروسهای کرونای خفاشها و پانگولینهاست. اختلافات بین ژنوم آنها سیر تکامل طبیعی عامل بیماریزا را نشان میدهد و این موضوع را معلوم می کند که SARS-CoV-2 از یک ویروس کرونای قبلی تکامل یافته است.
پروتئین اسپایک (Spike Protein) در این ویروس قابلیتی مهم را ایفا می کند که اجازه میدهد کووید-۱۹ انسانها را بیمار کند. این پروتئین همان پروتئین اسپایکی است که به پذیرندههای ACE2 میچسبد. با این وجود، آقای هیز میگوید بقیه مدل های ویروس کرونا هم خصوصیات شبیه به هم دارند و این مسئله بیان گر آن است که این ویروس تازه به صورت کاملا طبیعی تکامل یافته است.
هیز در خصوص نگرانیهای موجود حول محور این قضیه که ویروس کرونای تازه امکان دارد شبیه به ویروس خفاشی مشهور دیگری به اسم RaTG13 باشد که به دست محققان ووهان کشف شده، میگوید ژنوم این دو ویروس تا ۹۶ درصد شبیه یکدیگر است، اما خوب تفاوت های فاحشی نیز بین این دو وجود دارد. اضافه بر همه این ها، شواهد نشان میدهد که این دو ویروس منابع مشترکی با یکدیگر دارند، در نتیجه RaTG13 پدر و مادر SARS-CoV-2 نیست.
یکپنجم کلیه پستانداران زنده بر روی کره زمین را خفاشها تشکیل می دهند و بعضی از آنها تنها در وضعیت آب و هوایی ویژه ای زندگی میکنند. این مسئله بیان می کند که به چه دلیل خفاشها بیشتر از بقیه گونه های حیوانات میتوانند سر منشأ ویروس کرونا تازه باشند.
هم اکنون معلوم نیست که نخستین مورد ابتلا به کووید-۱۹ چه شخصی بوده است، زیرا چین هنوز این اطلاعات را انتشار نداده است. اما هیز یادآور میشود که برخلاف آنچه همه فکر می کنند سر منشأ شروعی این ویروس به هیچ عنوان از بازار ووهان نبوده است. چین چند ماه قبل این موضوع را اعلام عمومی کرده بود.