خاک رس به مواد معدنی نرم گفته می شود که محصول خاکستر آتشفشانی هوازده است. خاک رس در نتیجه فعالیت های آتشفشانی تحت تأثیرات محیطی (فیزیکی و شیمیایی) در یک دوره زمانی تشکیل می شود. رس از نظر ساختار و ترکیب بسته به منبع متفاوت است.
درست همانطور که هیچ اثر انگشت یکسانی وجود ندارد، یافتن دو خاک رس یکسان غیرممکن است. آنها از منابع مختلفی می آیند، هر منبع دارای ترکیبات معدنی منحصر به فرد خود است. خاک رس از ذرات ریز تشکیل شده است که می توانند مقدار زیادی آب را جذب کنند. در نتیجه، بسیاری از خاکهای رس میتوانند پس از هیدراته شدن به شدت منبسط شوند. خاک رس می تواند مواد معدنی و مواد آلی مانند فلزات را جذب کند.
هر نوع خاک رس، بسته به منشأ، ترکیب شیمیایی و خواص آن، کاربردهای مفید منحصر به فردی را دارد. خاک رس حاوی برخی از خواص ضد باکتری نیز می باشد. ذرات باکتری ها را پوشانده و آنها را از تغذیه و اکسیژن محروم می کند. این خاصیت، خاک رس را به یک عامل ضد باکتری طبیعی تبدیل می کند.
خاک رس منبع اصلی حیات در سیاره ماست و برای بقای ما ضروری است. مواد معدنی برای تمام فرآیندهای بدن، از جمله جذب ویتامین ها، چربی ها، پروتئین ها و کربوهیدرات ها و همچنین عملکردهای بیوشیمیایی که اتفاق می افتد، ضروری هستند. مواد معدنی به همه چیز از انقباض ماهیچه ها گرفته تا تولید هورمون کمک می کنند. منبع طبیعی تمام مواد معدنی مورد استفاده و مصرف انسان خاک رس است.
از دیر باز انواع مختلف گل را برای درمان زخم ها، تسکین سوزش و به عنوان روشی برای تمیز کردن پوست و غیره استفاده می کردند. این روش ممکن است به دلیل تقلید از حیوانات باشد که بسیاری از آنها به طور غریزی از مواد معدنی برای چنین اهدافی استفاده می کنند.
اولین مرجع مکتوب شناخته شده برای استفاده درمانی از خاک رس به رم، 60 سال قبل از میلاد برمی گردد. در طول تاریخ باستان، خاک رس به صورت موضعی برای تسکین پوست و همچنین در کاربرد داخلی برای مشکلات گوارشی استفاده شده است. ارسطو به خوردن عمدی گل و خاک توسط انسان اشاره کرده بود. بعدها، مارکوپولو توضیح داد که چگونه در سفرهای خود دیده که زائران مسلمان با خوردن خاک قرمز تب را درمان می کنند. هنوز هم در کشورها و جوامعی که ارتباط خود را با طبیعت از دست نداده اند، از خاک رس برای مراقبت های پیشگیرانه و درمان استفاده می شود. برخی از کاربردهای خاک رس در طول تاریخ باستان عبارتند از:
خاک رس جایگاه شایسته ای در روال سلامتی و زیبایی دارد. از دوغاب های رسی که به طور گسترده در چشمه های معدنی استفاده می شود، با مخلوط کردن با آب (ژئوتراپی)، مخلوط کردن با آب دریا یا دریاچه نمک، یا آب معدنی داروهایی تهیه می شود.
در ژئوتراپی و پلوتراپی، بسته به ناحیه بدن که باید درمان شود، فرم درخواست می تواند ماسک صورت، کاتاپلاسم یا حمام گل باشد و دمای خاک رس می تواند گرم یا سرد باشد. حمام های گلی در چشمه های آبگرم و برای زیبایی استفاده می شود.
خاک رس معمولی که برای بیماری های پوستی و همچنین درمان های آبگرم و زیبایی استفاده می شود خاک رس بنتونیت نام دارد. بنتونیت دارای بار الکترومغناطیسی منفی قوی است و هنگامی که توسط آب فعال می شود، مانند آهنربا در داخل و روی بدن ما عمل می کند و فلزات و سموم را به سمت خود می کشد.
هنگامی که با آب مخلوط می شود مانند یک اسفنج متورم می شود و می تواند 40 تا 50 برابر وزن خود آب جذب کند. چند نوع خاک رس بنتونیتی وجود دارد که به دلیل عنصر غالب در آنها نامگذاری شده است. به عنوان مثال بنتونیت سدیم، بنتونیت کلسیم، بنتونیت آلومینیوم و بنتونیت پتاسیم وجود دارد که هر کدام دارای مزایای منحصر به فردی هستند.
خاک رس بنتونیت در حال حاضر در انواع محصولات مراقبت از پوست خانگی استفاده می شود. برخی از آنها را به محصولاتی مانند ماسک مو و صورت، خمیردندان های خاک رس و پودر دندان، حمام برای دور کردن فلزات سنگین از بدن، لوسیون های آرام بخش پوست، دئودورانت ها، صابون ها و حتی لوازم آرایش تبدیل می کنند.