سررسید (سالنامه) چیست؟

سررسید چیست؟

همه چیز درباره ویژگی‌های سررسید و سالنامه

سررسید یا سالنامه به دفتر یا کتابی چاپ شده گفته می‌شود که حاوی اطلاعات تقویمی درباره روزهای یک سال است. سررسیدها عموما اطلاعاتی در مورد رویدادها و مناسبت‌های ملی و جهانی، حوادث و... یک سال بهمراه دارند. با توجه به نوع و کاربرد و مخاطبان محصول، سررسید شامل اطلاعاتی مختصر و مفید دیگر نظیر اطلاعات اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و... نیز می‌باشد. امروزه سررسیدهای متنوعی با اسامی و موضوعات مختلفی چاپ و ارائه می‌شود؛ مانند سررسیدهای مهندسی، تاریخی، گردشگری، مذهبی، ورزشی و...

کاربرد سررسید یا سالنامه ارائه اطلاعات درباره تقویم روزانه‌ی یکسال است، همچنین می‌توان از آن برای یادداشت کردن و ثبت روزانه اطلاعات شخصی و کاری در صفحه‌ی مرتبط با آن استفاده کرد. توضیح خلاصه‌تر از سررسید و سالنامه این است که می‌توان به آن دفترچه یادداشت روازنه گفت که هر صفحه‌ی آن، حاوی تاریخ روزی از سال است.

از آنجایی که سررسید در طول یکسال و درجاهای مختلفی توسط افراد مورد استفاده قرار می‌گیرد تبدیل به محصولی تبلیغاتی مفید نیز شده است. از اینرو تولیدکنندگان و خدمات‌دهندگان اقدام به چاپ اختصاصی سررسید و درج اطلاعات مرتبط با محصولات و خدمات خود می‌کنند.

در ایران ثبت رویدادها و یادآوری آن و تعیین زمان برای کارهای آینده دارای ویژگی خاص خود است. زیرا تقویم رسمی ایرانی که از آن به تقویم هجری شمسی، هجری خورشیدی، تقویم جلالی نیز یاد می‌شود و از طرفی مناسبت‌ها و مناسک مذهبی نیز اهمیت خود را دارد  که برای آن دانستن تقویم هجری قمری مهم است. همچین برای هماهنگی با دیگر کشورها برای تجارت، کسب و کار و .. نیازمند دانستن تقویم میلادی نیز هستیم.

تقویم‌های مختلفی در کشورهای مختلف دنیا مورد استفاده قرار می‌گیرند اما با توجه به دلایل ذکر شده در بالا در سالنامه‌های ایرانی معمولا برای هر روز هر سه تاریخ از تقویم خورشیدی، میلادی و قمری درج می‌شود.

برخی از انواع تقویم:

• تقویم شمسی یا تقویم خورشیدی: از دقیق‌ترین و کامل‌ترین تقویم‌ها بوده و براساس گردش زمین به دور خورشید و علم ستاره شناسی بنا شده است. تاریخ رسمی فعلی که در ایران استفاده می‌شود براساس تقویم خورشیدی بوده که مبدا سال آن تاریخ هجرت پیامبر است. در تقویم خورشیدی هر سال 365 روز دارد که هر چهار سال 1 روز به آن اضافه شده و آن سال کبیسه نام دارد.
• تقویم میلادی: مبدا تاریخ میلادی که بیشترین استفاده در کشورهای دنیا را دارد تولد حضرت مسیح است. تعداد روزهای هر سال میلادی مانند سال خورسیدی است.
• تقویم قمری: این تقویم در کشورهای عربی مورد استفاده قرار می‌گیرد و مبدا آن به هجرت پیامبر اسلام از مکه به مدینه است. در تقویم عربی محساب نجومی و گردش ماه استفاده شده است. سال قمری 10 روز کمتر نسبه به سال خورشیدی دارد.

سررسید شامل جلد، آستر، صفحات داخلی اصلی روزانه، تبلیغات، اطلاعات مهندسی و...، بدرقه است.

اطلاعات صفحه‌های داخلی سررسید معمولا شامل موارد زیر هستند:

• مقدمه و صفحه‌های ابتدایی: اطلاعات مربوط به زمان سال تحویل، تبریک سال نو، صفحه مشخصات دارنده سررسید و...
• صفحه‌های داخلی: صفحاتی که برای نوشتن یادداشت‌های روزانه مورد استفاده قرار می‌گیرند و دارای تاریخ هستند که در این مقاله به انواع تاریخ‌بندی اشاره می‌شود. این صفحات، اطلاعات تاریخی و مناسبی هر روز را نیز دار می‌باشند.
• صفحه‌های پایانی: با توجه به نوع سررسید و مخطبان شامل صفحاتی مانند اطلاعات مهندسی، ساعات شرعی، مسافت شهرها، شماره تماس‌های ضروری و... می‌باشد.

انواع سررسید بر اساس نوع تاریخ‌بندی آن:

• سررسید روزانه (روزشمار): هر صفحه از این نوع سررسید مربوط به یک روز از سال است. سررسیدهای روزشمار خود به 2 نوع دسته‌بندی می‌شوند. در یک مدل از سررسید روزانه هر روز از تاریخ سال، صفحه‌ای مختص بخود دارند و در نوع دیگر بجز پنجشنبه و جمعه که هر دو روز در یک صفحه قرار می‌گیرند مابقی تاریخ‌ها هرکدام صفحه‌ای مجزا دارند. به دلیل تعطیلی جمعه‌ها و برای برخی مشاغل و اصناف پنج شنبه نیز تعطیل است یا نصف روز فعالیت انجام می‌شود این دو روز(5شنبه و جمعه) نیاز به ثبت یادداشت کمتری دارند.
• سررسید دو روز شمار: هر صفحه از این مدل سررسید مختص به 2 روز از هفته است. این نوع سررسید برای افرادی مناسب است که یادداشت‌های روزانه کمتری می‌نویسند. در برخی از سررسید های 2 روز شمار برای کمتر شدن قیمت سررسید سه روز آخر هفته در یک صفحه قرار می‌گیرد.
• سررسید هفتگی: سررسیدهای هفتگی نیز به گونه‌های مختلفی طراحی و چاپ می‌شوند، گاه هر هفته در یک صفحه و در بعضی سررسیدها هر هفته شامل 2 صفحه می‌شود. سررسیدهای هفتگی برای ثبت یادداشت‌های کوتاه در هر روز مناسب هستند و البته در این نوع سالنامه معمولا صفحات جداگانه‌ای مختص به نوشتن و ثبت یادداشت وجود دارد.

انواع جلد سررسید و روکش‌های آن:

متداول ترین نوع صحافی جلد سررسیدها معمولا صحافی جلد سخت است. روکش‌های متنوعی برای جلدهای سخت مورد استفاده قرار می‌گیرد. روکش‌های سلفونی مات یا براق که روی چاپ گلاسه قرار می‌گیرند. روکش چرم مصنوعی یا طبیعی، ترمو یا گالینگور نیز از دیگر روکشهای مورد استفاده در جلد سالنامه هستند.

صحافی سررسید:

پرکاربردترین نوع صحافی صفحات داخلی، صحافی ته دوخت است. از دیگر انواع صحافی صفحه‌های داخلی سررسید و سالنامه می‌توان به صحافی ته چسب، فنری، فنر دوبل یا فنر مارپیچ کلاسوری اشاره کرد که بسته به نوع کار، تعداد صفحات، جلد، هزینه، زمان و نظر تولیدکننده سالنامه و... یکی از مدل های صحافی انتخاب می‌شود.

اندازه سررسید:

• قطع رحلی: اندازه رحلی برش خورده معمولا 21 در 28.5 سانتیمتر است و حدودا اندازه سایز استاندارد A4 است. با توجه به اندازه هر صفحه در سررسید رحلی، امکان یادداشت نویسی بیشتری وجود دارد و گاهی از آن به عنوان سررسید مدیران یاد می‌شود.
• قطع وزیری: اندازه وزیری برش خورده حدودا 16.5 در 23.5 سانتیمتر است و تقریبا نزدیک به اندازه سایز استاندارد B5 است. سایز وزیری از پرمخاطب‌ترین نوع سالنامه است.
• قطع رقعی: سایز رقعی حدودا هم اندازه‌ی سایز استاندراد A5 بوده و معمولا بعد از برش 14.5 در 21 سانتیمتر است.
• قطع اروپایی: ارتفاع سررسید اروپایی همچون سررسید رقعی است با این تفاوت که عرض آن کمتر شده است. اندازه اروپایی حدودا 12 در 21 است.
• قطع خشتی: قطع خشتی دارای اندازه‌های مختلفی است و در هر اندازه‌ای که هستند معمولا طول و عرض صفحه یکسان بوده و تقریبا مربعی شکل است. اندازه خشتی معمولا 22 در 22 سانتیمتر است.
• قطع پالتویی: اندازه پالتویی نیز دارای دو سایز است یکی حدودا 9.5 در 20 سانتیمتر که و دیگری 11.5 در 21 سانتیمتر.
• قطع جیبی: قطع جیبی نیز با توجه به استانداردهای ورق کاغذ دارای دو سایز است. یکی حدودا 10 در 14.5 سانتیمتر (نزدیک اندازه استانداردA6) و دیگری حدودا 11.5 در در 16.5 سانتیمتر است. به عبارتی می‌توان گفت یک نوع برابر با نصف قطع وزیری و نوع دیگر برابر با نصف قطع رقعی است.

قطع‌های دیگری همچون قطع سلطانی، نیم‌جیبی، بیاضی و... نیز وجود دارد که به دلیل تولید کم این اندازه‌ها در اینجا به آن اشاره نشده است. اندازه‌های استاندارد معمولا بخاطر ابعاد شیت کاغذهای استاندارد انتخاب شده اند که کمترین پرت کاغذ را دارند تا هزینه زیادتر نشود. تمامی اندازه‌های ذکر شده حدودی هستند و ممکن است محصولات تولید شده کمی بزرگتر یا کوچکتر باشند.

چاپ سررسید اختصاصی:

در بالا اشاره شد که سررسید به دلیل استفاده مداوم در طول یکسال توسط افراد تبدیل به محصول تبلغاتی مفیدی شده است. از همین رو چاپ سررسید اختصاصی برای تولیدکنندگان و خدمات‌دهندگان با استقبال روبرو شده است.

هزینه‌ی تمام شده برای هر سررسید از مهم‌ترین عوامل برای انتخاب سررسید است. در اینجا به تریتب هزینه کم به زیاد، روش‌های داشتن سررسید اختصاصی توضیح داده می‌شود:

1. چاپ اختصاصی فقط روی جلد: در این روش از مدل‌های سررسید و سالنامه موجود در بازار، مدلی انتخاب شده و اطلاعات مربوط بر روی جلد آن ثبت می‌شود. در این روش بطور معمول از چاپ طلاکوب، داغی(داغ کوب)، چاپ سیلک برای درج نام و لوگو، شماره تلفن و یا آدرس ستفاده می‌شود استفاده می‌شود.
2. چاپ اختصاصی جلد و یا صفحات تبلیغاتی: در این روش نیز بعد از انتخاب نوع سررسید و سالنامه بنا بر نیاز می‌توان صفحاتی طراحی و چاپ کرد که به صحفه‌های داخلی آن اضافه شود. در این روش جلد نیز بصورت اختصاصی طراحی، چاپ و صحافی می‌شود. البته می‌توان از چاپ‌های روش اول نیز استفاده کرد. در این روش بخاطر اضافه کردن تبلیغات داخلی و یا چاپ اختصاصی جلد، زمان و هزینه بیشتری نیاز است. همچنین در این روش با هزینه بیشتر می‌توان لوگو و نام مورد نظر خود را در تمام صفحات داخلی چاپ کرد که خود مستلزم هزینه‌ای بیشتر است.
3. چاپ اختصاصی سررسید بصورت کامل: این روش به دلیل طراحی اختصاصی و چاپ کاملا اختصاصی تمامی صفحات و جلد هزینه‌ی بیشتری نسبت به روش‌های قبلی دارد اما تمامی سررسید بر اساس نیاز و سلیقه سفارش دهنده‌ی آن است.