چاپ چهار رنگ یا مد رنگ CMYK به نوعی از ترکیب رنگ گفته میشود که در چاپ افست مورد استفاده قرار میگیرد. در مدل رنگ cmyk هر رنگ با ترکیب چهار رنگ اصلی ایجاد میشود. در این استاندارد چهار رنگ اصلی به نام Cyan، Magenta، Yellow و Black وجود دارد. برای مثال رنگ سورمهای از ترکیب Cyan و Magenta بوجود میآید.
هر کدام از رنگهای اصلی از 1 تا 100 غلظت میتوانند داشته باشند (100 به توان 4). صد میلیون رنگ توسط این مد رنگی میتوان ایجاد کرد. در این مدل رنگی، رنگ سفید وجود ندارد و هر جا که درصد هر چهار رنگ اصلی صفر باشد، رنگ زمینه کاغذ دیده میشود که معمولا کاغذهای سفید استفاده میشوند.
نام این نوع مدل رنگ از حروف چهار رنگ اصلی گرفته شده و به اختصار به آن CMYK (سی ام وای کی) گفته میشود.
همانطور که میدانیم 3 رنگ اصلی بیشتر وجود ندارد که با ترکیب آن دیگر رنگها بوجود میآیند و در اینجا به چرایی وجود 4 رنگ در این مد رنگی میپردازیم:
در تئوری اگر سه رنگ اصلی با بالاترین غلظت با هم ترکیب شوند رنگ مشکی بوجود میآید اما در مد رنگی cmyk این چنین نبوده و در چاپ از ترکیب مرکب در سه رنگ اصلی CMY رنگی تیره و بادمجانی شکل ایجاد میشود. به همین جهت در این استاندارد رنگ و برای برطرف کردن این نقطه ضعف و بدست آوردن چاپ رنگی با کیفیت، رنگ چهارم که همان Black (مشکی) است استفاده میشود.
در مدل رنگ cmyk ترکیب رنگها بر روی کاغذ انجام میشود. یعنی به این صورت که طرح گرافیکی قبل از چاپ به صورت چهاررنگ مجزا با نقطههای ترام تفکیک میشوند، و هر رنگ بصورت جداگانه و به ترتیب چاپ میشوند. و در آخر و از کنار هم قرار گرفتن این ترام ها (نقطههای رنگی) در کنار هم رنگهای ترکیبی دیده میشوند.
در صفحه نمایش (مانیتور) مدل رنگی RGB استفاده میشود که غلظت هر رنگ از 1 تا 255 میتوان متغییر باشد (255 به توان 3). به نظر میرسد از آنجا که در مد رنگ RGB (آر جی بی) 16 میلیون رنگ و در مد رنگ CMYK (سی ام وای کی) 100 میلیون رنگ وجود دارد، میتوان گفت که CMYK تعداد رنگ بیشتری داد. اما این اشتباه است زیرا در مدل رنگ CMYK تعداد بسیار زیادی از رنگها شبیه هم هستند و همچنین بسیاری از رنگهایی که در سیستم رنگ RGB وجود دارد امکان نمایش در سیستم رنگ CMYK را ندارند.
در مانیتورها امکان نمایش کاملا دقیق مدل رنگ CMYK وجود ندارد همانطور که در چاپ افست امکان چاپ مدل رنگ RGB نیست و با تبدیل تصاویر RGB به CMYK از شفافیت و از طیف رنگ آن کاسته میشود.
همانطور که در بالا اشاره شد در چاپ چهاررنگ CMYK هر طرح گرافیکی در خروجی به چهار رنگ مجزا تبدیل میشود و طرح از ترکیب آنها بر روی کاغذ حاصل میشود. در این نوع چاپ و مدل رنگ، امکان استفاده از رنگهایی مانند طلایی، نقره ای، فسفری و... وجود ندارد و علاوه بر این چهار رنگ باید از رنگ اضافی استفاده شود تا خروجی نهایی موردنظر بدست بیاید. در طراحی گرافیک و چاپ به رنگ اضافی اسامی مانند رنگ پنجم، رنگ اسپات، رنگ پنتون نیز گفته میشود.
رنگهای cmyk علاوه بر ترکیب از چهار رنگ تفکیک شده میتوانند بصورت ساخته شده نیز استفاده شوند. به این صورت که با مرکب چهار رنگ اصلی، رنگ مورد نظر ساخته شود و در چاپ از آن استفاده شود که در چاپخانه ها به آن رنگ ساختگی نیز میگویند. امیدواریم که این مطلب برای انتخاب رنگ و طراحیهای مختلف و شروع کار شما مفید باشد.