الک کشاورزی

الک وسیله ای برای جداسازی ذرات (با اندازه مشخصِ) یک ماده از یکدیگر و همچنین تعیین اندازه ذرات یک ماده و درصد موجود ذارت، با توجه به محدوده ی اندازه آن ها است که این عمل با استفاده از یک صفحه مشبک یا توری شکل انجام می گیرد که الک نامیده می شود.

الک ها در انواع مختلف و با کاربرد های مختلف ساخته می شوند که بیشترین کاربرد الک ها در مباحث آزمایشگاهی، از جمله آزمایشگاه های خاک و ژئوتکنیک و آزمایشگاه ها و کارخانجات غلات می باشد. بسته به کاربرد الک های آزمایشگاهی چشمه ها یا سوراخ های توری الک می توانند به شکل های مختلفی باشند که معمولا این چشمه ها به صورت مربعی هستند و در موارد خاصی این چشمه ها به صورت دایره ای و کبریتی نیز می باشند که سایز این چشمه ها در هر الک بسته به نوع کاربری متفاوت است.

در این مقاله به بحث الک های کشاورزی خواهیم پرداخت.

الک کشاورزی که به نام های الک کبریتی و الک افت گندم و غلات نیز شناخته می شود یک الک با چشمه ها یا سوراخ های اصطلاحا کبریتی است که معمولا برای تعیین میزان افت گندم استفاده می شود. اندازه چشمه های این الک ها بسته به نوع آزمایش می تواند 20*1.7، 20*1.8، 20*2، 20*2.2 و 20*2.5 میلی متر باشد.

طبق استاندارد ملی ایران شماره 3003 (غلات و فرآورده های آن-روش تعیین میزان افت گندم) برای تعیین میزان افت گندم باید از الک 20*2 میلی متر استفاده شود.

افت گندم میزان ذراتی از گندم است که از الک 20*2 عبور کند که این مقدار به عنوان درصدی از کل نمونه بیان می شود. در استاندارد ملی ایران شماره 3003 این افت به دو نوع افت مفید و غیر مفید تقسیم شده که تعریف هر نوع در استاندارد بیان شده است. این مقدار افت با استفاده از الک 20*2 قابل اندازه گیری است.

از الک های کشاورزی برای بررسی دانه های سایر غلات نیز استفاده می شود که بسته به نوع ماده، اندازه چشمه قابل سفارش و ساخت می باشد.