بی ثباتی کشکک یک اختلال زانو است که در آن کاسه زانو به طور مکرر از موقعیت خود خارج می شود.
بی ثباتی کشکک معمولاً در سال های نوجوانی و اغلب با رقصیدن یا ورزش کردن ایجاد می شود. هنگام حرکت یا چرخاندن پا، زانو احساس می‌کند که در حال خم شدن، تسلیم شدن یا لغزیدن از این طرف به سمت دیگر است. بی ثباتی کشکک می تواند زانو را دردناک، متورم و سفت کند. همچنین می تواند عملکرد را در افراد جوان و فعال محدود کند. زانو همچنین می تواند به دنبال آسیب، پارگی رباط یا در نتیجه ساییدگی مزمن زانو ناپایدار شود. دکتر حسین حاجی تقی، فوق تخصص ارتوپدی، در ارزیابی، تشخیص و درمان مشکلات زانو تخصص و سرعت عمل بالایی دارد.
ناپایداری کشکک زانو وضعیتی است که در آن کاسه زانو از موقعیت صحیح خود خارج می شود. سه استخوان در کنار هم قرار می گیرند و مفصل زانو را تشکیل می دهند: استخوان ران، استخوان ساق پا یا درشت نی، و کشکک یا کاسه زانو. با خم شدن زانو، کشکک در امتداد شیاری که به سمت انتهای استخوان ران قرار دارد حرکت می کند.
در ناپایداری کشکک، کاسه زانو از شیار خود خارج می شود. اگر تا حدی بیرون بیفتد، به عنوان سابلوکساسیون شناخته می شود. اگر کشکک به طور کامل از شیار خارج شود، دررفتگی نامیده می شود. دررفتگی اغلب در اثر تروما رخ می دهد.
سابلاکساسیون کشکک بیشتر نوجوانان را تحت تأثیر قرار می دهد، اگرچه کودکان هم تحت تاثیر هستند و دلیل آن انعطاف پذیری زیاد استخوان هاست.
عوامل متعددی باعث بی ثباتی کشکک می شود که از جمله آن ها می توان به موارد زیر اشاره کرد:
با گذشت زمان، بیماران مبتلا به ناپایداری کشکک دچار درد غیر قابل تحمل، محدودیت در عملکرد صحیح زانو و آرتریت طولانی مدت می شوند.
پزشک شما یک معاینه فیزیکی برای ارزیابی علائم، همچنین بررسی دامنه حرکتی شما انجام می دهد و از شما می خواهد که کمی راه بروید یا زانویتان را خم و راست کنید. همچنین ممکن است برای شما عکسبرداری را تجویز می کند. عکسبرداری با اشعه ایکس برای بررسی این است که آیا کاسه زانو از جای خود خارج شده است یا استخوانی شکسته است یا نه. MRI برای بررسی آسیب هایی مانند پارگی رباط صلیبی قدامی (ACL) و پارگی منیسک زانو است.
اگر کاسه زانو به خودی خود سرجایش برنگردد، به دنبال مراقبت های پزشکی باشید. یک پزشک ارتوپد به آرامی کاسه زانو را به جای خود باز می گرداند. این فرآیند می تواند ناراحت کننده و دردناک باشد. ممکن است داروی ضد درد دریافت کنید، اما نیازی به بیهوشی ندارید.
برای دررفتگی جزئی زانو و بی ثباتی کشکک، پزشک ممکن است توصیه کند از زانوبند برای بی حرکت کردن زانو و نگه داشتن کاسه زانو در جای خود استفاده کنید. ممکن است لازم باشد چند هفته از بریس کمک بگیرید و در این مدت با عصا راه بروید.
داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی، استراحت و کمپرس یخ برای کاهش درد و تورم بسیار تاثیر گذار است.
فیزیوتراپی برای تقویت عضلات نگهدارنده کاسه زانو و بهبود دامنه حرکتی نیز مفید است.
اگر ناپایداری مزمن کشکک یا دررفتگی کامل کاسه زانو دارید، ممکن است پزشک شما جراحی را توصیه کند. اکثر جراحی های زانو به روش آرتروسکوپی انجام می شود. در این روش از برش های کوچک و یک دوربین کوچک (آرتروسکوپ) استفاده می شود.
اگر در اثر سانحه یا ضربه باعث بی ثباتی کشکک شده اید، ممکن است غضروف یا قطعات استخوانی شل شده در زانو داشته باشید. پزشک شما آنها را با جراحی برطرف می کند.
گزینه های جراحی عبارتند از:
ترمیم رباط پاتلوفمورال داخلی (MPFL) برای تقویت و ترمیم رباط هایی که کاسه زانو را در جای خود نگه می دارند.
بازسازی MPFL برای جایگزینی رباط آسیب دیده با تاندون همسترینگ که از یک اهدا کننده یا جای دیگری در بدن شما گرفته شده است.
استئوتومی زانو برای تنظیم مجدد استخوان ساق پا، استخوان ران، کاسه زانو و بافت همبند. این روش جراحی باز نیاز به برش بزرگتر و بهبودی طولانی تری نسبت به جراحی آرتروسکوپی دارد.
تعویض زانو برای درمان آرتریت شدید یا دررفتگی های مکرر.
کاسه زانو ناپایدار می تواند به بافت همبند آسیب برساند. این آسیب خطر دررفتگی مکرر کاسه زانو را افزایش می دهد.
تمرینات فیزیوتراپی می تواند عضلات و بافت همبند را که کاسه زانو را در شیار فمور نگه می دارد، تقویت کند. دوچرخه سواری با دوچرخه ورزشی یا بیرون از خانه با دوچرخه واقعی نیز تقویت کننده خوبی برای زانو است. پزشک شما همچنین ممکن است استفاده از زانوبند را در طول فعالیت های خاص توصیه کند.
