dr Hossein Hajitaghi
dr Hossein Hajitaghi
خواندن ۱۰ دقیقه·۱ سال پیش

همه چیز درباره روماتیسم مفصلی

یکی از مهم‌ترین و شایع‌ترین بیماری‌های مربوط به مفاصل، روماتیسم مفصلی است که موجب تورم و التهاب در ناحیه مفاصل شده و درد، تورم و حرکت سخت مبتلایان به این بیماری را در پی خواهد داشت. روماتیسم مفصلی یا به‌ عبارتی آرتریت روماتوئید یک اختلال خودایمنی محسوب می‌شود که طی آن سیستم ایمنی بدن انسان به لایه پوششی سطح مفاصل حمله کرده و باعث تورم و دردناک شدن این قسمت می‌شود.

در نهایت این تورم و التهاب منجر به فرسایش استخوان و تغییر شکل مفصل خواهد شد. ما در این مقاله از وبلاگ دکتر حسین حاجی تقی، ( متخصص و فوق تخصص ارتوپدی و آسیب‌های شانه و زانو) قصد داریم به بررسی علل و علائم روماتیسم مفصلی بپردازیم و انواع مختلف این بیماری و روش‌های درمان آن را مورد بحث قرار دهیم. اگر شما هم با مشکل درد زانو روبرو هستید حتما برای مطالعه این مطلب مشتاق خواهید بود. پس تا پایان مقاله همراهمان باشید.

علائم روماتیسم مفصلی

باتوجه به تحقیقات انجام شده روماتیسم مفصلی در تمام مفاصل بدن ممکن است ایجاد شود و معمولا از مفاصل کوچک مانند مفاصل انگشت دست و پا شروع و به مرور با پیشرفت بیماری، مچ دست و پا، زانو، آرنج، شانه و باسن را درگیر خواهد کرد. علائم مربوط به این بیماری در اکثر موارد در دو طرف بدن مشاهده شده و گاهی هم این علائم به‌صورت دوره‌ای نمایان می‌شوند.

علائم آرتریت روماتوئید مشابه علائم سایر آرتریت‌ها بوده و برای تشخیص دقیق آن باید آزمایش‌های مختلفی انجام بپذیرد. در ادامه به چند مورد از علائم روماتیسم مفصلی اشاره کرده و توضیح مختصری در مورد هر کدام از آن‌ها ذکر کرده‌ایم.

  • درد مفاصل: درد مفاصل در بیماران مبتلا به روماتیسم مفصلی یک درد ضربان‌دار و دردناک است که معمولا صبح‌ها شدیدتر بوده که دلیل آن عدم تحرک در شب و ساکن ماندن مفاصل است. این درد در طول روز امکان دارد که بیشتر شود و با استراحت روزانه کاهش یابد. دردی تیز و خنثی که ممکن است به سایر قسمت‌های بدن نیز منتقل شود و بیمار را بسیار آزار دهد. اگر این مشکل را دارید باید به دکتر ارتوپد برای روماتیسم مفاصل خود مراجعه کنید. دکتر حسین حاجی تقی یکی از متخصصین باتجربه در زمینه بیماری‌های مفاصل نظیر روماتیسم مفصلی بوده که بهترین راه و روش درمان را به شما معرفی خواهد کرد.
  • تورم و التهاب: یکی از شایع‌ترین علائم روماتیسم مفصلی، تورم و التهاب است که باعث می‌شود فرد مبتلا در قسمت مفاصل احساس سفتی و گرفتگی کند.
  • سفتی و سختی مفاصل: همان‌طور که ذکر شد تورم و التهاب در قسمت مفاصل باعث می‌شود که این بخش مهم از بدن با سفتی و سختی مواجه شده و محدودیت‌های زیادی را برای افراد مبتلا به آرتریت روماتوئید به‌وجود آورد. به‌عنوان مثال درصورتی‌که انگشتان دست با این مشکل روبرو شود امکان دارد که فرد نتواند به‌صورت کامل انگشت خود را خم و یا مشت کند.
  • محدودیت حرکت: اکثر افرادی که به روماتیسم مفصلی مبتلا هستند از سختی و محدود شدن حرکت مفاصل در صبح شکایت دارند. این سفتی صبحگاهی معمولا بیش از نیم ساعت زمان می‌برد تا از بین برود.
  • خستگی و ضعف عمومی: روماتیسم مفصلی موجب احساس خستگی و همچنین ضعف عمومی بدن شده و امکان دارد که در طول روز میزان این درد شدت بیشتری پیدا کند، با این حال اگر استراحت کنید درد مفاصل‌تان کاهش خواهد یافت.

سایر علائم آرتریت روماتوئید

علائمی که در بخش قبل ذکر شد مشکلاتی هستند که مفاصل را درگیر کرده و باعث آزردگی مبتلایان می‌شوند، در ادامه علائم مربوط به برخی مفاصل را ذکر می‌کنیم.

  • علائم روماتیسم مفصلی پا: همان‌طور که ذکر کردیم شایع‌ترین نشانه‌های این بیماری، درد، تورم و سفتی در مفاصل هردو پا به‌صورت یکسان است.
  • علائم آرتریت روماتوئید دست: در روماتیسم مفصلی دست تورم، قرمزی و گرمی از مشخصات بارز این مشکل هستند. در برخی افراد زیر پوست اطراف مفصل دست تورم‌های سفت و سخت ایجاد می‌شود که ندول روماتوئید نامیده می‌شوند.
  • علائم روماتیسم مفصلی زانو: در این مفصل هم سفت و سخت شدن از علائم متداول و رایج به‌شمار می‌آید به‌صورتی که افراد مبتلا به روماتیسم مفصل زانو قادر نخواهند بود به راحتی زانوی خود را خم و راست کنند.

برخی از کسانی که با بیماری آرتریت روماتوئید درگیر هستند دارای علائم عمومی‌تری بوده که در ادامه به چند مورد از آن‌ها نیز اشاره شده است.

۱_ تب و دمای غیر طبیعی بدن

۲_ خستگی و کاهش انرژی

۳_ کاهش اشتها

۴_ تعریق بالا

۵_ کاهش وزن

تشخیص و درمان روماتیسم مفصلی

اگر به افراد اطراف خود و خانواده‌تان توجه کرده باشید، زانو درد و درد مفاصل مشکل اکثر آن‌ها بوده و از شرایط نامساعد به‌وجود آمده در رنج و عذاب هستند. یکی از شایع ترین بیماری‌های روماتیسمی مربوط به روماتیسم مفاصل است که مشکلات عدیده‌ای را برای مبتلایان به این بیماری بوجود می‌آورد.

درمان آرتریت روماتوئید توسط روش‌هایی ترکیبی انجام شده و شامل تجویز دارو، فیزیوتراپی و تغییر در سبک و نوع زندگی خواهد بود. داروهای ضد التهاب بخش مهمی از داروهای تجویزی را تشکیل می‌دهند و آنتی بیوتیک‌ها نیز در درمان روماتیسم مفاصل نقش مهمی دارند. فیزیوتراپی باعث بهبود شرایط عضلات و ماهیچه‌ها شده و حرکت مفاصل را بهتر می‌کند.

تشخیص این بیماری توسط آزمایشات مخصوص و با توجه به تاریخچه بیماری و بررسی‌های جسمی فرد مبتلا انجام می‌گیرد. آزمایش خون، آزمایش تشخیصی مفصل و همچنین آزمایش تصویربرداری از مفاصل از اقداماتی هستند که برای تشخیص و درمان  روماتیسم مفصلی مورد نیاز هستند. پزشک برای تشخیص این بیماری آزمایشات و بررسی‌های مختلفی را انجام می‌دهد که می‌توان به مواردی که در ادامه آمده است اشاره کرد.

  • معاینه بالینی
  • سی تی اسکن
  • ام آر آی
  • تصویر برداری اشعه ایکس
  • بررسی سیستم ایمنی بدن
  • میزان رسوب گلبول قرمز که از تست‌های تشخیص آرتریت محسوب می‌شود.
  • آزمایش سنجش پروتئین فعال سی

پیشگیری از ابتلا به روماتیسم مفصلی

برای بیماری روماتیسم که منجر به درگیر شدن مفاصل و درد و التهاب در آن‌ها می‌شود متاسفانه نمی‌توان یک راهکار پیشنهاد کرد تا به‌طور قطع از ابتلا به آن جلوگیری شود ولی برخی اقدامات وجود دارند که از بروز این درد طاقت‌فرسا و بیماری مفاصل جلوگیری کند. این اقدامات مهم عبارتند از:

۱_ عدم استعمال دخانیات

۲_ دوری از استرس و برخورداری از سبک زندگی سالم

۳_ تغذیه مناسب

۴_ ورزش‌های مفید طبق دستور پزشک معالج

گاهی درد مفاصل به یکباره شعله‌ور می‌شوند که اگر دلیل آن را بدانید حتما در کاهش درد و همچنین حذف زمینه‌های ایجاد آن مفید خواهد بود. باید تلاش کنید به بیماری‌هایی که موجب عفونت می‌شوند مبتلا نشوید. داروهای خود را سر وقت و منظم مصرف کنید تا علائم روماتیسم مفصلی تشدید نشده و باعث درد و رنج شما نشود.

بهترین زمان برای مراجعه به پزشک

به دلیل این‌که درمان به‌موقع روماتیسم مفصلی نقش مهمی را در بهبود شرایط بیمار داشته و آسیب‌های ناشی از این روماتیسم را کاهش می‌دهد، لازم است که به محض مشخص شدن علائم آرتریت روماتوئید و احتمال اینکه به آن مبتلا شده‌اید در اسرع وقت به پزشک متخصص مراجعه کرده و از آسیب دائمی و تغییر شکل مفاصل خود جلوگیری کنید.

قطعا هر بیماری اگر در اوایل ابتلا، برای درمان آن اقدام شود نتیجه درمان‌ها رضایت‌بخش خواهد بود و از پیشرفت بیماری جلوگیری می‌شود. دکتر حسین حاجی تقی فوق تخصص ارتوپدی و مشکلات مرتبط با شانه و زانو، یکی از متخصصین باتجربه و نام‌آشنا در زمینه درمان روماتیسم مفاصل هستند که در درمان این مشکل و مشاوره برای بهبود شرایط کنونی شما بهتر انتخاب خواهند بود.

روش‌های درمان روماتیسم مفاصل

هرچند هنوز درمان قطعی برای روماتیسم مفصلی وجود ندارد ولی مدیریت صحیح و به‌موقع این بیماری می‌تواند در کاهش مشکلات مربوط به آن نقش مهمی داشته باشد. تشخیص و کنترل سریع با دارو، تغییر روش زندگی، درمان‌های حمایتی نظیر فیزیوتراپی و گاهی جراحی می‌تواند به ما در بهبود این بیماری کمک بسزایی داشته باشد.

روش‌هایی مختلفی برای درمان آرتریت روماتوئید وجود دارد که مهمترین آن‌ها عبارتند از: تجویز دارو، کاردرمانی یا فیزیوتراپی و در برخی مواقع که دارو و حرکات حمایتی کمکی به بهبود درد مفاصل و برطرف شدن بیماری نکرد و مفاصل در معرض فرسودگی قرار گرفتند، بیمار نیازمند جراحی و ترمیم بخش‌های آسیب‌دیده می‌شود. از اقدامات انجام شده در عمل جراحی می‌توان به آرتروسکوپی، جراحی روی دست و انگشت و مچ آن و همچنین جراحی تعویض مفصل اشاره کرد.

انواع مختلف بیماری روماتیسم

در ادامه مطلب سعی داریم یک لیست کامل از انواع بیماری‌های روماتیسمی را به شما ارائه دهیم تا اطلاعات لازم را در این زمینه دریافت کرده و نسبت به درمان مشکلات روماتیسمی خود بی‌تفاوت نباشید.

  • اسپوندیلیت آنکیلوزان: در این نوع روماتیسم مفاصل و رباط‌های مسئول حرکت دادن کمر ملتهب شده و منجر به خشک شدن کمر می‌شوند در این بیماری ممکن است مفاصل و استخوان‌ها نیز با هم فیوز شده و مشکلات طاقت‌فرسایی برای مبتلایان بوجود آورد.
  • نقرس: نقرس نیز نوعی آرتروز است که مفاصل را درگیر کرده و موجب التهاب، درد و تورم در این قسمت‌ها می‌شود.
  • آرتریت عفونی: این نوع روماتیسم در اثر ابتلا به عفونت برخی ویروس‌ها ایجاد شده و در صورت تشخیص زود هنگام، آسیب کمتری به مفاصل وارد می‌شود.
  • استئوآرتریت: استئوآرتریت یا آرتروز از شایع ترین بیماری های روماتیسمی محسوب می‌شود که در اثر آن غضروف مفصلی شکسته شده و مفاصل روی هم ساییده می‌شوند، این مشکل با خشکی، درد و از دست دادن توانایی حرکت مفصل همراه خواهد بود.
  • پلی میالژیا روماتیکا: PMR موجب درد، سفتی بیش از حد عضلات و درد در عضلات، تاندون‌ها، رباط‌ها و بافت‌های اطراف مفاصل شانه، گردن، کمر و لگن می‌شود.

بیماری‌های روماتیسمی مخصوصا نوع مفصلی دارای انواع مختلفی و متعددی هستند که ما در این بخش به تعدادی از آن‌ها اشاره کردیم. اکثر این بیماری‌ها همان‌طور که اشاره شد در اثر آسیب رباط‌ها ایجاد می‌شود که به همین منظور در ادامه مطلب چند رباط مفصلی مهم را معرفی کرده و محل قرار گرفتن آن‌ها را مشخص کرده‌ایم.

انواع رباط در مفاصل

رباط‌ها بافت‌های فیبر مانندی هستند که اطراف مفاصل قرار گرفته و موجب اتصال استخوان‌ها به هم می‌شوند.

۱_ از رباط‌های زانو می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.

  • رباط طرف داخلی یا collateral ligament medial، یک رباط محکم در مفصل زانو محسوب می‌شود که آسیب‌دیدگی آن منجر به آسیب دیدن مفصل زانو شده و در شرایط حاد نیاز به تعویض مفصل خواهد بود.
  • رباط خارجی یا lateral collateral ligament، به لقمه خارجی استخوان ران و سر استخوان فیبولا یا همان نازک نی وصل شده و در نگهداری کپسول مفصلی زانو نقش مهمی دارد.
  • رباط متقاطع پشتی یا posterior cruciate ligament که با نام رباط صلیبی خلفی نیز شناخته می‌شود و از رباط‌های قوی مفصل زانو به‌شمار می‌آید.

۲_ مفصل ران نیز دارای رباط‌های مختلف با کارآیی و توانمندی مختلف هستند که این رباط‌ها عبارتند از:

  • رباط خاصره‌ای (iliofemoral ligament)
  • رباط عنانه‌ای (pubofemoral ligament)
  • رباط ورکی (ischiofemoral ligament)

۳_ مفصل شانه نیز از تعداد مشخصی رباط یا لیگامان تشکیل شده که نقش مهمی در حرکت صحیح مفصل و سلامت آن ایفا می‌کنند. این رباط‌ها عبارتند از:

  • رباط آکرومیوکلاویکولار که رباط اخرمی _ ترقوه‌ای محسوب می‌شود.
  • رباط کوراکوکلاویکولار یک رباط غرابی _ ترقوه‌ای است.
  • رباط کوستوکلاویکولار نیز یک رباط دنده‌ای _ ترقوه‌ای به‌شمار می‌آید.

تمام رباط‌های ذکر شده در سلامت مفاصل مرتبط با خود نقش به‌سزایی داشته و آسیب رسیدن به هرکدام از آن‌ها در اثر عوامل مختلف، موجب آسیب دیدن مفاصل و ابتلا به بیماری روماتیسم مفصلی خواهد شد.

اگر به دنبال دکتر ارتوپد برای رماتیسم هستید می‌توانید به  مطب دکتر حسین حاجی تقی مراجعه کنید.برای کسب اطلاعات بیشتر می‌توانید وارد سایت شوید و با شماره‌های مندرج در سایت تماس بگیرید.

جمع‌بندی

بیماری روماتیسم مفصلی یکی از خطرناکترین نوع روماتیسم به‌شمار می‌آید که یک بیماری خود ایمنی بوده و سیستم ایمنی بدن در حرکتی غیر عادی به مفاصل حمله و موجب آسیب دیدن آن‌ها و ایجاد درد و التهاب در این قسمت از بدن می‌شود. درمان قطعی روماتیسم مفصلی وجود ندارد و تمام توصیه‌ها و تجویزهای انجام شده توسط پزشک متخصص تنها در جهت کاهش عوارض این بیماری و درد آن است.

با این وجود عدم توجه به آرتریت روماتوئید نیز باعث از دست دادن توانایی حرکت اندام درگیر و همچنین پوکی استخوان خواهد شد. به همین دلیل مراجعه زودهنگام به دکتر ارتوپد برای روماتیسم یک اقدام واجب در جهت درمان بهتر این بیماری خواهد بود. دکتر حسین حاجی تقی متخصص و فوق تخصص ارتوپدی و مشکلات زانو و شانه بوده که با ارائه بهترین مشاوره‌های درمانی و تشخیص صحیح روش درمان، یکی از جراحان و متخصصان مطرح کشور به‌شمار می‌آید. شما می‌توانید با مراجعه به دکتر حسین حاجی تقی برای درمان به موقع بیماری خود اقدام کنید.

روماتیسم مفصلیآرتریت روماتوئیدمتخصص ارتوپدیتعویض مفصل
جراح ارتوپدی در عمل تعویض مفصل زانو و شانه در تهران، متخصص و فوق تخصص ارتوپدی و آسیب های شانه، زانو و مفاصل لگن و همچنین عضو انجمن جراحان اروپا و آمریکا می باشد.
شاید از این پست‌ها خوشتان بیاید