HPV یک بیماری ویروسی عفونی است که بسیار شایع است و متاسفانه 90 درصد جمعیت دنیا که فعالیت جنسی دارند به این بیماری آلوده می شوند. اما مهمترین علائم این ویروس چیست؟ شایع ترین راه انتقال ویروس HPV کدام است؟ خیلی از بیماران اینگونه تصور دارند که عارضه HPV تنها زگیل است، در حالی که مهمترین عارضه این ویروس سرطان سرویکس یا سرطان دهانه رحم است. سرطان دهانه رحم یک بیماری بسیار خطرناک است که البته مزیتی که دارد در این است که مدت زمان زیادی لازم است تا آلودگی به ویروس منجر به سرطان رحم شود و فرصتی برای توقف ویروس HPV برای بیمار وجود دارد. به همین دلیل لازم است تمام جامعه در جریان این بیماری باشند تا بتوانند با پیشگیری، واکسیناسیون و رعایت بهداشت جنسی از ابتلا و شیوع این بیماری جلوگیری کنند.
خیلی از ویروس ها در بدن انسان زندگی می کنند، و هیچ وقت هم از بین نمی روند. ممکن است به علت وجود آن ها در بدن نیاز به استفاده از یکسری از دارو ها باشد تا علائم بیماری مقداری تخفیف پیدا کند، اما هیچ وقت از بین نمی روند که از جمله آن ها ویروس HPV است.
ویروس HPV توسط علم ویروس شناسی مشاهده شده است که بیش از 200 نوع ویروس HPV وجود دارد، همچون ویروس کرونا که در سیر طبیعی زندگی خود به گونه های مختلفی تبدیل شد، ویروس HPV نیز اینگونه است، درست است که ساختار های اصلی یکسان باشد اما گونه های مختلفی دارد.
شایع ترین راه انتقال ویروس HPV چیست؟ ضایعاتی که HPV ایجاد می کند به صورت مخاطی و پوستی است که گاهی حتی با چشم نیز دیده می شود. مهم ترین راه انتقال HPV از طریق تماس جنسی است، چه تماس جنسی واژینال، مقعدی و دهانی که از هر سه راه این ویروس انتقال داده می شود.
همچنین یک راه اصلی انتقال این ویروس راه پوستی است. شاید این سوال برای خیلی از افراد پیش آید که آیا ویروس از طریق استخر، دستشویی مشترک، لیف مشترک و... انتقال داده می شود؟ باید گفت: یکی از راه های انتقال ویروس ارتباط مستقیم پوست به پوست است، به این معنی که اگر فردی که آلوده به ویروس است، پوست یک خراش در ناحیه ژنیتال و یا مخاط دهان داشته باشد که خراش نیز آلوده به ویروس باشد و با پوست یک شخص دیگر که آلوده به ویروس نیست اما خراش داشته باشد، انتقال داده می شود که احتمال ابتلا در این شرایط بسیار کم است.
اگر فردی که از دستگاه لیزر استفاده می کند، از سری یکبار مصرف استفاده کند، میزان انتقال به صفر خواهد رسید. مگر آنکه از سری یکبار مصرف استفاده نشود و از آن سری برای فردی که آلوده است و پوست دارای خراش است استفاده شده باشد، احتمال انتقال وجود دارد. در هر حال باید احتیاط کرد و از لوازم استریل و یکبار مصرف استفاده شود.
ویروس یک موجود زنده است که برای زندگی و تولید مثل نیاز به محیطی دارد که مناسب باشد و تماس مستقیم با نور آفتاب و... نداشته باشد.
اما در خارج از بدن انسان که شرایط برای زندگی ویروس محیا نیست، ویروس HPV می تواند بین 8 تا 10 ساعت زنده بماند. اما این اعداد در آزمایشگاه های مختلفی کمی متغیر است.
دکتر خلیلی، به منظور حفظ سلامت بیماران از افرادی که کاندید جراحی های زیبایی زنان می شوند، در مرحله اول تست HPV میگیرند. زیرا سرطان دهانه رحم یک سرطان شایع در میان خانم ها است و خیلی به ندرت دیده می شود که خانمی در رده سنی 25 سالگی در زمان مراجعه به مطب واکسینه شده باشد.
در نتیجه به صورت کلی خانم های بالای سی سال باید تست HPV همزمان با پاپ اسمیر را انجام دهند.
تفاوت زیادی در شیوع ویروس بین جنس های مختلف وجود ندارد، اما به دلیل آناتومی و شکل تناسلی آقایان، ترسی از ابتلا به سرطان دهانه رحم در آقایان وجود ندارد. اما ثابت شده است که سرطان های آلت تناسلی آقایان و سرطان مقعد ارتباطی مستقیم با این ویروس دارد و در دوره ای که اطلاعات کافی در رابطه با این ویروس وجود نداشت، سازمان ها در دستور العمل های خود بیان کردند که تنها خانم ها واکسینه شوند، ولی ازسال 2005 به بعد دستور العمل برای واکسینه شدن آقایان نیز ابلاغ شد.
واکسن HPV چه در افراد مبتلا و چه غیر مبتلا می تواند تاثیر مثبت داشته باشد.
و در منابع علمی جدید بیان شده است که با توجه به شرایط بومی هر کشوری، از سنی که رابطه جنسی شروع می شود بهترین سن برای تزریق واکسن HPV است، این موضوع هم برای خانم ها و هم آقایان صدق می کند.
این واکسن جز درد جزئی محل تزریق عارضه دیگری ندارد.
لازم است اگر فردی از نظر شرایط مالی مشکلی نداشت از واکسن های 9 گانه استفاده کند. اما اگر فردی هم شرایط مالی خوبی نداشت می تواند از واکسن دوگانه ایرانی که می تواند از سرطان دهانه رحم جلوگیری کند، تزریق کند. با تزریق واکسن از ابتلا به سرطان ها جلوگیری می کنیم و این بدان معنی نیست که فردی که واکسینه شده است دیگر به هیچ گونه از تیپ های HPV مبتلا نمی شود. حتی اگر فردی بعد از ابتلا به ویروس واکسینه شود، مقاومت بدن با زدن واکسن 40 برابر بیشتر می شود.
همانطور که در ابتدا گفته شد، HPV یک ویروس پوستی مخاطی است و زمانی که فرد الوده می شود، در خون خبری از آلودگی نیست به همین دلیل است که آزمایش خون ربطی به بررسی این بیماری ندارد.
در آقایان به دلیل آنکه ویروس محیط مرطوب را دوست دارد، و واژن و دهانه رحم خانم ها یک محیط بسیار مناسب برای رشد ویروس است، در نتیجه در خانم ها ویروس ثابت تر باقی می ماند، اما آقایان انتقال دهنده هستند و ممکن است آقایی ویروس را انتقال دهد اما خود نه علائم و نه تست مثبتی داشته باشد. به همین دلیل تست برای آقایان مگر در شرایط خاص خیلی توصیه نمی شود.
نوع ایرانی واکسن HPV در تمام دروخانه های معتبرایران موجود است و نوع 4 ظرفیتی نیز در یک سری از داروخانه های منتخب و بزرگ ایران موجود است. واکسن گارداسیل 9 که تازه وارد ایران شده است و از آنجا که شرایط نگهداری واکسن در داروخانه های دولتی خیلی مهیا نیست، به همین خاطر تا زمانی که در بین داروخانه ها توزیع نشده است توصیه نمی شود. اما افراد که تصمیم به واکسینه شدن دارند، بهتر است از گارداسیل 4 ظرفیتی و 2 ظرفیتی استفاده کنند.
واکسن در سه دوزه تزریق می شود. در نوبت دوم دو ماه بعد و در مرحله بعدی 6 ماه بعد تزریق انجام می شود. اگر شخص تزریق کننده زیر 15 سال باشد، تنها دو تزریق کفایت می کند. در صورتی که تمام این مواردی که گفته شد، رعایت شود فرد می تواند زندگی ایمن و بدون احتمال ابتلا به سرطان داشته باشد.
