اندازه یا قطع کتاب چیه؟
به طور کلی دو معیار برای تعیین اندازه کتاب داریم. معیار اول ، معیار همه گیرتر و رایج تری ست که از زمان قدیم بنا بر همین معیار اندازه کتاب ها را تعیین میکردند. اندازه کتاب حاصل سنجیدن طول (درازا) هر برگ در برابر عرض (پهنا) آن است. همچنین امروزه تعداد دفعات تا شدن کاغذ که منجر به تشکیل ورق های کتاب میشود ، معیاری برای تشخیص قطع می باشد.
چند نوع قطع وجود داره؟
به طور کلی ۱۸ نوع قطع مختلف وجود دارد که عبارتند از :
رقعی : دیر اندازه ۲۲*۱۴ سانتی متر
نیم رقعی : در اندازه ۱۰٫۵*۱۴٫۸ سانتی متر
خشتی : از قدیمی ترین قطع های نسخه های خطی است که طول و عرض برابر دارد و به شکل مربع است.
رحلی : دلیل نامگذاری این قطع این است که هنگام خواندن این کتاب ها را روی چهارپایه چوبی ای به نام رحل قرار میدادند
بازوبندی : اندازه ۲*۳ سانتی متر
نیم ربعی : در اندازه ۹*۱۷ یا ۱۰*۱۸ سانتی متر
جیبی : این قطع در گذشته به قطع “بغلی” شهرت داشته در اندازه ۷*۵ سانتی متر
بیاضی : شیرازه بندی اش از جانب عرض صفحه بوده و از جانب طول باز و بسته میشده
وزیری : در گذشته در سه اندازه کوچک (۲۱*۱۵ سانتی متر) و متوسط (۲۴*۱۶ سانتی متر) و بزرگ (۳۰*۲۰ سانتی متر) وجود داشته است
نیم وزیری : در اندازه ۱۷*۱۲ سانتی متر
وزیری جدید : در اندازه ۲۱*۱۶٫۵ سانتی متر
جانمازی : در ابعاد ۷*۱۲ سانتی متر معمولا برای قرآن و کتاب دعا بکار میرود.
بغدادی : ابعاد دقیقی از این قطع در دسترس نیست اما طبق گفته رشیدالدین فضل الله در وقف نامه ربع رشیدی ، ابعاد بزرگتری از قطع های مرسوم داشته است.
سلطانی یا تیموری : در ابعاد ۴۰*۳۰ سانتی متر
نیم ورقی : در ابعاد ۲۲*۳۴ سانتی متر
طومار : اتصال اوراق کتاب به گونه ای است که به شکل لوله درآید
حمایلی : در اندازه ۱۲*۶ سانتی متر
پالتویی : در اندازه ۲۱*۱۰ سانتی متر
عطف کتاب چیه؟
اطلاعاتی که در عطف کتاب نوشته میشود از بالا به پایین به ترتیب شامل نام کتاب ، نویسنده و اسم انتشارات میباشد. در کتاب هایی که عطف آنها نیم سانتی متر یا کمتر باشد از نوشتن اطلاعات گفته شده صرف نظر میشود
قدیمی تر از همه کیه؟
قدیمی ترین نوع قطع ، قطع سلطانی یا تیموری است. دلیل نامگذاری این قطع رواج یافتن آن در اواخر عصر مغولان و اوایل تیموریان در نسخه های خطی بوده است. بیشتر نسخه های نفیسی که برای شاهان و شاهزادگان در دوره تیموریان نسخه برداری میشده در این قطع بوده است
انواع جلد کتاب
انواع کاغذ در چاپ کتاب
ممنونیم که تا پایان مقاله با دوجلدی همراه بودید. امیدوارم این مقاله برای شما مفید بوده باشد
