اندیشه های مشرق‌زمین، از جمله کشورهای شرق دور و ایران، از گذشته تا به اکنون مورد توجه بسیاری قرار گرفته است که در این مقاله تصمیم بر آن است که به هنر و تمدن چین به صورت مختصر و کلی پرداخته شود . مردمان چین مانند سایر کشورهای مذهبی و حتی بیشتر پایبند به اندیشه‌ها و آموزه‌های دینی کشور خود هستند. پیوند عمیق آنها با این اندیشه‌ها را می‌توان در ظرف‌ها، مجسمه و پیکره‌سازی‌ها، نقاشی‌ها، خطاطی‌ها و معماری‌های چینی مشاهده کرد.
از جمله معروف‌ترین آنها اندیشه تائوئیسم (Taoism) است که در آینده به آن خواهیم پرداخت.
برای پی بردن به تمدن و اصل و نسب مردمان چین، باید تاریخ آنان را بررسی کنیم. در قسمت هایی از تاریخ، مورخان شک و تردید دارند؛ مانند نخستین حکومت شاهنشاهی چین. طبق گفته چینیان، نخستین سلسله شاهی آنها دودمان شیا (به معنای پادشاهان نیکوکار) است. آن ها از سال ۱۹۸۹ تا ۱۵۵۸ پیش از میلاد حکمرانی می کردند. با وجود این که برخی شواهد باستان شناسی وجود چنین دودمانی را تأیید کرده است ، با این حال برخی مورخین در اصل وجود آن تردید دارند.
این دوره مقارن با مرحله آغازین عصر نوسنگی در چین بوده است. سفالینه هایی به رنگ سرخ و نقوشی هندسی پیدا شد که قدمت آن وجود دوره ای تاریخی، قبل از سلسله شانگ را تأیید می کند.
بعد از حدود ۵۰۰ سال حکومت دودمان شیا، حکومت دودمان شانگ ( ۱۵۲۳ ق.م تا ۱۰۲۸ ق.م) آغاز به کار کردند. این حکومت که با نام یین(Yin) هم شناخته می شود. از نظر مورخین به دلیل تردیدی که در وجود دودمان شیا وجود دارد، سلسله شانگ اولین حکومت چینی است. به احتمال زیاد علت شک و تردید مورخان در اصل وجود دوره شیا فاصله بین این دو حکومت است. در واقع از این دوره، تاریخ تمدن چین شکلی پیوسته به خود می‌گیرد.
ویژگی عمده تمدن شانگ، کتیبه‌نگاری بر استخوان‌های گاو و لاکِ لاک‌پشتان است. باستان شناسان در اوایل قرن بیستم دریافتند که کتیبه‌های نگاشته شده بر استخوان و لاک‌ها، واژه هایی از عصر شانگ را شامل می شود. این کتیبه ها را “جیا گو وِن” نامیده اند. خطوط جیا گو ون اولین بار در سال ۱۸۹۹ توسط ” وان ای ژون ” شناسایی شد. این خطوط در نزدیکی دهکده‌هایی در حومه شهر” آن یان ” که در استان “خه نان ” قرار دارد، از زیر خاک بیرون آمد. این کتیبه ها قدمتی بیش از ۳ هزار سال دارند.
کهن ترین آثار کشف شده در این دوره، ظروف و مجسمه هایی از جنس سفال مرغوب و پیکرک (تندیس) های انسانی یا حیوانی از جنس سنگ یشم سبز و مرمر سفید را شامل می شود. قابل ذکر است که در این دوره از چرخ سفالگری استفاده چشم گیری می شد.
از رایج ترین و معروف ترین هنر این دوره که به آن هنر بزرگ میگویند، شامل ظروف مفرغی با نقوش جانوری و تزیینات چهارگوش(مخصوص مراسم مذهبی) می شود. استفاده از نقوش مارپیچی گرد و گوشه دار در تزیین آثار این دوره به وفور دیده می شود.
در ادامه خواهید خواند:
سفر در تاریخ چین. از ۱۰۲۷ ق.م تا ۲۱۱ م. سلسله چو، سلسله چین و سلسله هان
