نمد مالی نمد مالی از هنرهای دستی عشایر کرمانشاه است که از قدیم الایام در این منطقه رایج بوده و جزو هنرهای قدیمی می باشد در زمان های دور، انواع لباس های پشمی و زیراندازها و هچنین زین اسب ها را از نمد درست می کردند. چیغ چیغ یا چیخ نوعی حصیر می باشد که دارای پهنای ١5٠ سانتی متر است که با نخ های رنگی و پشمی طرح ها و نقش هایی زیبا بر روی آن ایجاد می کنند. معمولا از چیغ برای حفاظت سیاه چادر ها استفاده می کنند و گاهی هم بعنوان دیوار، قسمت های داخلی چادر عشایری را به چند بخش تقسیم می کنند. موج بافی موج در واقع همان رختخواب مفرش از پشم می باشد که اکثرا برای رفع نیازهای خانواده یا سفارش دهندگان درست میشود و یکی از هنرهایی است که در خانه انجام می گردد. که در منطقه ی اورامانات هنوز هم رایج است موج های رنگین کمان و جوانرود در اورامانات بسیار نام آشنا هستند. برای تولید این موج ها کارگاه هایی در جوانرود وجود دارد که این حرفه را به شکل صنعت در آورده است. گلیم بافی بیشتر شهرهای کرمانشاه به گلیم بافی مشغولند و عمده ی مرکز تولید گلیم در روستاهای هرسین می باشد. دارا بودن مراتع مناسب جهت پرورش دام که تولید کننده الیاف برای گلیم هست این فرصت را برای اهالی کرمانشاه مهیا کرده است. نقوش ترکیبی درخت و لانه گنجشک، نقوش چشمه نظامی، مار، عروسک، مرغابی، خطوط افقی، عمودی، نقش قرقره راه راه، قاچ خربزه، گل مشرفی، گل ترمه و سوزنی از جمله طرح ها و نقوشی هستند که بر روی گلیم های بافت هرسین مشاهده میشود.
شهر کرند دارای کارگاه هایی هست که هنرمندان در آن به ساخت ابزار و سایل فلزی مشغول هستند. صنعتگران کرندی در زمینه ی تولید ابزار و وسایل کار و شکار، کارد، چاقو، قند شک ن، ابزار زین و یراق قفل و کلید بسیار نام آشنا هستند. اما امروزه به دلیل کم توجهی به فلزکاری کرند این صنعت در ورطه ی نابودی است و کم کم دیگر کارگاه ها نیز در حال جمع آوری هستند. علاوه بر کرند کرمانشاه نیز دارای چند کارگاه آهنگری هست که به تولید ابزار و آلات کشت و زرع می پردازند.
هنر قلمزنی در استان کرمانشاه در روزگاران گذشته پر رونق بوده است و در این زمینه نیز قلم زنان بزرگی را پرورش داده است. از جمله استادان این هنر استاد علی اکبر عین القضایی می باشد که با تدریس قلم زنی به جوانان کرمانشاهی این هنر را دوباره زنده کرده است.
هنرمندان قلمزن، با پیروی از آثار دوره ی هخامنشی و ساسانی و طبیعت منطقه، آثار بسیار زیبایی را در این زمینه ایجاد کرده و نام ایران را در این عرصه به همگان معرفی کرده اند.
از دیگر صنایع دستباف کرمانشاه می توان به پرده بافی اشاره کرد که امروزه چند نساجی به تولید پرده های نخی در اندازه های متفاوت مشغولند. برای بافت پرده از دستگاه های موج بافی استفاده می شود. هنرمندان زیادی در این عرصه مشغول له فعالیت هستند.
قالی بافی به عنوان یک هنر با ارزش خود مصرفی، با طرح و نقش های بومی از دیرباز تاکنون در بین روستائیان کرمانشاه مرسوم بوده است. از نقوش قالی می توان به نقش های حسین آباد، کیونانی و اکبرآبادی اشاره کرد. امروزه در بیشتر روستاهای سنقر و در اغلب روستاهای کنگاور، دینور و بیستون دارهای قالی برقرار هستند.
جاجیم بافی نیز از گذشته تا به امروز در میان عشایر و خانواده های روستانشین در کرمانشاه رایج بوده است. جاجیم را می توان به عنوان بالاپوش در فصل سرما استفاده کرد. در بین بعضی از خانواده های روستایی دادن جاجیم به عنوان چشم روشنی و جهیزیه نوعروسان و هدیه رایج است و برای یادگاری سال های سال آن را نگه می دارند.
ماده ی اصلی جاجیم پشم است و مانند گلیم بافته می شود با این فرق که جاجیم در چهار تخته بافته می شود و بعد از بافت به هم متصل و دوخته می گردد در منطقه اورامان و ثلاث زنان جاجیم هایی از جنس مرغوب با نقش ها و طرح های زیبا خلق می کنند.
از صنایع نفیس و پرطرفدار در کرمانشاه می توان به چرم سازی اشاره کرد که از قدیم الایام در این منطقه وجود داشته است. برای تولید چرم با کیفیت باید مراحل آب زدن پوست، عورام کاری، آهک زدن، متورم کردن، مازوکاری، نمک پاشیدن، کاشی کاری، رنگ ریختن و صیقل زنی را انجام داد. چرم کرمانشاه از بهترین چرم های تولید شده در ایران محسوب می شود.
تولید کفش، زین اسب و شلاق و لگام اسب همه نشان دهنده کیفیت و اصالت چرم سازی یا سراجی در کرمانشاه می باشد. مشک، خیک، مچ بند، کمچان، پخشه پران، از سراجی قدیم کرمانشاه هستند که کم کم جای خود را به کیف و کمربند داده اند.
از هنرهای دستی استان کرمانشاه که از زمان های قدیم تا به امروز رواج داشته است. گیوه در زبان محلی کلاش هم نامیده میشود. استفاده ی گیوه در مناطق و گذرگاه های پر پیج و خم و کوهستانی و سنگلاخی سبب میشود تا پا، این عضو مهم در داخل این گیوه ها احساس راحتی و سبکی نماید علاوه بر اینکه بسیار هم مقاوم هستند. پاوه ی هرسین قطب تولید گیوه در استان کرمانشاه می باشد. گیوه از دو قسمت رویی و کفی درست شده، که جنس کفی، اغلب از چرم و لاستیک و جنس رویی از نخ است.
بشر اولیه از وقتی شاخه ها و ساقه های درختان را چید به نوع استفاده ی آن نیز پی برد و کم کم توانست به هنر سبد بافی دست پیدا کند. از معروفترین مناطق سبد بافی می توان به شهرستان پاوه اشاره کرد. آنها برای بافت سبد از شاخه های درخت ارغوان استفاده می کنند و برای همین به آن ارغوان بافی نیز میگویند. درخت ارغوان در مناطق سردسیری و کوهستانی اورامانات میروید و دارای ترکه های بسیار محکمی است و سبدهای بافته شده از آن نیز بسیار مقاوم و شکیل هستند.
از هنرهای اصیل استان کرمانشاه که ثبت ملی شده است. مرس گونه های پارچه ی سنتی است که برای تولید لباس مردانه و زنانه مورد استفاده قرار می گیرد. پشم بز "مرسی" (کرک نازک زیر گردن و شکم نوعی بز محلی)، ماده ی اصلی بافت این پارچه ی مخصوص را تشکیل می دهد.
این پارچه در شهرهای مهاباد، روانسر، جوانرود، سقز، شهر زاخو عراق تولید میشود. پشم مرس در فرایند تولید پارچه رنگ آمیزی نمی شود بلکه از مخلوط دو یا چند گونه پشم خود رنگ با هم و حلاجی کردن آنها به دست می آید.
ساخت دف و تنبور در استان کرمانشاه رواج دارد. در زبان محلی به تنبور "تمبره" نیز گفته می شود و تنبور نوازن در مجالس مذهبی یا دیگر مراسمات با آن به هنرنمایی میپردازند. از خانواده تنبور می توان به سه تار چگوار و دیوان اشاره کرد. این سازها از لحاظ اندازه ی کاسه، دسته، تعداد سیم، تعداد پرده و گوشی ها و نواختن با تنبور متفاوت هستند.
