صنایع دستی چابهار تاریخچهای از هنر اصیل مردمانش را به نمایش میگذارد و آیینهای تمام نما از فرهنگ مردم چابهار است.
همین که به بازار سنتی چابهار قدم بگذارید، بازی رنگ و نقش توجه شما را به خود جلب میکند و دکههای کوچکی را میبینید که مردان و زنان محلی با عشق در آنها به خلق صنایع دستی زیبا مشغول هستند.
صنایع دستی، در دنیای شلوغ و ماشینی امروز یک موهبت حساب میشود که به زندگی بی روح ما لطافت و زیبایی و رنگ میبخشد.
هنری که از طبیعت الهام گرفته و با اندیشه و تفکر مردم بلوچی آمیخته و نسل به نسل چرخیده تا به ما رسیده است.
سوزن دوزی، حصیربافی، سفال گری و زیور آلات محلی از جمله صنایع دستی چابهار هستند که به وفور در بازارهای محلی و مراکز خرید چابهار یافت میشوند.
طرحهایی الهام گرفته از رویاهای زنان بلوچی با تنوع طرح و نقش و رنگ که به کمک نخ و سوزن و قلاب روی پارچههای ساده نقش میبندند.
هنر سوزن دوزی یکی از بهترین و البته قدیمیترین صنایع دستی مردم چابهار محسوب میشود که شهرت جهانی دارد و گاه به آن بلوچی دوزی هم میگویند.
سوزن دوزی هنر تزیین و طراحی پارچه به وسیله نخهای رنگی است که میتوان آن را بازتابی از دردها، آمال و آرزوهای زنان بلوچ دانست.
اگر دنبال خرید صنایع دستی و یک سوغاتی گران قیمتتر هم هستید، سراغ لباسهای سوزن دوزی شدهی بلوچی بروید. که با ظرافت و زیبایی تمام به هزاران طرح و نقش در هم تنیده و رنگارنگ مزین شدهاند.
خوب است بدانید سوزن دوزی انواع مختلفی نظیر ابریشم دوزی، گلابتون دوزی، نقده دوزی، پتهدوزی، سکمهدوزی وغیره دارد.
هنر خمک دوزی درواقع نوع خاصی از سوزن دوزی است که در آن نقوش اصیل بلوچی به شکل برجسته و با نخهای ابریشمی سفید و ظریف و اکثرا روی پارچههایی از جنس کتان دوخته میشوند.
نقوشی که در خمک دوزی استفاده میشوند، بیشتر به شکلهای برجسته هندسی مربع، لوزی، مثلث، گلهای هشت پر و… هستند.
از این هنر زیبا و ظریف بیشتر برای تزیین لباس مخصوصا دور یقه و سر آستین لباسها و یا برای تزیین و زیباتر کردن جانماز و دستمال سفره و کوسن و رومیزی و از این دست چیزها استفاده میکنند.
قدمت هنر سفال گری در سیستان و بلوچستان به عصر پارینه سنگی برمیگردد و سفالهای کشف شده در شهر سوخته ۳۲۰۰ سال پیش از میلاد مسیح شاهد این ادعا است.
سفال گری یکی از صنایع دستی چابهار است که اکثرا به شیوه سنتی و با دستان هنرمند مردم محلی ساخته میشود و خیلی خبری از چرخ سفال گری نیست.
ویژگی جالب و متفاوت سفال چابهار در رنگ آنهاست که به دلیل نوع خاص خاک این منطقه، بعد از پخت، سفالها به رنگ قرمز درمیآیند.
این صنایع دستی سفالی شامل کاسه، بشقاب، قندان، قوری، گلدان، کوزه و… میشوند و در سفر به چابهار حتما یک یادگاری سفالی کوچک به عنوان یادگاری بخرید.
دودنی بافی هنر دستان زنان و دختران چابهار است که با ذوق و هنرشان از وسایل ارزان قیمت و در دسترس یک وسیله تزینی توری مانند میسازند و به اعتقاد مردم محلی برای دفع چشم زخم از مال و جان هم کاربرد دارد.
این تورهای تزیینی با گیاهان علفی و دانههای گرد اسپند( دودنی) بافته میشوند .
متاسفانه امروزه با تغییر سبک زندگی و ورود تجملات و تزیینات خارجی این هنر در حال نابودی و فراموشی است و نیازمند توجه بیشتری است.
هنر حصیر بافی جایگاه ویژهای در زندگی مردم سیستان و بلوچستان دارد. هنری با پیشینه ای به درازای شهر سوخته و دریاچه هامون.
حصیربافی به بافت رشتههای حاصل از برگ درخت نخل به کمک دست و با ابزار ساده دستی گفته میشود.
در چابهار مردان و زنان زیادی را میبینید که مشغول به بافتن حصیر و ساخت صنایع دستی مختلفی مثل سایبان، توتن( نوعی قایق حصیری)، گلدان، انواع سبد، زیرانداز، کیف و بادبزن هستند.
اما نوبت میرسد به یکی از زیباترین و ظریفترین هنر دست زنان بلوچ، یعنی آیینه دوزی که هنر دوختن آیینه و سکه و پولکهای کوچک بر روی پارچه است.
مردم خونگرم بلوچستان معتقدند که آینه انعکاس واقعیتها است و همین موضوع سبب شده تا آینه دوزی به یک فرهنگ غنی در این خطه وسیع تبدیل شود.
به آیینه دوزی در گویش محلی «ایران سامان» هم میگویند و بین بومیان طرفداران زیادی دارد و بیشتر آن را در تزیین مرکب نو عروسان در دور گردن شترها میتوانید ببینید.
آیینه دوزی و سکه دوزی کاربردهای مختلفی دارند و درتزیین لباسهای محلی همچون جلیقه و لباس زنان یا کلاه مردان، روتختی و تزیین اتاقها و یا انواع دیوارکوبهای زیبا استفاده میشود.
از آنجایی که در چابهار هنوز عشایر چادرنشین دیده میشود، هنر چادر بافی جزو محصولات پرکاربرد و صنایع دستی ارزشمند آن محسوب میشود.
عشایر سیاهچادر یا پلاس را بر روی دار می بافند و از موی بز به عنوان تار و پود آن استفاده میکنند.
اگر میخواهید یک سوغاتی ارزشمند از چابهار بخرید، میتوانید سراغ گلیمهای زیبا و رنگارنگ آن بروید.
مواد اولیه برای بافت گلیم را عشایر از پشم دامهایشان تهیه میکنند و با ترکیب نقشها و رنگهای مختلف گلیمهای زیبا خلق میکنند.
در گذشته از گلیم معمولا به عنوان زیر انداز و یا رواندازی حیوانات باربر استفاده میشده اما امروزه از آن به عنوان دکوراسیون و تزیینات مختلف برای منزل هم استفاده میشود.
اگر کمی حوصله به خرج دهید حین قدم زدن در ساحل چابهار، به صدفهای زیبا و متفاوتی برمیخورید که میتوانند به عنوان سوغات چابهار در چمدان شما جایی داشته باشند.
البته بومیان و عشایر چابهار از موجودات دریایی، صنایع دستی زیبای خلق میکنند که حتما برای شما جالب خواهد بود.
از این صنایع دستی میتوان به معرق صدف و ساخت انواع تابلو و مجسمه و یا ساخت وسایل زینتی مثل دستبند و گردنبند از حلزون، گوش ماهی و مرجان و ساخت انواع اکسسوری زیبا سوزن دوزی شده اشاره کرد.
بعد از آشنایی با انواع مختلف صنایع دستی چابهار، نوبت آن است که بازارهای اصلی و قابل اعتماد چابهار را بشناسید تا بتوانید این صنایع دستی زیبا و ارزشمند را از آنجا بخرید.
اگر دنبال یک بازار رنگارنگ و جذاب با انواع مختلف سوغاتی و صنایع دستی محلی میگردید، باید سراغ دکه بازار بروید.
این بازار سنتی که بزرگترین بازار چابهار است و همه نوع وسایلی در آن پیدا میشود، به صورت غرفه و دکههای کوچک طراحی شده به همین دلیل به این نام معروف شده.
اگر خانم هستید و به طراحی روی دست علاقه دارید، حتما دستتان را به زنان خوش ذوق بلوچی بسپارید و از نقش و نگارهای زیبا و رنگارنگی که با حنا روی دستتان حک میکنند لذت ببرید.
در این بازار انواع صنایع دستی و سوغاتی مختلف از پارچههای رنگی و سوزن دوزی شده گرفته تا وسایل زینتی و خوراکیهای مختلف و ادویهجات خوش رنگ و عطر پیدا میکنید و قول میدهم ساعتها در این بازار گیر میکنید و متوجه گذر زمان نخواهید شد.
اما اگر طرفدار بازارهای مدرن و جدید و مراکز خرید بزرگ هستید، بهترین انتخاب مرکز خرید صدف است که لقب بزرگترین مرکز خرید چابهار را به خودش اختصاص داده است.
در این مرکز خرید از انواع لوازم خانگی با برندهای مختلف و قیمتهای مناسب گرفته تا پوشاک و شکلات و چای و لوازم آرایشی بهداشتنی با کیفیت و قیمتهای مطلوب و مناسب پیدا میشود.
یکی دیگر از مراکز خرید پرطرفدار چابهار که از شیر مرغ تا جان آدمیزاد در آن پیدا میکنید، مرکز تجاری ابریشم است.
در طبقه اول این مجموعه واحدهای تجاری متفاوت با انواع و اقسام وسایل مختلف مثل پوشاک، لوازم آرایشی و بهداشتی، لوازم خانگی و زیورآلات و یک کافی شاپ جای گرفته و طبقات بعدی آن هم هایپرمارکت قرار دارد.
بیشتر مغازههای این مرکز تجاری نمایندگی برندهای معتبر ایرانی و خارجی هستند و اگر به کالاهای مارک علاقه دارید حتما به آن سربزنید.
در سفر به چابهار از دیدنیهای فراوان این شهر بازدید کنید، سرزمین باستانی بلوچستان جاذبه های گردشگری فراوانی دارد که در بخش جاذبههای چابهار علاءالدین تراول میتوانید با آن آشنا شوید. یکی از جاذبههای دیدنی چابهار بازارهای این شهر است، بازارهای بزرگی مانند بازار الماس در چابهار به فروش اجناس با قیمتهای مناسب میپردازند. زنان و افراد محلی در بازار سنتی داخل شهر نیز به عرضه صنایع دستی مشغول هستند. این بازار زیبای سنتی که در آن سفال، حصیر و سوزن دوزی عرضه میشود مکانی مناسب برای بازدید و خرید است. میتوانید با خرید محصولات ارزشمند و صنایع دستی بلوچی از این بازار حصیربافی و سوزندوزیهای نفیس را به بهترین قیمت در کشور تهیه کنید. با تور چابهار علاءالدین تراول میتوانید به مراکز تفریحی و مجتمعهای خرید رفته و بهترین سوغات چابهار را تهیه کنید. پارچه و لباس بلوچی، زیرانداز حصیری و مجسمههای سفالی صنایع دستی چابهار است که برای سوغات نیز مورد استفاده قرار میگیرد. جهت خرید سوغات این شهر از مرکز بانوک نیز دیدن کنید این مرکز که با هدف توانمندسازی زنان احداث شده برای فروش بدون واسطه هنرهای دستی زنان بلوچ به عرضه صنایع دستی مانند سوزن دوزی بلوچی میپردازد.