امروزه تقریبا برای هر سلیقهای سبکی منحصر به فرد وجود دارد. برخی از این سبکها طول عمر چندانی نداشته و پس از مدتی منسوخ میشوند؛ اما برخی از سبکها به مدت چندین دهه و حتی قرنها به حیات خود ادامه داده و با اعمال تغییراتی با نیازها و سلایق روز دنیا منطبق میشوند. اگر علاقهمند به طراحی محیط داخلی خانه خود هستید یا قصد دارید طراحی و چیدمان منزل خود را به روز کنید باید شناخت کافی در مورد انواع سبکهای دکوراسیون داخلی داشته باشید. لازم به ذکر است که نمیتوان تمامی سبکهای موجود در جهان را در یک فهرست گنجاند؛ زیرا طراحی داخلی در جهان همواره در حال تغییر و تکامل بوده و بسیاری از سبکها و جریانهای هنری جدید از تلفیق سبکهای موجود ایجاد میشوند. این مقاله نگاهی اجمالی به برخی از مهمترین و کاربردیترین سبکهای طراحی داخلی در جهان دارد.
همان طور که می دانید برای پیاده سازی سبک سنتی در دکوراسیون داخلی باید پارامترهایی رعایت شود و هر سبک جزئیات و متعلقات خود را دارد. طبق مواردی که گفته شد افرادی که تمایل دارند به صورت تلفیقی از دو سبک مدرن و سنتی در کنار هم استفاده کنند از قوانین هر دو پیروی می کنند و نتیجه حاصل از کار آنها سبک انتقالی خواهد بود.
اکسسوری در معماری داخلی سنتی
یکی از نوستالژیک ترین پارامتر موجود در دکوراسیون سنتی که هنوز نیز المانی پر طرفدار و محبوب محسوب می شود ، کرسی است . پشتی ها ، مخده های بزرگ جهت نشستن و لم دادن از دیگر عناصر و اکسسوری هایی است که در دکوراسیون داخلی سنتی به چشم می خورد و جذابیت و گیرایی زیادی برای مخاطبان دارد . همچنین چیدمان منزل با صنایع دستی با انواع دیوارکوب ها که عتیقه بوده و نایاب هستند و ظروفی از جنس سفال که قدمت دیرینه دارند ، از دیگر لوازمی هستند که در معماری سنتی یافت می شوند .
مبلمان منبت کاری شده و خاتم کاری شده ، پرده هایی که با استفاده از سرمه دوزی زینت داده شده اند ، عناصر فاخری هستند که در دکوراسیون داخلی سنتی حضور دارند . اکثر مولفه هایی که در بالا به آنها اشاره شد ، هنر دست بانوان ایرانی بوده است که برای برخورداری از آنها باید مبالغ بالایی هزینه شود .
سبک دکوراسیون داخلی کلاسیک
برخی از ویژگیهای سبک کلاسیک یا سنتی مشابه سبکهای مختلف رایج در قرنهای ۱۸ و ۱۹ میلادی است. با این حال، نمیتوان ریشه سبک کلاسیک را به دوره زمانی خاصی نسبت داد. اصول اولیه سبک دکوراسیون داخلی کلاسیک تقارن و یکدست بودن اجزا و وسایل است. اگر چه این سبک زرق و برق برخی از سبکهای دیگر را ندارد، اما جذابیتهای منحصر به فرد آن را نمیتوان نادیده گرفت. سبک کلاسیک برای افراد علاقهمند به اشیاء آنتیک و آثار هنری قدیمی ایدئال است. پارچهها و وسایل پررنگ نیز کاربرد زیادی در این سبک دارند. البته میتوان وسایل و عناصر سبک دکوراسیون کلاسیک را در محیطهای مدرن نیز به کار برد. برای مثال استفاده از لوسترها و آباژورهای آنتیک و فرشهای دستبافت میتواند جذابیت فضای داخلی خانه را دوچندان کرده و ظاهری کلاسیک به آن ببخشد.
تاریخچه سبک مدرن از ابتدای قرن بیستم آغاز شده و ریشه آن نیز به سبکهای طراحی آلمانی و اسکاندیناوی برمیگردد. برای طراحان سبک مدرن کاربرد اشیاء و عناصر اهمیت بیشتری نسبت به فرم و شکل ظاهری آنها دارد. در نگاه اول ممکن است سبکهای مدرن و کانتمپروری شبیه یکدیگر به نظر برسند؛ اما اصول اولیه این دو سبک متفاوت است. سبک طراحی مدرن از طیف رنگهای ساده و خطوط واضح استفاده کرده و فضایی گرم و صمیمی را ایجاد میکند. در این سبک موادی مانند شیشه و انواع فلز کاربرد زیادی دارند. رنگهای سیاه و سفید بیشترین میزان کاربرد را در سبک مدرن دارند که معمولا در کنار رنگهایی مانند آبی، قرمز و سایر رنگهای اصلی نیز استفاده میشوند.
واژه کانتمپروری به معنای معاصر و امروزی است. سبک دکوراسیون کانتمپروری نیز بیشتر به مد و گرایشهای فعلی در جهان میپردازد؛ بنابراین نمیتوان تعریف مشخص و دقیقی از اصول این سبک ارائه کرد. همانطور که اشاره شد اصول سبک کانتمپروری و مدرن با یکدیگر متفاوت است. سبک مدرن اصول اولیه خود را از سبک طراحی رایج در قرن بیستم گرفته است؛ اما سبک کانتمپروری خود را با مد روز جهان تطبیق میدهد. به عنوان مثال، طرحی که در سال ۲۰۱۰ کانتمپروری محسوب میشده ممکن است امروزه کانتمپروری نباشد. ولی سبکی که در سال ۲۰۱۰ مدرن بوده امروزه هم مدرن محسوب میشود.
سبک دکوراسیون داخلی نئوکلاسیک در قرنهای ۱۸ و ۱۹ و در پاسخ به سبک رمانتیک در اروپا و تا حدودی آمریکا شکل گرفت. خانههای اعیاننشین اروپا و معماری روم و یونان باستان الهامبخش این سبک طراحی بودند که میتوان تأثیر این دورهها را در دیوارها، ستونها و گچکاریهای خانههای نئوکلاسیک به وضوح مشاهده کرد. علاوه بر این، چوب نیز نقشی پررنگ در وسایل و مبلمان سبک دکوراسیون نئوکلاسیک دارد. نقشمایه یا موتیف گل بیشترین میزان استفاده را در بالشتها و قالیچههای سبک نئوکلاسیک دارد. همچنین انواع گلدان، قالیچه و مجسمه پرکاربردترین اشیاء در این سبک محسوب میشوند.
سبک مینیمال و کانتمپروری دارای مشترکاتی مانند شکلهای ساده و بدون پیچیدگی و خطوط واضح هستند؛ اما الفبای سبک مینیمال با سبک کانتمپروری کاملا متفاوت است. فلسفه سبک دکوراسیون داخلی مینیمال در عبارت «کمتر، بیشتر است» خلاصه میشود. طراحی مینیمال وسایل و عناصر کاربردی طراحی را در اولویت قرار داده و از پرداختن به زرق و برق و وسایل صرفا نمایشی پرهیز میکند؛ بنابراین اولین اصل دکوراسیون داخلی مینیمال اولویتبندی وسایل و ملزومات ضروری و چینش درست و اصولی آنها است. همچنین استفاده از طیف رنگهای خنثی و انتخاب رنگهای اصلی به عنوان رنگ تأکیدی در سبک مینیمال رایج است.
سبک دکوراسیون داخلی اسکاندیناوی
سبک دکوراسیون اسکاندیناوی مجموعهای از سبکهای طراحی مختلف است که در قرن بیستم در کشورهای منطقه اسکاندیناوی (نروژ، سوئد، دانمارک، فنلاند و ایسلند) به تکامل رسید. طراحی داخلی مینیمال، کارایی و راحتی سه اصل مهم سبک اسکاندیناوی محسوب میشوند. ویژگی مشترک سبک اسکاندیناوی و سبک مینیمال ساده گرایی و اولویت بخشیدن به کاربرد اشیاء و وسایل است. تفاوت اصلی این دو سبک این است که سبک اسکاندیناوی مقرون به صرفه بودن عناصر طراحی را نیز در نظر میگیرد. دکوراسیون اسکاندیناوی معمولا دارای تزیینات ساده و طبیعی، مبلمان گرد و طیف رنگهای سیاه و سفید است.
هدف اصلی سبک طراحی تروپیکال القای فضا و جو مناطق استوایی به ساکنین است؛ به همین دلیل استفاده از مواد طبیعی مانند حصیر، چوب درختان خیزران و ساج و بامبو در آن رایج است. چوب و بافتهای مختلف مهمترین نقش را در این سبک دارند. همچنین بهره بردن از وسایل دکوری ساخته شده از برگهای نخل و نیشکر نیز به خوبی حس مناطق استوایی را به ساکنین منتقل میکند. دیوارهای سفیدرنگ، پردههای ابریشمی، کرکرهها و وسایل تزئینی از جنس بامبو و حتی بادبزنهای ساخته شده از برگ درخت خرما تنها چند نمونه از وسایل و المانهایی هستند که برای اجرای سبک دکوراسیون داخلی تروپیکال به کار میروند.
سبک بوهمیان یا بوهو از زندگی افراد کوچنشین منطقه بوهمیا در اروپای مرکزی الهام میگیرد. این سبک در دهههای ۶۰ و ۷۰ میلادی طرفداران بسیاری پیدا کرد و امروزه نیز علاقهمندان زیادی دارد. سبک دکوراسیون داخلی بوهمیان رنگها، الگوها و بافتهای مختلف را با هم ادغام کرده و المانهای طراحی دورههای زمانی و فرهنگهای مختلف بهره میبرد. یکدست بودن و مطابقت اشیاء با یکدیگر اهمیت چندانی درسبک بوهمیان نداشته و میتوانیم همه وسایل خود را در دکوراسیون منزل به نمایش بگذاریم؛ به همین دلیل این سبک دقیقا در نقطه مقابل سبک مینیمال قرار میگیرد.
سبک دکوراسیون داخلی مونوکروم
طراحی مونوکروم به معنای استفاده از تنها یک رنگ و طیفهای مختلف آن در اجزا و اشیای مختلف فضای داخلی است. در صورتی که ظرافتها و اصول سبک دکوراسیون داخلی مونوکروم به درستی رعایت شود، این سبک میتواند جذابیتهای بصری زیادی داشته باشد. یکی از مهمترین مزایای سبک مونوکروم یکدست بودن تمامی اجزا و وسایل است که باعث میشود فضای داخلی نیز بزرگتر به نظر بیاید. با توجه به یکرنگ بودن اجزای دکوراسیون، تنوع بافت آنها از اهمیت زیادی برخوردار است. بافت اشیاء و وسایل به جذابیت و عمق فضای داخلی میافزاید.
سبک دکوراسیون داخلی ترنزیشنال ویژگیها و المانهای دکور و مبلمان سنتی را با سبک مدرن یا کانتمپروری تلفیق میکند. افرادی که به سبک کاملا سنتی علاقهای ندارند معمولا از سبک ترنزیشنال استفاده میکنند. طرحهای ترنزیشنال معمولا جذابیت و تازگی خود را به مدت چند دهه حفظ میکنند. در سبک دکوراسیون داخلی ترنزیشنال معمولا خطوط به سبک سنتی کار شده اما رنگها و مبلمان معمولا ظاهری مدرن دارند. طیف رنگهای سبک ترنزیشنال مانند سبک کانتمپروری معمولا به چند رنگ محدود میشود؛ اما به طور کلی این سبک به اندازه سبک کانتمپروری جسورانه نیست.
واژه «روستیک» به معنای روستایی بوده و سبک روستیک در دکوراسیون داخلی از طراحی روستایی الهام میگیرد. ریشه این سبک به مهاجران ساکن در آمریکا برمیگردد که در قرن نوزدهم تصمیم گرفتند خانههای خود را دور از مناطق شهری بسازند؛ به دلیل عدم دسترسی به مصالح و امکانات محیطهای شهری، این افراد تصمیم گرفتند از مواد و مصالح طبیعی مانند چوب و سنگ بسازند؛ امروزه نیز چوب و سنگ بیشترین میزان کاربرد را در سبک دکوراسیون داخلی روستیک دارد. یکی از مهمترین اهداف سبک روستیک ایجاد فضایی صمیمی و آرامشبخش است؛ از این رو، بسیاری از علاقهمندان به این سبک، اصول اولیه آن را با دکوارسیون مدرن و سنتی نیز تلفیق میکنند.
سبک دکوراسیون داخلی فارم هاوس
لغت فارم هاوس (farmhouse) به معنای خانه روستایی است. ریشه این سبک به اولین سالهای سکونت مهاجرین اروپایی در قاره آمریکا و زندگی روستایی آنها برمیگردد؛ البته در سالهای اخیر، این سبک تغییرات زیادی نسبت به شکل اولیه خود داشته و با عناصر مدرن تلفیق شده است. به دلیل دسترسی فراوان مهاجرین اروپایی به درختان انبوه آمریکا، یکی از پرکاربردترین مواد استفاده شده در خانههای این افراد الوار چوبی بود. امروزه نیز چوب و وسایل چوبی کاربردهای فراوانی در سبک فارم هاوس دارند. هدف سبک فارم هاوس ایجاد محیطی با فضای صمیمی و راحت برای ساکنین است.