وقتی تصمیم به مهاجرت، تحصیل یا حتی سفر کاری به خارج از کشور میگیریم، اولین چیزی که سفارتها از ما میخواهند، مدارک هویتی معتبر است. شناسنامه و پاسپورت، مهمترین اسناد هویتی محسوب میشوند و ترجمه رسمی شناسنامه و پاسپورت یک مرحله حیاتی در فرآیند اخذ ویزا است. شاید در نگاه اول ترجمه این مدارک ساده به نظر برسد؛ چند اسم و تاریخ و شماره! اما واقعیت این است که کوچکترین اشتباه در ترجمه میتواند منجر به ابهام، سوءتفاهم و در نهایت رد شدن درخواست ویزا شود.
در این مقاله به بررسی مهمترین اشتباهات رایج در ترجمه رسمی پاسپورت و شناسنامه میپردازیم، دلایل بروز آنها را توضیح میدهیم و راهکارهایی ارائه میکنیم تا از چنین خطاهایی جلوگیری کنید.

یکی از رایجترین خطاها، ترجمه یا نوشتن نادرست نام و نام خانوادگی است.
انواع خطاهای رایج:
عدم تطابق با پاسپورت: گاهی نام در شناسنامه یک شکل دارد و در پاسپورت شکل دیگری (مثلاً بدون فاصله یا خط تیره). اگر مترجم دقت نکند، این عدم تطابق مشکلساز میشود.
اشتباه در حروف لاتین: نامهایی مثل "طاهری" یا "کاظمی" ممکن است به چند روش نوشته شوند (Taheri / Tahaeri یا Kazemi / Ghasemi). اگر مترجم بدون توجه به پاسپورت، نام را به دلخواه بنویسد، سفارت احتمال جعل یا دوگانگی هویتی را در نظر میگیرد.
پیامد:
عدم تطابق اسمی یکی از مهمترین دلایل رد شدن ویزاست؛ چون هویت فرد برای سفارت مبهم میشود.
تاریخها در شناسنامه و پاسپورت معمولاً به شمسی یا میلادی ثبت شدهاند و ترجمه باید دقیقاً با فرمت مورد قبول سفارت انجام شود.
خطاهای متداول:
تبدیل اشتباه تاریخ شمسی به میلادی.
درج روز یا ماه به شکل برعکس (مثلاً 05/08 به جای 08/05).
استفاده از فرمت غیررسمی (22/10/99 به جای 22 October 1999).
پیامد:
تاریخهای اشتباه باعث میشود سن، زمان اعتبار پاسپورت یا حتی وضعیت ازدواج فرد مورد تردید قرار گیرد و در نتیجه پرونده رد شود.
برخی مترجمان یا دارالترجمه رسمی به دلیل بیدقتی یا حجم بالای کار، بخشی از اطلاعات را ترجمه نمیکنند.
مواردی که اغلب جا میافتد:
نام والدین در شناسنامه.
شماره شناسنامه یا کد ملی.
محل تولد یا محل صدور.
توضیحات مهم مانند "طلاق ثبت شده" یا "فرزندخواندگی".
پیامد:
هر بخش از شناسنامه و پاسپورت نقش تعیینکننده دارد. اگر قسمتی حذف شود، سفارت مدارک را ناقص تلقی میکند و احتمال رد ویزا بسیار بالا میرود.
بعضی متقاضیان برای صرفهجویی در هزینه، ترجمه مدارک خود را به مترجمان غیررسمی یا افراد ناشناس میسپارند.
مشکلات این روش:
عدم استفاده از سربرگ دارالترجمه رسمی.
نداشتن مهر و امضای مترجم رسمی قوه قضائیه.
عدم تأیید دادگستری و وزارت امور خارجه.
پیامد:
سفارتخانهها فقط ترجمههای رسمی را میپذیرند. مدارک بدون مهر و تأییدیه حتی بررسی هم نمیشوند.
در شناسنامه اصطلاحاتی مانند "طلاق رجعی"، "طلاق بائن"، "فرزندخوانده"، "فوتشده" یا "بطلان ازدواج" ثبت میشود. اگر مترجم درک درستی از این واژهها نداشته باشد، معادل اشتباه انتخاب میکند.
مثال:
"طلاق رجعی" اگر به صورت "Revocable Divorce" ترجمه نشود و اشتباه نوشته شود، سفارت برداشت نادرست از وضعیت تأهل فرد پیدا میکند.
پیامد:
اطلاعات حقوقی نادرست میتواند به اعتبار پرونده لطمه جدی بزند.
ترجمه نام شهرها، روستاها یا استانها هم محل بروز خطاست.
مثال:
اصفهان → Isfahan درست اما بعضی جاها به اشتباه "Esfahan" نوشته میشود.
گیلان → Gilan اما گاهی "Guilan" نوشته میشود.
پیامد:
سفارتها از معادلهای استاندارد در نقشهها و اسناد بینالمللی استفاده میکنند. هر گونه تفاوت میتواند باعث سردرگمی و حتی مشکوک شدن به جعل مدارک شود.
پاسپورت و شناسنامه شامل شمارههای حیاتی هستند: شماره شناسنامه، کد ملی، شماره گذرنامه و شماره سریال.
خطاهای احتمالی:
جابهجایی ارقام.
نوشتن صفرهای اضافه یا کم.
درج شماره در فرمت نادرست.
پیامد:
سیستمهای کنسولی به صورت خودکار شمارهها را با پایگاه داده چک میکنند. کوچکترین اختلاف باعث رد شدن فوری درخواست میشود.
گاهی ترجمه شناسنامه و پاسپورت از دو دارالترجمه مختلف گرفته میشود و هرکدام شیوه متفاوتی برای نوشتن نام یا تاریخ انتخاب میکنند.
مثال:
در شناسنامه نام "Mohammadreza" نوشته میشود اما در پاسپورت "Mohammad Reza".
پیامد:
این ناهماهنگیها به نظر سفارت نشانهی جعل یا دوبار ثبت هویت است.
حتی یک غلط املایی کوچک در اسناد رسمی دردسرساز میشود.
مثال:
نوشتن "Jhon" به جای "John".
جا افتادن یک حرف در نام خانوادگی.
پیامد:
سیستمهای بررسی ویزا بسیار دقیقاند و هر اختلافی را به عنوان خطا ثبت میکنند.
هر سفارت مقررات خاص خود را درباره ترجمه دارد. مثلاً:
بعضی سفارتها فقط ترجمه همراه با مهر دادگستری و وزارت خارجه میپذیرند.
برخی دیگر ترجمه روی سربرگ دارالترجمه کافی میدانند.
پیامد:
اگر مدارک با استانداردهای همان سفارت هماهنگ نباشد، حتی ترجمه صحیح هم رد میشود.
راهکارهای جلوگیری از اشتباه
برای اینکه گرفتار این مشکلات نشوید:
همیشه ترجمه را با اصل پاسپورت تطبیق دهید.
از دارالترجمه رسمی و معتبر استفاده کنید.
قبل از تحویل مدارک، خودتان جزئیات را بررسی کنید.
از سفارت مقصد درباره شرایط دقیق ترجمه پرسوجو کنید.
در صورت تغییر نام یا مشخصات، حتماً مدارک بهروز شده ارائه دهید.
ترجمه شناسنامه و پاسپورت فقط یک کار اداری ساده نیست؛ بلکه پلی است میان شما و دنیای جدیدی که قصد ورود به آن را دارید. کوچکترین اشتباه در ترجمه این مدارک میتواند سالها تلاش شما برای مهاجرت، تحصیل یا سفر را به خطر بیندازد. بنابراین باید به دقت، با کمک مترجمان رسمی و با رعایت استانداردهای بینالمللی این کار انجام شود.
اگر میخواهید درخواست ویزای شما بدون دردسر پیش برود، یادتان باشد: ترجمه دقیق، رسمی و هماهنگ شناسنامه و پاسپورت، کلید موفقیت شماست.