دستگاه جوجه کشی برای تولید و پرورش جوجه از تخم نطفه دار پرندگان به کار می‌رود. این دستگاه فقط مختص تخم مرغ نبوده و برای اکثر پرندگان تخم گذار قابل استفاده است. در این راهنما نحوه کار با دستگاه جوجه کشی بلدرچین دماوند را می‌بینیم.
وقتی دستگاه جوجه کشی بلدرچین دماوند را دریافت می‌کنید، می‌توانید مراحل را زیر را طی کنید تا دستگاه آماده به کار شود.
یکی از فاکتورهایی که موفقیت جوجه کشی با دستگاه را تعیین می‌کند، جایی است که دستگاه را قرار می‌دهید. محیط دستگاه باید مرطوب باشد و دمای متعادلی داشته باشد.
دمای محیط دستگاه باید حدود 25 تا 28 درجه سانتیگراد باشد. بنابراین در فصول سرد باید از وسایل گرمایشی برای افزایش دمای محیط استفاده کنید. توجه کنید که اگر محیط را با بخاری گازی گرم می‌کنید، روی بخاری ظرف آب بگذارید تا محیط مرطوب بماند.
اولین کاری که باید انجام دهید خارج کردن دستگاه از نایلون حبابی است. سپس فوراً تجهیزاتی که داخل دستگاه قرار داده شده را خارج کنید. فراموش نکنید که هرگز با وجود این تجهیزات، دستگاه را به برق نزده و روشن نکنید. چراکه ممکن است به موتور دستگاه فشار آورده و به آن آسیب برسانند.
بعد از این که داخل دستگاه را از وسایل اضافه خالی کردید، مطمئن شوید که چیزی سر راه چرخش داخلی دستگاه نیست. اینجا دستگاه را به برق نزنید تا سیستم رطوبت‌دهی آن را نیز تنظیم کنید.
کنار دستگاه جوجه کشی، یک ظرف خالی وجود دارد که باید آن را از آب پر کنید. آبی که داخل این ظرف می‌ریزید، رطوبت فضای داخلی دستگاه را تأمین خواهد کرد. میزان پر کردن این ظرف نیز باید به اندازه‌ای باشد که فتیله آن کاملاً خیس شود.
نکته‌ای که در مرحله از نحوه کار با دستگاه جوجه کشی باید مد نظر داشته باشید، بیرون بودن فتیله و سنسور رطوبت به میزان 4 سانت از ظرف آب است. اگر این مقدار کمتر یا بیشتر باشد، سیستم رطوبت دهی درست عمل نمی‌کند و احتمالاً با خطا روبه‌رو می‌شوید.
در بعضی از دستگاه‌های جوجه کشی، رطوبت ساز دیسکی التراسونیک داریم (در دستگاه‌های 210تایی، 420تایی و 588تایی). ابتدا باید دقت کنید که این دستگاه را روی فرش و موکت قرار ندهید تا جریان هوا زیر آن برقرار باشد. همین‌طور چندان بالاتر از سطح زمین هم نباشد؛ چون در این صورت ممکن است لوله خم شده و جریان رطوبت دهی با اختلال مواجه شود.
برای راه‌اندازی این رطوبت ساز، باید یک سر شلنگ کولری را به انتخاب شناور آب وصل کنید. سمت دیگر این شلنگ را نیز به منبع آب متصل کنید. حالا باید شناور را جابه‌جا کنید، به طوری که حدوداً جایی در وسط ظرف قرار بگیرد.
در قدم بعدی باید دوشاخه این رطوبت ساز را به پریزی وصل کنید که داخل دستگاه قرار دارد. بررسی کنید که رطوبت ایجاد شده پایین‌تر از سطح تعیین شده برای دیسک‌ها باشد. همچنین مطمئن شوید که جریان رطوبت یکنواخت است.
قبل از این که دستگاه را روشن کنید، برق محیط را بررسی کنید. حریان برق غیریکنواخت می‌تواند IC سیستم کنترل دستگاه جوجه کشی را دچار اختلال کند. اگر می‌دانید که جریان برق یکنواخت نیست، کار با دستگاه را شروع نکنید و قبل از آن از یک ترانس استفاده کنید. یادتان باشد که
در صورتی که مشکلات ذکرشده برای محیط انتخابی وجود ندارند، دستگاه را به برق بزنید و روشن کنید. بعد از روشن کردن دستگاه، دمای آن رفته‌رفته به سطح مورد انتشار می‌رسد. توجه کنید که میزان رطوبت دستگاه بعد از رسیدن به دمای 5.35 نمایش داده می‌شود. پس قبل از این دما، منتظر نمایش رطوبت نباشید.
صبر کنید تا دستگاه چند ساعت (ترجیحاً 24 ساعت) روشن بماند و خوب گرم شود تا از سالم بودن آن مطمئن شوید. در صورت نیاز تنظیمات دستگاه را تغییر دهید تا به دما و رطوبت ایده‌آل برسد. سپس تخم‌های نطفه دار را در شانه‌های داخل دستگاه قرار دهید. تخم‌ها را طوری قرار دهید که قسمت تیزتر آنها رو به پایی باشد.
نکته: تخم‌ها را قبل از قرار دادن داخل دستگاه ضدعفونی کنید. می توانید از ترکیب پرمنگنات پتاسیم و فرمالدهید استفاده کنید. البته ماسک و دستکش را موقع استفاده از این ترکیبات خطرناک فراموش نکنید. یادتان باشد که هرگز تخم ها را با آب سرد نشویید تا پوستشان آسیب نبیند.
نکته: تخم‌های ترک‌دار را داخل دستگاه قرار ندهید!
حالا که نحوه کار با دستگاه جوجه کشی را می‌دانید، بهتر است شما را با دو دوره مهم در جوجه کشی آشنا کنیم: دوره‌های ستر و هچر. اما این دوره‌ها به چه معنی هستند؟
در دوره ستر، فرآیند چرخش تخم‌ها دائماً انجام می‌شود. با این کار جوجه از تمام زرده تغذیه می‌کند. اگر تخم‌ها در دوره ستر به طور در حال چرخش نباشند، ممکن است جوجه‌ها معیوب متولد شوند.
اما دوره هچر به 3 روز آخر دوره جوجه کشی اشاره دارد. در این 3 روز باید تخم‌ها را ثابت نگه دارید و جلوی چرخش آنها را بگیرید. همین‌طور می‌توانید تخم‌ها را به سبد هچر که ثابت است منتقل کنید.
نکته بسیار مهمی که باید در راهنمای نحوه کار با دستگاه جوجه کشی به آن اشاره کنیم، نوع تخم‌هایی است که برای این کار انتخاب می‌کنید. در واقع بخش زیادی از موفقیت جوجه کشی با دستگاه، به کیفیت تخم‌ها بستگی دارد. در ادامه مهم‌ترین نکاتی را که باید هنگام تهیه تخم‌ها در نظر داشته باشید، مرور می‌کنیم.
توصیه می‌کنیم که تخم‌ها را به صورت آنلاین از جای ناشناخته سفارش ندهید. در عوض به محیط پرورش گله سر بزنید و مطمئن شوید که پرندگان نر نیز در این محیط وجود دارند. چراکه در غیر این صورت، ممکن است تخم‌ها نطفه نداشته باشند.
تخمی که حدود یک هفته یا بیشتر از زمان تولد آن می‌گذرد، احتمالاً هرگز جوجه نخواهد شد. بنابراین حتماً باید تخم‌هایی تازه‌متولدشده را خریداری کنید.
همان‌طور که بالاتر نیز اشاره کردیم، تخم‌ها ترک‌دار را نباید داخل دستگاه جوجه کشی قرار دهید. حتی اگر ترک آنها در حد مو باشد. بنابراین تخم‌ها را چک کنید و ترک‌دارها را تهیه نکنید.
نکته بعدی این که بهترین نتیجه را از تخم‌هایی خواهید گرفت که یک سر آنها تیزتر است. بنابراین به سراغ تخم‌های دایره‌ای نروید. در مورد اندازه آنها نیز نه تخم‌های خیلی کوچک خوب هستند و نه تخم‌های خیلی بزرگ! پس اندازه‌های متوسط را انتخاب کنید.
تا جای ممکن تخم‌های تمیز را بردارید. پاک‌کردن تخم‌ها از فضله و ... می‌تواند به آنها آسیب برساند.
تخم‌ها را از جایی تهیه کنید که مطمئن باشید گله تخم گذار تغذیه مناسب و سالمی داشته‌اند. درصورتی‌که پرنده‌های مادر فقط با پسماند یا نان تَر تغذیه شده باشند، طبیعتاً تخم آنها نیز در آینده باکیفیت نخواهد بود.
پیشنهاد می‌کنیم که ابتدا از در دسترس بودن و سالم بودن دستگاه جوجه کشی مطمئن شوید و بعد به سراغ خرید تخم بروید. اما درهرصورت در این فاصله زمانی، تخم‌ها را در دمای 15 درجه سانتیگراد و محیطی مرطوب نگه دارید.
همان‌طور که در این راهنمای نحوه کار با دستگاه جوجه کشی نیز دیدید، راه‌اندازی و کار با دستگاه‌های بلدرچین دماوند چندان دشوار نیست، اما نیاز به تجربه دارد. بنابراین پیشنهاد می‌کنیم که کار را با تعداد کمتر شروع کنید تا در صورت نتیجه نگرفتن، ضرر زیادی نداشته باشید.
