دستگاه جوجه کشی، یکی از مهم‌ترین تجهیزات صنعت پرورش طیور محسوب می‌شود. تخم پرندگان برای تبدیل شدن به جوجه نیاز به شرایط خاصی دارد که باید به طور دقیق آن را فراهم کرد. در روش صنعتی پرورش طیور، این کار با استفاده از دستگاه جوجه کشی انجام می‌شود. اما مانند هر دستگاه دیگری، کار با دستگاه جوجه کشی نیز بدون شناخت سازوکار آن دشوار است. برای همین این مطلب را به طرز کار دستگاه جوجه کشی اختصاص داده‌ایم. پس اگر می‌خواهید بدانید دستگاه جوجه کشی چگونه کار می‌کند، با ما همراه باشید. پیشنهاد می کنیم صفحه انواع دستگاه جوجه کشی را هم ببینید.
دستگاه جوجه کشی و لزوم استفاده از آن
می‌دانیم که پرندگان برای تبدیل تخم‌هایشان به جوجه، روی آن‌ها می‌خوابند. تماس بدن پرنده با تخم‌ها، شرایط لازم برای تبدیل رشد نطفه و در نهایت تولد جوجه را فراهم می‌کند. این شرایط، ترکیبی از گرما، رطوبت و تهویه مناسب هستند. علاوه بر این، پرنده مادر با چرخاندن و جابجا کردن تخم‌ها، از چسبیدن نطفه به دیواره تخم جلوگیری می‌کند. به این ترتیب تخم‌ها مدت زمان لازم برای تبدیل شدن به جوجه را در شرایط طبیعی لازم طی می‌کند. اما در مرغداری صنعتی و پرورش انواع دیگر طیور، نمی‌توان به بازده پایین این روند طبیعی اکتفا کرد. برای همین، کم کم پای دستگاه‌های جوجه کشی به این صنعت باز شد.
با استفاده از دستگاه جوجه کشی، می‌توان تعداد بسیار زیادی تخم پرنده را به طور همزمان تبدیل به جوجه کرد. با این وجود، شرایط لازم برای تولید جوجه‌ها، دقیقاً همان شرایطی است که مرغ مادر به طور غریزی فراهم می‌کند. به عبارت بهتر، دستگاه جوجه کشی، یک دستگاه برای شبیه‌سازی شرایط لازم برای تبدیل شدن تخم نطفه‌دار به جوجه است. در ادامه، نگاه دقیق‌تری به سازوکار دستگاه جوجه‌کشی می‌اندازیم تا ببینیم دستگاه جوجه کشی چگونه کار می‌کند. پیشنهاد می کنیم مقاله آموزش خرید تخم نطفه دار را هم مطالعه کنید.
طرز کار دستگاه جوجه کشی
با توجه به توضیحاتی که در بخش قبل گفتیم، می‌توان وظایف دستگاه جوجه کشی را در لیست زیر خلاصه کرد. در بخش‌های بعدی، در مورد هرکدام از این موارد و نحوه انجام آن‌ها توضیح می‌دهیم.
· فراهم کردن رطوبت لازم برای جوجه کشی
· فراهم کردن تهویه مناسب برای جوجه کشی
· فراهم کردن حرارت مورد نیاز برای جوجه کشی
· اندازه‌گیری دما و رطوبت محیط داخل دستگاه به صورت لحظه‌ای
.چرخاندن تخم‌ها در فواصل زمانی لازم جهت جلوگیری از چسبیدن نطفه به بدنه تخم
تنظیم رطوبت دستگاه جوجه کشی چگونه انجام می‌شود؟
پوسته تخم تمام پرندگان، دارای منافذ ریزی است که برای جذب اکسیژن و رطوبت مورد استفاده قرار می‌گیرد. کاهش یا افزایش بیش از حد رطوبت، باعث بروز مشکلات جدی می‌شود؛ برای همین تنظیم رطوبت دستگاه جوجه کشی اهمیت زیادی دارد. به طور خلاصه، اگر رطوبت کمتر از حد نیاز باشد، آب موجود در تخم تبخیر شده و باعث به دنیا آمدن نارس جوجه‌ها می‌شود. رطوبت بیش از حد هم آسیب‌زا است و در مواردی حتی باعث خفگی جوجه در تخم می‌شود.
دستگاه جوجه کشی برای فراهم کردن رطوبت مورد نیاز، معمولاً از سیستم‌های بخارساز یا مه‌پاش استفاده می‌کنند. برای این که رطوبت لازم برای جوجه کشی را بتوان به طور دقیق فراهم کرد، دستگاه جوجه کشی باید به سیستم سنجش رطوبت مجهز باشد. برخی از دستگاه‌های پیشرفته، رطوبت را بر اساس داده‌های دریافتی از رطوبت سنج تنظیم می‌کنند. اما در نمونه‌های ساده‌تر، خودتان باید شدت تولید رطوبت را کنترل کنید. البته برخی مدل ها نیز وجود دارند که از یک ظرف آب برای تامین رطوبت استفاده می‌کنند. در واقع در این روش، گرمای محیط باعث تبخیر آب ظرف شده و رطوبت را تامین می‌کند. البته در این مدل دستگاه‌ها، امکان تنظیم رطوبت وجود ندارد.
اکسیژن مورد نیاز برای جوجه کشی چطور تامین می‌شود؟
همانطور که گفتیم، منافذ موجود در پوسته تخم‌ها، وظیفه اکسیژن‌رسانی را هم بر عهده دارند. اهمیت تامین اکسیژن در فرآیند جوجه کشی بسیار بالا است؛ چرا که اگر اکسیژن کافی به جوجه‌های داخل تخم‌ها نرسد، جوجه‌ها تلف خواهند شد. سیستم تهویه دستگاه جوجه کشی، در ابتدای کار و روزهای اولیه، نیازی به تامین حجم بالایی از اکسیژن ندارد. اما به مرور و با بزرگ شدن جوجه‌ها داخل تخم، نیاز به اکسیژن نیز افزایش پیدا می‌کند.
توجه داشته باشید که دقت این سیستم، تاثیر زیادی بر نتیجه کار دارد؛ زیرا درصد کربن دی‌اکسید داخل دستگاه جوجه کشی نباید از عدد ۳ فراتر برود. با بالاتر رفتن این عدد، مرگ‌ومیر جوجه‌ها افزایش می‌یابد و اگر میزان کربن‌دی‌اکسید از ۵ درصد تجاوز کند، تمام جوجه‌ها تلف می‌شوند.
دمای لازم برای جوجه کشی چطور فراهم می‌شود؟
دمای مورد نیاز برای جوجه کشی، یکی از مهم‌ترین و حساس‌ترین شرایطی است که دستگاه جوجه کشی فراهم می‌کند. این کار در ماشین‌های جوجه کشی ساده به وسیله لامپ‌های حبابی انجام می‌شود. از آنجایی که رطوبت موجود در دستگاه جوجه کشی، عمر مفید لامپ را کاهش می‌دهد، دستگاه‌های پیشرفته‌تر، از المنت استفاده می‌کنند. این دستگاه‌ها قیمت بیشتری دارند؛ اما در عوض می‌توانند دمای محفظه جوجه کشی را به دقت کنترل کنند. این کار با استفاده از پایش مداوم دما به وسیله ترموستات انجام می‌شود.
با نزدیک شدن دما به حداکثر دمای مجاز، المنت‌ها خاموش و با نزدیک شدن به کف بازه دمایی، روشن می‌شوند. در ماشین جوجه کشی های پیشرفته‌تر و باکیفیت‌تر، سیستم تنظیم دما از این هم کارآمدتر است. این دستگاه‌ها برای جلوگیری از وارد شدن شوک‌های پی در پی به تخم‌ها، از المنت‌های چندگانه استفاده می‌کنند. به این ترتیب، تنها چند عدد از کل المنت‌ها روشن و خاموش می‌شوند و تغییر دما به صورت تدریجی و ملایم انجام می‌شود.
از آنجایی که تنظیم دمای دستگاه جوجه کشی تاثیر زیادی بر انجام صحیح این فرآیند دارد، توصیه می‌کنیم حتماً خرید دستگاه جوجه کشی المنت‌دار را مد نظر قرار دهید. حرارت لازم برای جوجه کشی، بین ۳۵ تا۴۰ درجه سانتیگراد است. چنانچه دما از ۳۵ درجه کمتر شود، جوجه‌ها چند روزی دیرتر، و اگر دما بالاتر از ۴۰ درجه سانتیگراد باشد، جوجه‌ها زودتر از تخم خارج می‌شوند. افزایش و کاهش شدیدتر نیز باعث تلف شدن جوجه‌ها می‌شود.
نحوه چرخاندن تخم‌ها در دستگاه جوجه کشی به چه صورت است؟
گفتیم که چرخاندن و جابجا کردن تخم‌ها، از چسبیدن نطفه به جداره تخم جلوگیری می‌کند. این نیاز بین تمام انواع طیور، مشترک است و حتما باید انجام شود. در انواع مختلف دستگاه جوجه کشی ارزان و نه چندان پیشرفته، این کار را باید به صورت دستی انجام داد. اما باز کردن درب دستگاه باعث هدر رفتن انرژی و به هم خوردن تعادل دما و رطوبت می‌شود. گذشته از این، انجام این کار می‌تواند باعث انتقال آلودگی به تخم‌ها شود.
مدل‌های پیشرفته‌تر، این کار را به صورت اتوماتیک به وسیله موتور دستگاه جوجه کشی انجام می‌دهند. این دستگاه‌ها با وجود این که قیمت بالاتری دارند، گزینه بهتری محسوب می‌شوند.
تنظیم پارامترهای مختلف در دستگاه جوجه کشی
نیاز تخم طیور مختلف به حرارت، رطوبت و جابجایی، با یکدیگر متفاوت است. برای همین باید در مورد احتیاجات پرنده‌ای که قصد جوجه کشی از آن را دارید، به خوبی تحقیق کنید. این اطلاعات در قالب جدول‌های راهنما در سطح اینترنت قابل دسترس هستند. در نمونه‌های پیشرفه تر دستگاه جوجه کشی، باید مقادیر مورد نیاز پرنده‌ای که قصد جوجه‌کشی از آن را دارید را خودتان روی سیستم کنترل دستگاه جوجه کشی تنظیم کنید.
از اینکه تا پایان این مقاله همراه بلدرچین دماوند بودید، سپاسگزاریم. اگر نکته‌ای درباره اینکه دستگاه جوجه کشی چگونه کار می‌کند باقی ماند که در این مطلب به آن نپرداختیم، خوشحال می‌شویم در بخش نظرات برای ما بنویسید.
