همچنین برای محافظت از آتش در مکان هایی مانند آشیانه ی هواپیما، سکوهای فرود هلیکوپتر و در کنار سیستم اعلام حریق فرودگاه به عنوان سیستم حفاظت از آتش ثابت نصب میشوند.
بر خلاف شلنگ های آتش نشانی که برای استفاده معمولا نیازمند به چند اپراتور هستند، اکثر مانیتورهای آتش نشانی، توسط یک اپراتورهدایت میشوند. این مانیتورها را میتوان هم به صورت سیستم های ثابت و هم قابل حمل قرار داد. مانیتورهای قابل حمل یا همان مانیتور پرتابل آتش نشانی، این قابلیت را به اپراتور میدهد که جهت اسلحه آن را تنظیم نموده و با خیال آسوده به کارهای مهم دیگر بپردازد.
در میزان آب خروجی از نازل های آتش نشانی و شلنگ های دستی برای تخلیه، محدودیت هایی وجود دارد، که این میزان معمولا 1000 لیتر در دقیقه است. در جریان های بالاتر، ممکن است رانش به سمت عقب اتفاق بیفتد که باعث میشود آتش نشانان نتوانند به طور ایمن از این تجهیزات استفاده کنند. به همین خاطر، نازل های دستی بُرد محدودی دارند و در نتیجه کارآیی آن ها نیز محدود است.
برای اطفای حریق های بزرگ تر که مقدار بسیاری تشعشعات و حرارت از خود ساطع می کنند، لازم است آب یا فوم به مقدار کافی و از فاصله ایمن پرتاب شود. همانطور که گفتیم، انجام این کار با استفاده از نازل ها و شلنگ های آتش نشانی غیرممکن است.
در اینجا مانیتور آتش نشانی راه حلی ارائه می دهد، زیرا میتواند آب و فوم را به فاصله دورتری پخش کند و قابلیت نصب شدن آن نیز باعث میشود نسبت به تجهیزات اطفای حریق دستی ایمن تر باشد و آتش‌نشانان میتوانند بدون احتمال رانش به عقب هنگام پاشش آب یا فوم، نسبت به اطفای حریق اقدام کنند.
از مانیتور آتش نشانی میتوان برای پخش آب یا فوم اطفای حریق و حتی پودرهای شیمیایی خشک استفاده کرد. مانیتورهای آب معمولا فقط آب را پخش می کنند، این در حالیست که مانیتورهای فوم میتوانند برای پخش کردن فوم و آب مورد استفاده قرار گیرند. مانیتورهایی که برای پخش فوم به کار گرفته میشوند نیاز به نازل های خاصی دارند که امکان القای کنسانتره فوم را فراهم کند و نازل های فوم تنفسی نیز برای هوادهی محلول فوم مورد نیاز هستند.
بنابراین مانیتورهای آب و فوم از نظر نازل هایی که روی بدنه ماینتور تعبیه شده، با هم متفاوتند اما بدنه ی آنها با هم مشابه است.
نازل مانیتور بخشی است که در آن القا و هوادهی فوم (فوم تنفسی اولیه) انجام میشود. به همین خاطر میتوان مانیتور آب را با تغییر نازل به فوم، به ماینتور فوم تبدیل کرد. نکته حائز اهمیت این است که، ظرفیت نازل فوم با ظرفیت نازل آب مطابقت داشته باشد تا عملکرد مورد نیاز حاصل شود.
مانیتورهای آتش نشانی به دلیل کاربردهای متفاوتی که دارند به شش دسته تقسیم میشوند. که در ادامه به معرفی آن ها می پردازیم:
مانیتورهای ثابت با فوم برای اطفای حریق و با آب برای سرد کردن سازه ها استفاده میشوند تا مقادیر بالایی جریان فوم یا آب را بر نقاط خطرناک پخش کنند و از تشدید شرایط و شعله گرفتن حریق جلوگیری کند. این مانیتورهای آتش نشانی گاهی برای محافظت از خطرات بالا مانند آشیانه‌های هوانوردی و سکوهای فرود هلیکوپتر در سیستم های حفاظت از آتش ثابت نصب میشوند. همچنین تاسیساتی با مواد بسیار قابل اشتعال مانند پالایشگاه‌های نفت ممکن است به طور دائمی مانیتور آتش نشانی ثابت داشته باشند.
تریلر مانیتور آتش نشانی همانطور که از نامش پیداست، روی تریلر نصب شده و سپس با کمک بکسل به وانت یا کامیون متصل میشود و به مناطقی که حریق در آن رخ داده حمل میشود. این مانیتور، با شلنگ به هیدرانت های آتش نشانی متصل میشود، تا منبع آب آن تامین شود.
برای اطفای حریق با فوم نیز معمولا مخازن فوم روی خود تریلرها نصب شده تا از آن برای اطفای حریق استفاده شود. این تریلرها در واقع همانند خودروهای آتش نشانی هستند.
مانیتورهای آتش نشانی کنترل از راه دور به آتش نشانان توانایی کنترل جریان آب از یک مکان دور را ارائه می دهند. این مانیتورهای آتش نشانی برای مکان های دشوار یا غیرقابل عبور بسیار ایده‌آل هستند و به گونه ای طراحی شده‌اند که تمامی الزامات کاربردهای شهری و پتروشیمی را برآورده سازند.
تاور مانیتورها تجهیزات ساختاری هستند که برای افزایش سطح پوشش مانیتورهای آتش به کار می روند تا از یک ارتفاع معین بالای زمین (برای نمونه پایانه های دریایی) مخازن ذخیره سازی را برای اطفای حریق استفاده کند.
این سازه باید به تنهایی بایستد، در برابر باد و لرزه‌ها مقاوم باشد، نیروهای واکنش ناشی از مانیتور آتشنشانی را کنترل کند، تمام سکوها، نردبان‌های دسترسی، لوله‌ها و غیره را در خود جای دهد و باید آب یا محلول اطفای حریق را تا انتهای ساختمان که مانیتور آتش نشانی نصب شده است، حمل کند.
تاور مانیتور آتش نشانی معمولا از مواد فولاد کربنی ساختمانی ساخته میشود. مشخصات مواد مانند شکل، درجه و ضخامت بر اساس محاسبات نرم افزار ویژه FMEA انجام میشود و این مانیتورها مطابق با استانداردهای EN 1990 و EN 1090-1 طراحی و تولید میشوند.
مانیتورهای قابل حمل یا پرتابل در مواردی استفاده میشوند که نیاز به پرتاب جریان به فواصل دور هست، اما دسترسی به مانیتور آتش نشانی ثابت وجود ندارد. مانیتور پرتابل آتش نشانی معمولا روی کامیون های آتشنشانی حمل میشوند و در شرایط اضطراری به سرعت مستقر میشوند. شلنگ های آتشنشانی به این مانیتور متصل میشود و پس از شارژ شلنگ ها، مانیتور جریان موثری برای اطفای حریق تولید می کند. این مانیتورها برای استفاده با محلول آب و فوم متناسب با خطر، مناسب هستند.
مانیتور آتش نشانی چرخ دار، نوعی مانیتور پرتابل است.
برخی از خطرات آتش سوزی نیاز به خنک کردن منطقه با استفاده از آب دارند. به طور مشابه، در برخی شرایط به جای استفاده از یک نقطه ی خاص، نیاز به اعمال فوم در یک منطقه ی بزرگ است. این کار را می توان با استفاده از مانیتور نوسانی یا چرخشی آتش نشانی انجام داد. این مانیتورها، در جهت افقی میچرخند و نوسان دارند و به جای یک نقطه ی مشخص، یک محدوده ی بزرگ تر را پوشش می دهند. مانیتورهای نوسانی آب و فوم آتش نشانی از جعبه دنده و ابزارهای مکانیکی برای نوسان مانیتور در یک زاویه ی از پیش تعیین شده استفاده میکنند.
مانیتورهای HVLR یا حجم بالا، بُرد بلند (High Volume Long Range) مانیتورهای کاربردی ویژه ای هستند. که برای کاربردهای با حجم بالا از فاصله ی ایمن مناسب اند. این مانیتورها در مکان هایی که خطر گرمای تابشی از آتش سوزی های خطرناک و وسیع بسیار است. کاربرد دارند و به ویژه برای نصب در تاسیسات نفت و گاز، ذخیره سازی و پردازش مایعات قابل اشتعال، پورت‌ها و… حائز اهمیت میباشد.
اگرچه این مانیتورها را میتوان برای هر موقعیتی که استفاده از آب یا فوم اطفای حریق لازم است، نصب کرد. اما مانیتور HVLR به طور خاص برای نشت مایعات قابل اشتعال و آتش سوزی مخازن کاربرد دارد. نرخ بالای کاربرد این مانیتورها در کنترل چنین حریق هایی بسیار بالاست و در نتیجه زمان اطفای حریق کاهش خواهد یافت.
شرکت TFT یکی از برندهای برتر آمریکاییست که در حوزه ی صنعت آتش نشانی و تولید محصولات مرتبط با اطفای حریق از جمله نازل آتش نشانی، مانیتور آتش نشانی، شیرهای هیدرانت و… فعالیت میکند. مانیتورهای آتش نشانی TFT دارای ساختار و بدنه ای محکم و مقاوم از جنس فولاد هستند و وزن نسبتا سبکی دارند. مانیتورهای ریموت کنترلی TFT دارای برد کنترل از فاصله 360 متری است. و علاوه بر قابلیت کنترل از راه دور، می توان چرخش مانیتور را نیز از راه دور و یا دستی کنترل کرد. همچنین با تعویض نازل های این مانیتورها می توان از آن هم برای آب و هم برای پاشش فوم استفاده کرد.
هیدرانت آتش نشانی یا هیدرانت مانیتور یک شیر آتش نشانی با پیکربندی خاص است. این ابزار یکی از تجهیزات اطفای حریق است که علاوه بر خروجی شلنگ و پمپ استاندارد، دارای زانویی مخصوص می باشد. که می توان روی آن یک مانیتور آتش نشانی نصب کرد. شیرهای آتش نشانی یا هیدرانت ها شبیه استوانه های آهنی کوتاه و کلفت در اندازه و اشکال مختلف با انواع سوپاپ و نقاط اتصال هستند و اکثرا در خیابان ها و پیاده روها دیده می شوند. هیدرانت های آتش نشانی که به عنوان دستگاه حفاظت از آتش فعال شناخته می شوند. به آتش نشانان این توانایی را می دهند، تا نزدیک ترین منبع آب را در محل آتش سوزی را پیدا کنند.
مخزن آب ماشین های آتش نشانی، محدود است و پیش از اتصال شلنگ به هیدرانت برای مهار آتش به کار برده می شود.
مزیّت اصلی هیدرانت ها، قابلیت تامین حجم بسیاری از آب جهت اطفای حریق است. که از طریق شلنگ ها به ماشین آتش نشانی پمپ می شود و سپس به عنوان منبع، به چند شلنگ آتش نشانی متصل گردد.
سیستم مانیتور آتش یک روش سریع جهت مقابله با آتش است. که به جهت ماهیت تخصصی و اندازه فشرده ی این دستگاه ها، معمولا جایگزین سیستم های آبی اطفای حریق، در مناطق پرخطر میشوند.
برای خرید این دستگاه باید به مشخصات فنی مانیتور آتش نشانی توجه نمایید.
تهیه و تدوین : دکتر حامد کرمانیون ، معاونت اجرایی شرکت فرا ایمن صنعت پردیس 09127804213
