دکتر حامد کرمانیون
دکتر حامد کرمانیون
خواندن ۱۰ دقیقه·۹ ماه پیش

همه چیز در مورد سیستم های اعلام و اطفا حریق

سیستم‌های اعلام و اطفا حریق از مهم‌ترین ابزارهای ایمنی در مکان‌های عمومی و صنعتی است. این سیستم‌ها به منظور تشخیص و اطلاع‌رسانی در مورد وقوع حریق و اتخاذ تدابیر لازم برای مقابله با آن طراحی شده‌اند. در ادامه، به برخی اصول ابتدایی و آشنایی کامل با سیستم‌های اعلام و اطفا حریق پرداخته می‌شود.

آشنایی با سیستم‌های اعلام و اطفا حریق

سیستم‌های اعلام و اطفا حریق مجموعه‌ای از تجهیزات و دستگاه‌هایی هستند که برای شناسایی، اعلام و کنترل حوادث حریق در مکان‌ها و ساختمان‌ها استفاده می‌شوند. این سیستم‌ها به منظور افزایش ایمنی و کاهش خسارت‌های احتمالی ناشی از حریق‌ها طراحی و نصب می‌شوند. در زیر به برخی از اجزای اصلی سیستم‌های اعلام و اطفا حریق اشاره خواهم کرد:

  1. سنسورها: سنسورها برای تشخیص حرارت، دود، گازهای سمی و وجود آتش استفاده می‌شوند. این سنسورها می‌توانند به صورت حرارتی، اپتیکی، یونیزاسیونی و الکتروشیمیایی عمل کنند.
  2. اعلام‌گرها: اعلام‌گرها مسئول اعلام حریق به صورت صوتی یا تصویری به افراد حضوری در محل هستند. این اعلام‌گرها می‌توانند به صورت زنگ، آژیر، نمایشگرهای الکترونیکی و سیستم‌های هوشمند عمل کنند.
  3. پنل کنترل: پنل کنترل مرکزی برای کنترل و مانیتورینگ سیستم اعلام و اطفا حریق استفاده می‌شود. این پنل قادر است به صورت خودکار یا دستی عملکرد سایر اجزای سیستم را کنترل کند و همچنین اطلاعات و اعلام‌های حریق را نمایش دهد.
  4. سیستم‌های اطفا حریق: سیستم‌های اطفا حریق شامل انواع دستگاه‌ها و تجهیزاتی می‌شوند که برای خاموش کردن حریق‌ها استفاده می‌شوند. این شامل آب‌پاش‌ها، اسپرینکلرها، فوم‌گیرها، گازهای خاموش‌کننده و پودرهای خاموش‌کننده است.
  5. سیستم‌های اطفای دستی: این سیستم‌ها شامل دستگاه‌های قابل حمل مانند آتش‌نشانی‌ها، آتش‌نشانی‌های پودری، آتش‌نشانی‌های کربن دی‌اکسید و خاموش‌کننده‌های قابل استفاده توسط افراد عادی می‌شود.

سیستم‌های اعلام و اطفا حریق یک حوزه پیچیده و گسترده است و شامل مجموعه‌ای از تجهیزات و فناوری‌هاست که به منظور شناسایی، اعلام و کنترل حوادث حریق مورد استفاده قرار می‌گیرند.

ویژگی‌های برتر سیستم‌های اعلام و اطفاء حریق

ویژگی‌های برتر سیستم‌های اعلام و اطفاء حریق ممکن است بسته به نوع سیستم و شرایط محیطی متفاوت باشند. اما در کل، ویژگی‌های زیر می‌توانند به عنوان ویژگی‌های برتر در نظر گرفته شوند:

قابلیت شناسایی دقیق

سیستم اعلام حریق باید قادر باشد به صورت دقیق و سریع حریق را شناسایی کند. این شامل تشخیص دود، حرارت و گازهای سمی است.

سرعت اعلام

یکی از ویژگی‌های مهم سیستم اعلام حریق، سرعت اعلام حریق به افراد حضوری در محل است. اعلام حریق باید به سرعت و به صورت قابل فهم انجام شود تا افراد بتوانند به محل حادثه مراجعه کنند و اقدامات لازم را انجام دهند.

دقت و عدم ایجاد آلارم نادرست

سیستم اعلام حریق باید دارای دقت بالا باشد تا اعلامات نادرست و اشتباهی ایجاد نکند. اعلامات نادرست می‌تواند باعث ترس و اضطراب غیرضروری شود و منابع و زمان افراد را تلف کند.

قابلیت تمرکز و مدیریت مرکزی

سیستم اعلام و اطفاء حریق باید قابلیت تمرکز و مدیریت مرکزی را داشته باشد. این به معنای این است که تمامی اعلامات و اطلاعات حریق در یک پنل کنترل مرکزی قابل مشاهده و کنترل باشد.

قابلیت ارتباط و اطلاع‌رسانی

سیستم برتر اعلام و اطفاء حریق قابلیت ارتباط و اطلاع‌رسانی به افرادی که در محل حضور دارند و نیز به مراکز اطفاء حریق باید راه‌اندازی و پشتیبانی کند. این اطلاع‌رسانی می‌تواند شامل پیام‌های صوتی، نمایشگرها یا ارسال پیامک یا ایمیل باشد.

قابلیت توسعه و یکپارچگی

سیستم اعلام و اطفاء حریق باید قابلیت توسعه و یکپارچگی با دیگر سیستم‌های ایمنی و امنیتی مانند سیستم‌های دوربین مداربسته، سیستم‌های اعلام سرقت و سیستم‌های کنترل دسترسی را داشته باشد.

قابلیت آزمایش و تست

سیستم اعلام و اطفاء حریق باید قابلیت آزمایش و تست برای اطمینان از صحیح بودن عملکرد داشته باشد. این آزمایش‌ها باید به صورت منظم انجام شده و نتایج آنها ثبت شوند.

مقاومت در برابر اشکال برقراری ارتباط

سیستم اعلام و اطفاء حریق باید مقاومت کافی در برابر اشکال برقراری مانند قطع برق، نوسانات و اختلالات برق داشته باشد تا در هر شرایطی قابل اعتماد باشد.

نصب و نگهداری آسان

سیستم اعلام و اطفاء حریق باید به راحتی قابل نصب و نگهداری باشد. قطعات و تجهیزات باید قابل تعویض و به‌روزرسانی باشند و نیاز به نگهداری دوره‌ای و تعمیرات مکرر داشته باشند.

استانداردها و متناسب بودن با مقررات

سیستم اعلام و اطفاء حریق باید با استانداردها و مقررات مربوطه سازگاری داشته باشد. این شامل استانداردهای ملی و بین‌المللی اعلام و اطفاء حریق و همچنین مقررات محلی و قوانین ساختمانی می‌شود.

در نهایت، لازم به ذکر است که ویژگی‌های برتر سیستم‌های اعلام و اطفاء حریق بسته به نیازها و محیط‌های مختلف ممکن است متفاوت باشند. در هر صورت، انتخاب یک سیستم مناسب باید با توجه به نیازها و معیارهای ایمنی و امنیتی مربوطه انجام شود.

انواع تجهیزات اعلام و اطفا حریق

جهیزات اعلام و اطفا حریق شامل انواع مختلفی از دستگاه‌ها و تجهیزات است که برای شناسایی، اعلام و مهار حریق مورد استفاده قرار می‌گیرند. در زیر، به برخی از اصلی‌ترین تجهیزات اعلام و اطفا حریق اشاره می‌کنم:

  1. سیستم‌های اعلام حریق:
  • دتکتورهای دود: این دستگاه‌ها برای تشخیص و اعلام حضور دود در محیط استفاده می‌شوند.
  • دتکتورهای حرارتی: این دستگاه‌ها برای تشخیص تغییرات دما و اعلام حریق در صورت افزایش ناگهانی دما استفاده می‌شوند.
  • دتکتورهای گاز: این دستگاه‌ها برای تشخیص و اعلام حضور گازهای خطرناک مانند گازهای سمی و قابل اشتعال استفاده می‌شوند.
  • دتکتورهای خطی: این دستگاه‌ها برای تشخیص حرارت یا دود در طول یک خط خاص و در فواصل منظم استفاده می‌شوند.
  1. سیستم‌های اطفاء حریق:
  • آژیرها: این دستگاه‌ها با ایجاد صداهای قوی و هشداردهنده، افراد را از وقوع حریق مطلع می‌کنند.
  • آب‌پاش‌ها: این تجهیزات شامل شیرهای آب‌پاش یا سیستم‌های اتوماتیک اسپرینکلر هستند که در صورت شناسایی حریق، آب یا ماده اطفا کننده را بر روی محل حریق پاشانده و آن را کنترل می‌کنند.
  • انواع مختلف اتوماتیک و تله‌مانیک پاشنده‌ها: این تجهیزات شامل پاشنده‌های گازی، خشک، خنک کننده و فوم‌ساز هستند که با تخلیه ماده اطفا کننده، حریق را خاموش می‌کنند.
  • سیستم‌های اطفاء خاص: این شامل سیستم‌های اطفاء حریق برای نواحی خاصی مانند سرریزها، کابل‌ها، کامپیوترها و سیستم‌های الکتریکی حساس است.
  1. سایر تجهیزات:
  • پنل کنترل: این دستگاه برای مدیریت و کنترل سیستم‌های اعلام و اطفاء حریق مورد استفاده قرار می‌گیرد. آن را می‌توان به صورت مرکزی در محلی نصب کرد که تمامی اعلامات حریق را دریافت و عملکردهای مختلف را کنترل کند.
  • انواع خطوط لوله‌کشی: این شامل لوله‌ها و اتصالاتی است که برای انتقال آب، گاز یا ماده اطفا کننده به سیستم‌های اطفاء حریق استفاده می‌شوند.
  • اعلام‌کننده‌های دستی: این دستگاه‌ها برای اعلام حریق توسط افراد در صورت وقوع حریق استفاده می‌شوند. این دستگاه‌ها معمولاً در مکان‌های عمومی و پرجمعیت نصب می‌شوند.

موارد فوق تنها برخی از تجهیزات اعلام و اطفا حریق هستند و هنوز تکنولوژی‌ها و تجهیزات جدیدی در این زمینه توسعه می‌یابند. در نظر داشته باشید که برای انتخاب صحیح تجهیزات اعلام و اطفا حریق، نیاز به مطالعه دقیق محیط و نیازهای خاص مکان‌ها و قوانین و مقررات مربوطه وجود دارد.

سیستم اعلام حریق خودکار مرکزی چیست؟

سیستم اعلام حریق خودکار مرکزی (Conventional Fire Alarm System) یک نوع سیستم اعلام حریق است که برای تشخیص و اعلام حضور حریق در یک ساختمان یا منطقه مورد استفاده قرار می‌گیرد. در این سیستم، دتکتورها و اعلام‌کننده‌ها به صورت گروهی به یک مرکز کنترل متصل شده و اعلام حریق را به صورت مرکزی به محیط اطراف منتقل می‌کنند.

عملکرد یک سیستم اعلام حریق خودکار مرکزی به این صورت است:

در سیستم اعلام حریق خودکار مرکزی، دتکتورها برای تشخیص حریق و اعلام آن به مرکز کنترل استفاده می‌شوند. دیتکتورهای دود، حرارتی یا گاز به صورت گروهی در طول ساختمان نصب می‌شوند و در صورت تغییرات مشخصی در دود، دما یا گاز، سیگنال حریق را به مرکز کنترل ارسال می‌کنند.

مرکز کنترل سیستم اعلام حریق خودکار مرکزی مسئول دریافت سیگنال‌های حریق از دتکتورها و اعلام‌کننده‌ها است. در این مرکز، سیستم‌های الکترونیکی و نرم‌افزارهای خاصی برای تحلیل و پردازش سیگنال‌های حریق وجود دارد. مرکز کنترل همچنین می‌تواند دارای صفحه کنترل و نمایشگر برای نمایش محل و نوع حریق باشد.

اعلام‌کننده‌ها در سیستم اعلام حریق خودکار مرکزی برای هشداردهی به افراد در صورت وقوع حریق استفاده می‌شوند. این اعلام‌کننده‌ها می‌توانند شامل آژیرها، نورهای روشنایی فلشر، نمایشگرها و صداگذارها باشند. اعلام‌کننده‌ها در صورت دریافت سیگنال حریق از مرکز کنترل، صداها و نورهای هشداردهنده را فعال می‌کنند تا افراد در محیط اطراف به وقوع حریق آگاه شوند.

سیستم اعلام حریق خودکار مرکزی به دلیل قابلیت نصب و استفاده آسان، هزینه مقرون به صرفه و عملکرد قابل اطمینان، در بسیاری از ساختمان‌ها و مناطق استفاده می‌شود.

قیمت انواع سیستم اعلام حریق

قیمت‌های سیستم‌های اعلان حریق ممکن است بسیار متغیر باشد و به عوامل متعددی مانند اندازه و پیچیدگی ساختمان، نوع و تعداد دتکتورها و اعلام‌کننده‌ها، نوع سیستم (مرکزی یا آدرس‌پذیر)، کیفیت و برند تجهیزات، نیاز به نصب و راه‌اندازی توسط تیم فنی و دیگر فاکتورها بستگی دارد. همچنین، با توجه به تغییرات بازار و پیشرفت‌های فناوری، قیمت‌ها نیز ممکن است تغییر کنند.

در هر صورت، برای خرید سیستم اعلام حریق، توصیه می‌شود با تأمین کنندگان محلی تماس بگیرید و با آنها درباره نیازها و بودجه‌ی خود صحبت کنید تا قیمت و گزینه‌های موجود را بررسی کنید.

سخن پایانی

سیستم‌های اعلام و اطفا حریق از اهمیت بسیاری برخوردار هستند و نقش حیاتی در حفاظت از افراد و اموال در برابر حریق دارند. آگاهی از اصول اساسی و مفاهیم این سیستم‌ها، به ما کمک می‌کند تا بتوانیم به طور صحیح و موثر از آن‌ها استفاده کنیم.

با توجه به پیچیدگی و تکنولوژی پیشرفته در این حوزه، توصیه می‌شود که همواره با تأمین کنندگان و تیم‌های متخصص مشورت کرده و نصب، راه‌اندازی و نگهداری صحیح سیستم‌های اعلام و اطفا حریق را انجام دهید. امیدوارم این مقاله به شما کمک کرده باشد تا درک بهتری از سیستم‌های اعلام و اطفا حریق پیدا کنید و بتوانید تصمیمات مناسبی درباره حفاظت از خود و محیط اطراف خود در برابر حریق بگیرید.

فرا ایمن صنعت پردیس

با توجه به نیازهای مختلف صنعتی و غیر صنعتی در کشورمان ، فرید مقصودی بنیانگذار شرکت فرا ایمن صنعت پردیس در اوایل دهه 70 هجری شمسی اقدام به تاسیس فروشگاهی در بازار تهران نمودند ، در همین راستا اقدام به تامین نیازهای ایمنی کشور که تماما تجهیزات ساخت کمپانی های معتبر اروپایی و امریکایی است نمودند که منجر به تاسیس فروشگاهی در بازار تجهیزات و لوازم ایمنی در تهران و به پشتوانه آن انبارهایی مسقف گردید .

در سال 1396 با توجه به نیاز جامعه تخصصی و صنعتی کشور و با تمرکز ویژه به صنایع بالادستی ، مبادرت به تاسیس شرکت فرا ایمن صنعت پردیس نمودند که مدیریت این مجموعه به مهندس سهیل روشن ، از پیشکسوتان حاذق و با تجربه صنعت ایمنی ایران واگذار گردید . به مرور زمان نیازهای صنعتی ایمنی کشور و نیل به انجام امور بر مبنای علوم مهندسی منجر به جذب کارشناسان خبره این صنعت در شرکت فرا ایمن صنعت پردیس گردید و متخصصان و چهره های فنی ، علمی و دانشگاهی همچون مهندس مصطفی کیاروستا ، مهندس محبوبه بغدادی و دکتر حامد کرمانیون جذب این مجموعه مهندسی گردیدند تا نیازهای ایمنی صنایع مختلف را به روشهای علمی بررسی و عملیاتی نمایند .

فرا ایمن صنعت پردیس دارای یکی از بزرگترین انبارهای کالا در کشور میباشد که به همین پشتوانه توانسته است نیازهای جامعه صنعتی کشور را در زمان بسیار کم و از موجودی انبار خویش تحویل نماید . عموما واردات کالاهای اورجینال زمانی حدود 4 تا 6 ماهه نیاز دارد تا تحویل مصرف کننده نهایی گردد ولی به پشتوانه همین انبارها ، تحویل بیشتر اقلام مورد نیاز مشتریان در این شرکت به جای چندین ماه به حداکثر چندین روز تبدیل شده است که خود نقطه عطفی در این زمینه میباشد . ضمن اینکه تقریبا یک سوم کالاهای اورجینال و مورد نیاز صنعت ایمنی و فروشگاه های مختلف فروشنده تجهیزات ایمنی ، آتش نشانی و حفاظت فردی کشور به پشتوانه انبارهای این مجموعه ، توسط شرکت فرا ایمن صنعت پردیس وارد کشور میگردد و در چرخه توزیع قرار میگیرد .

رسالت شرکت فرا ایمن صنعت پردیس تهیه با کیفیت ترین تجهیزات از برترین و معتبرترین برندهای تولید کننده کالاهای اصلی و اورجینال میباشد.

بزرگترین وارد کننده و توزیع کننده تجهیزات تخصصی ایمنی ، آتش نشانی ، حفاظت فردی ، امداد و نجات ، کار در ارتفاع
بزرگترین وارد کننده و توزیع کننده تجهیزات تخصصی ایمنی ، آتش نشانی ، حفاظت فردی ، امداد و نجات ، کار در ارتفاع


دکتر حامد کرمانیون
دکتر حامد کرمانیون


حامد کرمانیونآتش نشانیایمنیفرا ایمن صنعت پردیستجهیزات ایمنی و حفاظت فردی
استاد دانشگاه ، عضو هیئت مدیره بنیاد ملی نخبگان ، مشاور اجرایی و اقتصادی صنایع ، معاونت اجرایی شرکت پردیس
شاید از این پست‌ها خوشتان بیاید