دکتر حامد کرمانیون
دکتر حامد کرمانیون
خواندن ۱۵ دقیقه·۹ ماه پیش

کلاه ایمنی

www.pardisimen.com
www.pardisimen.com

📷 دپارتمان تحقیق و توسعه شرکت فرا ایمن صنعت پردیس

نام محصول : کلاه ایمنی

کلاه ایمنی ابزاری است که از کارکنان در برابر خطرات احتمالی مانند سقوط اشیا، ضربات و فشار، حرارت و جریان الکتریکی محافظت می‌کند. استفاده از این ابزار محافظی در کارگاه‌ها و صنایع کاری ضرورت دارد. کلاه های ایمنی باید از موادی ضد ضربه، عایق حرارت و جریان های الکتریکی ساخته شده باشند که در ادامه به بررسی این مواد و نحوه تبدیل آن‌ها به یک کلاه ایمنی خواهیم پرداخت

نحوه ساخت کلاه ایمنی

کلاه های ایمنی قدمتی بسیار دارند از کلاه های ایمنی سربازان یک سپاه گرفته تا کلاه ایمنی کارکنان یک کارگاه، تمام کلاه های ایمنی وظیفه محافظت از انسان را خواهند داشت. با این حال اولین کلاه ایمنی امروزی توسط آقای ادوارد بولارد با استفاده از چرم و برزنت ساخته شد. کلاه های ایمنی انقلابی جدید در صنعت محافظتی آن زمان بودند. بعد ها و در سال ۱۹۵۲ آقای بولارد اولین کلاه امینی ترموپلاستیکی را روانه بازار کرد.

امروزه اما دیگر خبری از کلاه های چرمی نیست. با به وجود آمدن کارگاه‌ها و کارخانه های مختلف در زمینه ایمنی، دیگر نیاز نیست که این کلاه‌ها به دست انسان‌ها تولید شوند. نیروهای انسانی تنها به عنوان یک نیروی نظارتی در کارخانه های بزرگ تولید محصولات ایمنی مشغول به کار هستند و تمام مراحل از ترکیب مواد تا قالب گیری توسط ماشین آلات موجود در این حوزه صورت می‌گیرد. نکته ای مهم که باید به آن توجه داشت آن است که کلاه های ایمنی تا قبل از قرن ۲۱ به صورت چرمی، آلومینیومی، فایبرگلاسی و فولادی تولید می‌شدند اما بعد از ورود به این قرن و همچنین تغییرات به وجود آمده در استاندارد‌های این زمینه، بیشتر از نیمی از سهم تولید کلاه های ایمنی به کلاه های ایمنی از جنس پلاستیک رسیده است.

اجزای سازنده کلاه های ایمنی

اگر بخواهیم اجزای سازنده کلاه ایمنی را به طور کلی بررسی کنیم باید بگوییم کلاه های ایمنی از دو بخش پوسته بیرونی و آسترها یا پوسته داخلی ساخته می‌شوند. که جنس سازنده پوسته بیرونی و پوسته داخلی با توجه به نوع کاربری کلاه های ایمنی با هم متفاوت هستند.برای مثال کلاه ایمنی که یک مکانیک آن را به سر می‌گذارد باید در برابر ضربات و سقوط اشیا و همچنین سوراخ شدگی و شکستگی مقاومت بالایی داشته باشد اما در طرف مقابل کلاه‌های ایمنی که کارکنان شرکت های الکترونیکی به سر دارند، ضمن اینکه در برابر ضربه و فشار مقاومت مناسبی خواهند داشت باید در برابر جریان های الکتریکی و حرارت پایین محافظ جان افراد باشد. از این رو است که تفاوت های میان کلاه های ایمنی آشکار می‌شوند.اگر بخواهیم نگاهی جرئی‌تر به اجزای سازنده کلاه‌های ایمنی داشته باشیم باید بگوییم اجزای تشکیل دهنده این کلاه‌ها شامل سرپوش، پوسته خارجی، پیشانی‌بند، عرق‌گیر، چانه‌بند، لبه جلو، عامل تعلیق ساز و نوار پشت گردن خواهد شد. نکته ای که حائز اهمیت خواهد بود آن است که عامل تعلیق ساز و قطعه‌ای ستاره‌ای شکل به پوسته خارجی متصل هستند، وظیفه دفع حداکثری فشار و ضربه را دارند.

کلاه‌های ایمنی از چه موادی ساخته می‌شوند

همانطور که بالاتر ذکر شد جنس مواد تشکیل دهنده کلاه ایمنی با یکدیگر متفاوت است، همچنین پوسته خارجی باید در برابر انواع ضربه و سقوط اشیا، دما و حرارت، جریان های الکتریکی و شکستگی و سوراخ شدگی مقاوم باشد. از این رو مواد تشکیل دهنده کلاه ایمنی بیشترین تاثیر و تغییر را در این قسمت ایجاد می‌کنند. معمولا جنس کلاه های ایمنی از آلومینیوم، فایبرگلاس، پلی کربنات، پلی اتیلن و پلیمر ABS هستند. هر یک از این مواد ویژگی خاصی را به کلاه ایمنی خواهد بخشید .

کلاه ایمنی پلاستیکی

کلاه ایمنی پلاستیکی با استفاده از پلی اتیلن یا پلیمر ABS ساخته می‌شود. این نوع کلاه در برابر ضربه و فشار مقاومت خوبی را از خود نشان می‌دهد. اگر بخواهیم دو جنس پلی اتیلن و پلیمر های ABS را با هم مقایسه کنیم باید بگوییم، کلاه های تولید شده از پلیمر های ABS مقاومت بیشتری در برابر سقوط اشیا و فشار و ضربه را به نسبت پلی اتیلن تحمل میکند. استفاده از کلاه ایمنی پلاستیکی شامل پلی اتیلن و ABS می‌تواند افراد را در برابر ضربات وارده به سر محافظت کرده و همچنین از گیر کردن موی سر به قسمت‌های متحرک دستگاه‌ها در هنگام کار محافظت کند. پلیمر ABS در مقایسه با پلی اتیلن مقاومت بیشتری در برابر ضربه از خود نشان می‌دهد. برای آزمون کلاه ایمنی آن را به یک سر مصنوعی می‌گذارند و یک جسم ۵ کیلویی را از فاصله ۱ متری رها می‌کنند و مقدار ضربه وارده به سر را اندازه گیری می‌کنند. این ضربه نباید بیشتر از ۵۰۰ dyne باشد. کلاه ایمنی پلاستیکی عایق برق است و برای استفاده در صنایع الکترونیکی مناسب خواهد شد.

کلاه ایمنی فایبر گلاس

کلاه های ایمنی فایبر گلاس سبک‌ترین نوع کلاه های ایمنی هستند. این کلاه‌ها مقاومت خوبی در برابر ضربه و فشار از خود نشان می‌دهند اما ویژگی که کلاه های فایبر گلاسی به آن معروف هستند ، ویژگی مقاومت در برابر حرارت آن‌ها است. این کلاه‌ها می‌تواند تا دمای ۲۰۰۰ درجه گرما را تحمل کنند. این کلاه‌ ها بیشتر در صنایعی چون ریخته‌گری کاربرد دارند.

کلاه ایمنی پلی کربنات

یکی دیگر از کلاه های ایمنی که در برابر حرارت از خود مقاومت نشان می‌دهد، کلاه پلی کربناتی است. این نوع کلاه نه تنها در برابر حرارت بلکه در برابر انواع ضربه و فشار نیز مقاومت خوبی را از خود به نمایش می‌گذارد. این نوع کلاه مقاومت خوبی از خود در برابر ضربه نشان می‌دهد. کلاه ایمنی که با جنس پلی کربنات ساخته می‌شود علاوه بر محافظت از سر، خود کلاه نیز در گرمای زیاد آسیب نمی‌بیند

کلاه ایمنی آلومینیومی

کلاه ایمنی آلومینیومی سبک‌تر از کلاه های فولادی هستند و در برابر حرارت و ضربه مقاومت خوبی را از خود نشان می‌دهند. این نوع کلاه نسبت به ضخامت پوسته خارجی، مقاومت بالاتری پیدا می‌کند، یعنی هرچه ضخامت پوسته بیرونی بیشتر باشد مقاومت این کلاه نیز بیشتر می‌شود. نکته که باید راجع به کلاه های آلومینیومی بدانیم آن است که این نوع کلاه در برابر مواد مذاب نیز مقاوم خواهد بود و با وزن کمی که دارد باعث خستگی سر و گردن کارکنان نیز نمی‌شود. کلاه های آلومنیومی مناسب استفاده آتش نشانان، کارکنان ساختمان سازی و کارکنان صنعتی چون کاغذ سازی هستند. این نوع از کلاه ایمنی مقاومت بالایی در برابر ضربات وارده از خود نشان می‌دهد و متناسب با ضخامت آن ایمنی آن نیز افزایش می‌یابد. کلاه آلومینیومی در برابر مواد مذاب نیز مقاوم است و در صنایع فولاد نیز می‌توان از آن استفاده کرد. به دلیل سر و کار داشتن آتش نشان‌ها با آتش امکان استفاده از کلاه ایمنی آلومنیومی برای این افراد وجود دارد. کلاه ایمنی آلومینیومی وزن سبکی دارد و باعث خستگی سر و گردن کارکنان نمی‌گردد و قابل استفاده در کار‌های ساختمانی و صنایع کاغذ سازی است.

پوسته داخلی کلاه ایمنی

پوسته داخلی کلاه های ایمنی باید توانایی دفع نیرو های وارد شده به کلاه را داشته باشند همچنین وظیفه ایجاد راحتی کلاه های ایمنی و آسودگی کارکنان را همین قسمت به عهده دارد. متعلقات استفاده شده در این قسمت نیز با توجه به نوع کاربری کلاه ایمنی متفاوت است. با این حال بیشتر متعلقات و اجزای پوسته داخلی به وسیله پلاستیک های نرم و خشک ساخته می‌شوند. به نوعی پلاستیک را می‌توان به عنوان پر مصرف‌ترین ماده در این حوزه معرفی کرد.

اجزای تشکیل دهنده کلاه ایمنی

کلاه یا سرپوش

پوسته خارجی

لبه جلو

عامل تعلیق ساز

نوار عرق گیر

پیشانی بند

نوار پشت گردن

چانه بند

مواد سازنده پوسته خارجی کلاه ایمنی

برای پوسته خارجی کلاه ایمنی از مواد مختلفی به شرح زیر استفاده می‌گردد.

پلی اتیلن

پلیمر ABS

فایبرگلاس

آلومینیوم

پلی کربنیت

توضیحات تکمیلی جهت آشنایی با دیگر کلاه ها

کلاه کاسکت

کلاه ایمنی یا کلاه کاسکت، یکی از مهم ترین تجهیزات مورد استفاده در موتورسواری است. استفاده از آن موجب ایمنی در سر و عدم آسیب و صدمه به آن می شود. استفاده از آن بسیار حیاتی است؛ به طوری که بدون استفاده از آن نباید با موتور رانندگی کرد. در بسیاری از ورزش ها نیز مانند دوچرخه سواری، اسب سواری، ورزش های پرخطر مانند صخره نوردی و… از کلاه ایمنی استفاده می شود که هر یک از آن ها کلاه های مخصوصی دارند.

انواع کلاه کاسکت

کلاه کاسکت در انواع مختلفی تولید می شود. کیفیت محصول و برخورداری آن از استانداردهای لازم در میزان مقاومت آن در مقابل ضربات وارده مؤثر است.کلاه کاسکت های تمام پوشیده، استاندارد ترین مدل هایی هستند که با استفاده از آن، احتمال وارد آمدن صدمه به سر در تصادفات، تا هفتاد درصد کاهش می یابد. کلاه کاسکت هایی که از استانداردهای ECE و DOT تبعیت می کند، بالاترین میزان کیفیت را داراست. سایز کلاه کلاسکت از دیگر نکات مهمی است که باید در نظر گرفته شود. سطح ایمنی کلاه کاسکت علاوه بر برخورداری از کیفیت و استانداردهای لازم، به سایز آن نیز بستگی دارد. در این خصوص افراد باید از سایز مناسب استفاده کنند؛ به طوری که کلاه، به راحتی در سر قرار بگیرد و دیواره کلاه، کلیه قسمت های سر را پوشش دهد تا به خوبی در برابر خطرات محافظت شوند.

اجزای اصلی کلاه کاسکت

کلاه ایمنی از چند بخش تشکیل شده است که به شرح زیر می باشد:

پوسته خارجی: این بخش از کلاه که از مواد سخت ساخته شده است، انرژی ناشی از برخورد را توزیع می کند و از شدت ضربه می کاهد.

آستری جذب ضربه: این بخش از یک لایه متراکم ساخته شده است و در مواقعی که پوسته خارجی بشکند، این بخش از سر محافظت می کند.

بالشتک راحتی: این بخش یک لایه فومی نرم می باشد که در لبه های کلاه قرار داده می شود و کلاه را ایمن تر می کند.

سیستم نگهدارنده: بند موجود در زیر چانه به عنوان سیستم نگهدارنده شناخته می شود که محکم کردن آن موجب حفظ کلاه در سر و عدم افتادن آن می شود.

اشکال مختلف کلاه کاسکت

به طور کلی کلاه کاسکت بر اساس عملکردی که دارد در چهار دسته قرار می گیرد .

· کلاه ایمنی نیمه : این نوع کلاه تنها از سر محافظت می کند.

· کلاه ایمنی ۴/۳ : این کلاه علاوه بر سر، از گوش ها نیز محافظت می کند.

· کلاه ایمنی جلوباز : این کلاه می تواند از بخش های بیشتری از سر محافظت کند.

· کلاه ایمنی کامل : این کلاه، ایمن ترین نوع کلاه به شمار می آید که می تواند از تمامی قسمت های سر محافظت کند.

جنس کلاه کاسکت

مهم ترین مشخصه یک کلاه کاسکت، ایمنی و مقاومت آن در برابر ضربه است. بنابراین بدنه کلاه کاسکت باید از موادی ساخته شده باشد که بتواند در برابر ضربات سخت، مقاوم باشد. اولین لایه یعنی لایه خارجی کلاه، در معرض مستقیم ضربه قرار دارد. از این رو سازندگان تلاش می کنند، این لایه را از مواد مقاوم تولید کنند. ABS، ماده ای سبک است که در برابر ضربه نیز مقاومت و استحکام بالایی دارد. از این نظر، استفاده از این ماده در تولید لایه خارجی کلاه کاسکت می تواند مفید و کارساز باشد.

لایه داخلی کلاه ایمنی باید بتواند از انتقال نیروی حاصل از ضربه به سر جلوگیری کند. برای تولید لایه داخلی، عموماً از یونولیت استفاده می‌شود. قدرت جذب این ماده بسیار بالاست و با وجود خلل و فرج فراوانی که دارد، به خوبی می تواند در این مورد کارساز باشد.

برای پوشاندن یونولیت لایه داخلی، از یک پارچه مناسب استفاده می شود که در حفظ زیبایی و شکیل بودن داخل کلاه نیز مؤثر است.

برای ساخت طلق جلوی کلاه از مواد شفاف و مقاوم استفاده می شود. این طلق باید از موادی باشد که بتواند در برابر خراش و اصابت ضربه به خوبی مقاومت کند.

استانداردهای کلاه های ایمنی عایق برق

کلاه ایمنی عایق حرارت یکی از مهمترین وسایل حفاظتی در صنعت‌هایی است که در آن‌ها با حرارت بالا و خطرات احتمالی مواجه هستند.

برای تولید و استفاده از این نوع کلاه‌ها، استانداردهای مشخصی وجود دارد که باید رعایت شود.

استاندارد EN 397 این استاندارد برای کلاه‌های ایمنی عمومی تعیین شده است و شامل مواردی مانند مقاومت در برابر ضربه، مقاومت در برابر حرارت و شعله، قابلیت جذب صدا و قابلیت تنظیم است. با این حال، برای کلاه‌های عایق حرارت کافی نیست.

استاندارد EN 166 این استاندارد برای لنز‌های کلاه‌های ایمنی تعیین شده است و شامل مواردی مانند مقاومت در برابر ضربه، مقاومت در برابر خط و خش و مقاومت در برابر حرارت است.

استاندارد EN 397/A1 این استاندارد برای کلاه‌های ایمنی عمومی با قابلیت عایق حرارت تعیین شده است. این کلاه‌ها باید دارای مقاومت بالا در برابر حرارت و شعله باشند و قابلیت جذب صدا و تنظیم را نیز داشته باشند.

استاندارد EN 443 این استاندارد برای کلاه‌های ایمنی آتش نشانی تعیین شده است. این کلاه‌ها باید دارای مقاومت بالا در برابر حرارت و شعله باشند و همچنین قابلیت جذب صدا و تنظیم را داشته باشند.

استاندارد EN 14052 این استاندارد برای کلاه‌های ایمنی عایق حرارت تعیین شده است. این کلاه‌ها باید دارای مقاومت بالا در برابر حرارت و شعله باشند و همچنین قابلیت جذب صدا و تنظیم را داشته باشند. در این استاندارد، مقاومت در برابر خوردگی نیز مورد توجه قرار گرفته است.

استاندارد EN 12492 این استاندارد برای کلاه‌های ایمنی عایق حرارت در کوهنوردی تعیین شده است. این کلاه‌ها باید دارای مقاومت بالا در برابر حرارت و شعله باشند و همچنین قابلیت جذب صدا و تنظیم را داشته باشند. در این استاندارد، مقاومت در برابر ضربه نیز مورد توجه قرار گرفته است.

علائم اختصار استانداردهای کلاه ایمنی

برای استاندارد کلاه‌های ایمنی ۵عبارت اختصار وجود دارد. این عبارت‌ها نشان می‌دهند کلاه ایمنی توسط کجا تولید شده و برای چه امری مناسب است .

استانداردهای AS/NZS حک شده روی کلاه ایمنی‌های نیوزلند و استرالیا

استانداردهای JIS استاندارد کلاه ایمنی ژاپن

استانداردهای CSA استاندارد کانادا و محافظ در برابر ضربات و برق‌گرفتگی

استانداردهای ANSI/ISEA استانداردهای کلاه ایمنی در آمریکا

استانداردهای EN استاندارد کلاه ایمنی در اروپا

کلاه‌ های ایمنی رنگ‌های متنوعی دارند که یعنی هر کلاه برای امور خاصی ساخته شده است.

رنگ سفید: این رنگ برای کارکنان سطح بالا مثل مهندسان، مدیران، سرپرستان و … استفاده می‌شود.

رنگ زرد: کلاه ایمنی زرد پرکاربردترین رنگ موجود در کارگاه‌های عمرانی است که برای کارگران استفاده می‌شود.

رنگ آبی: کلاه ایمنی با رنگ آبی برای کارکنان بخش تعمیرات، تکنسین‌های برق، گروه نجاری و دیگر اپراتورهای فنی است.

رنگ قرمز : این رنگ برای نیروی آتش نشانی و اطفاء حریق یا محیط‌هایی با حرارت بالا کاربرد دارد.

رنگ سبز: کلاه ایمنی با رنگ سبز نشان دهنده کارکنان خدمات فنی و مسئول‌ ایمنی در کارگاه‌های ساختمانی است.

رنگ خاکستری: این رنگ برای میهمان‌ها، بازدیدکنندگان و پیمانکاران استفاده می‌شود.

تجهیزات و ماشین آلات مورد نیاز جهت راه اندازی کارخانه

نوع محصول : کلاه ایمنی پلی کربنات نانو الیاف پردیس

علاوه بر بدست آوردن تکنولوژی ساخت و متریال مخصوص ، تجهیزات و ماشین آلات ذیل جهت راه اندازی کارخانه مورد نیاز میباشد :

تجهیزات تولید فوم EPS اتوماتیک

ماشین آلات قالب گیری تزریقی

تجهیزات و ماشین آلات جهت عملیات فشرده سازی فیبر کربن

این محصول مطابق با استانداردهای EN 443 – 2008 ، EN14458 – 2018 ، EN 166 – 2001 طراحی شده است . مواد اولیه اصلی و مشخصات فنی کلاه ایمنی پردیس شامل موارد ذیل میباشد .

پلی کربنات

ABS

پلی اتیلن

فایبر گلاس

الیاف نانوذرات ( فرمول محرمانه )

الیاف کامپوزیتی

دارای قابلیت محافظت از صورت و چشم

مقاومت در برابر حرارت تا 1000 درجه سانتیگراد

این کلاه مطابق با استانداردهای اروپایی EN 443:2018، استاندارد ایالات متحده NFPA 1971:2018، و استاندارد ایالات متحده ANSI/ISEA Z89.1-2014 طراحی شده است که این استانداردها نشان از کیفیت و اعتماد این کلاه به عنوان یکی از بهترین و مطمئن‌ترین گزینه‌ها برای حفاظت از زندگی آتش‌نشانان در مواجهه با شرایط پرخطر دارد.

دارای گیره و محافظ چشم

پلی کربنات مقاوم در برابر ضربه و ضد شعله با پوشش ضد مه و ضد خش

محافظ های گردن شامل چرم، پارچه مقاوم در برابر شعله آلومینیومی، پارچه متا آرامید یا پشم مقاوم در برابر شعله

تسمه و آستر شامل مواد ضد شعله که باعث تحریک پوست نمی شوند

پوسته ترموپلاستیک مقاوم تقویت شده با الیاف شیشه در برابر شعله

مقاومت در برابر درجه حرارت شدید تا 1000 درجه سانتیگراد در ده ثانیه فلاش روی شعله

مقاومت دراز مدت دما، تست گرمای تابشی 14 کیلو وات بر متر مربع

خواص حفاظتی عالی در دماهای پایین تا -30 درجه سانتی گراد

طراحی مدرن و خواص حفاظتی عالی دریافت شده است. رابطه بهینه بین حفاظت و راحتی با طیف گسترده ای از ارتقاهای اختیاری و بالاترین استانداردهای ایمنی

مقاومت بالا در برابر ضربه های مکانیکی ( ImpactResist )

سبک وزن سبک حدود 1150 گرم

با ارزش ترین دانش، فناوری پیشرفته و مواد با دقت انتخاب شده به متخصصان ما این امکان را می دهد تا بهترین کلاه ایمنی را ایجاد کنند که بالاترین استانداردهای ایمنی را تضمین می کند و برای طیف گسترده ای از حرفه ای ها محافظت و راحتی کامل را ارائه می دهد. علاوه بر آن گرمانرم مقاوم در برابر حرارت و ضربه تقویت شده با الیاف شیشه برای پوسته ای سبک و بسیار مقاوم که حداکثر محافظت و راحتی را فراهم می کند. در تولید کلاه خود از مواد مختلفی استفاده می کنیم که همه برای استفاده در شرایط سخت در نظر گرفته شده اند. تمام قسمت های حیاتی کلاه از مواد مقاوم در برابر آتش ساخته شده اند تا در سخت ترین شرایط مقاومت کنند. مهندسان و طراحان ما از اولین طرح‌ها تا ساخت محصول نهایی، اهمیت بسیاری از جنبه‌های مختلف را در نظر دارند. آنها دائماً به دنبال تعادل کامل بین ایمنی، عملکرد، راحتی و طراحی برای همه محصولات ما هستند. کلاه مجهز به یک سیستم تنظیم کلاه ایمنی ساده و قابل اعتماد هستند و اتصال آسان لوازم جانبی باعث می شود تا از کلاه ایمنی پردیس استفاده کنید.

طراحی داخلی کلاه ایمنی شستن یا تعویض اجزای جداگانه را آسان می کند

تخصص در مواد، فناوری و طراحی در بخش تحقیق و توسعه پردیس

دانش عمیق در مورد استانداردهای ایمنی برای تجهیزات حفاظت فردی

انتخاب دقیق مواد

ایجاد سریع نمونه اولیه که امکان توسعه و بهبود سریع را فراهم می کند

طراحی قالب داخلی و ساخت ابزار

ماشین آلات تولید مدرن: ماشین های تزریق پلاستیک، کارگاه رنگ، تکنولوژی پوشش غوطه وری برای درمان ضد خش و ضد مه گیره ها، فناوری تبخیر فلز تفنگ پرتو الکترونی برای پوشش فلزی گیره ها، ماشین های CNC

تولید داخلی تقریباً تمامی اجزای کلاه ایمنی شامل تزریق کلیه قطعات پلاستیکی، دوخت قطعات نساجی، رنگ آمیزی پوسته کلاه ایمنی، پوشش گیره، چاپ آرم و مونتاژ

📷

تهیه و تدوین : حامد کرمانیون

دپارتمان تحقیق و توسعه شرکت پردیس

09127804213 - hamed.kermani@yahoo.com

ایمنیفرا ایمن صنعت پردیسحامد کرمانیونآتش نشانیکلاه
استاد دانشگاه ، عضو هیئت مدیره بنیاد ملی نخبگان ، مشاور اجرایی و اقتصادی صنایع ، معاونت اجرایی شرکت پردیس
شاید از این پست‌ها خوشتان بیاید