خیلی از ویروسها در بدن آدم مثل مهاجمان سرزده عمل میکنند؛ با تب و لرز و التهاب سر و صدا راه میاندازند تا سیستم ایمنی را به چالش بکشند. اما HPV از آن نوع مهاجمان نیست. او آرام، بیسروصدا و بسیار زیرک است. نیازی به خون ندارد، در اعصاب پنهان نمیشود، حتی دنبال التهاب و تب و لرز هم نیست. او فقط پوست میخواهد. بله، همین سطح ساده و آشنا، اما در عین حال دروازهای مخفی برای یکی از موفقترین ویروسهای انسانی!
ورود بیسروصدای HPV – وقتی فقط یک تماس کافی است
همه چیز از یک لمس کوچک شروع میشود. HPV نیازی به سرفه، عطسه، یا تماس با مایعات بدن ندارد. او فقط منتظر لحظهای تماس پوست با پوست است، خصوصاً در مناطق مرطوب و حساس مثل ناحیه تناسلی، دهان یا مقعد. شاید حتی لحظهای اصطکاک کوچک در حین رابطه جنسی کافی باشد تا راهش را به بدن باز کند.
برخلاف تصور خیلیها، HPV فقط از طریق رابطه جنسی کامل منتقل نمیشود. او راههای خلاقانهتری برای سفر به بدنهای جدید پیدا کرده است:
ویروس HPV در خانهی جدیدش – جایی در عمق پوست
حالا که HPV وارد بدن شده، یک رفتار جالب از خودش نشان میدهد:
او مستقیم به جریان خون نمیرود، به سیستم عصبی هم حمله نمیکند، بلکه خیلی آرام و صبورانه وارد سلولهای پایهای اپیتلیوم (لایهی پایینی پوست یا مخاط) میشود. این همان جایی است که سلولهای جدید قبل از رسیدن به سطح پوست تولید و تکثیر میشوند.این مرحله، کلید موفقیت HPV است. او نه خودش را لو میدهد، نه التهاب ایجاد میکند، نه سیستم ایمنی را تحریک میکند. فقط آرام در گوشهای از سلولهای در حال تقسیم منتظر میماند و تکثیر میشود. به زبان ساده، HPV هممسیر با روند طبیعی رشد پوست حرکت میکند و همراه سلولهای آلوده بالا میآید، تا وقتی که سلولهای سطحی پوست به صورت طبیعی پوستهپوسته شده و بیفتند، ویروسهای جدید آزاد شوند و در جستجوی بدنهای تازه باشند.
ویروس HPV گاهی خطرناک میشود – وقتی بازی تغییر میکند
بیشتر انواع HPV بیخطر هستند و بدن خودش بعد از یک یا دو سال از شرشان خلاص میشود. اما بعضی از گونههای خاص، سختجانتر و موذیتر هستند.
بعضی از این انواع، دست به کار خطرناکی میزنند:تولید زگیلهای تناسلی – شاید دردناک نباشند، اما نشانهای از فعالیت ویروساند.
سرطان دهانه رحم، مقعد، آلت تناسلی و دهان و حلق – گونههایی مثل HPV-16 و HPV-18 میتوانند با دستکاری ژنهای سلول، باعث تکثیر غیرطبیعی و ایجاد سرطان شوند.
ویروس HPV برای این کار، از دو سلاح بیوشیمیایی خطرناک به نام E6 و E7 استفاده میکند:
مبارزه با HPV – راههای دفاعی انسانها
انسانها برای مقابله با HPV راههای هوشمندانهای پیدا کردهاند:
چرا بعضی ویروسها رابطه جنسی را دوست دارند؟
ویروس HPV تنها ویروسی نیست که مسیر تماس جنسی را انتخاب کرده است. ویروسهایی مثل HIV، تبخال تناسلی (HSV-2)، سیفلیس و هپاتیت B هم همین روش را دارند.اما چرا؟
نتیجهگیری – HPV: مهمان ناخواندهای که باید جدیاش گرفت
ویروس HPV ممکن است یک ویروس بیسروصدا باشد، اما ناآگاهی از آن خطرناک است. خبر خوب این است که ما حالا میدانیم چگونه از خودمان محافظت کنیم. اگر واکسینه شویم، از روشهای پیشگیری استفاده کنیم، و چکاپهای منظم داشته باشیم، میتوانیم جلوی آسیبهای جدی آن را بگیریم.
در نهایت، HPV شاید حرفی برای گفتن نداشته باشد، اما ما داریم:
"ما از تو زرنگتریم!"
1. Centers for Disease Control and Prevention (CDC).
Human Papillomavirus (HPV): https://www.cdc.gov/hpv/index.html<br/>
2. World Health Organization (WHO).
Human papillomavirus (HPV) and cervical cancer: https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/human-papillomavirus-(hpv)-and-cervical-cancer<br/>
3. National Cancer Institute (NCI).
HPV and Cancer: https://www.cancer.gov/about-cancer/causes-prevention/risk/infectious-agents/hpv-and-cancer<br/>
4. New England Journal of Medicine (NEJM).
The Role of HPV in Cancer Pathogenesis: https://www.nejm.org/doi/full/10.1056/NEJMra1505564<br/>
5. American Society for Microbiology (ASM).
HPV Biology and Mechanisms of Infection: https://journals.asm.org/journal/microbiolspec<br/>
6. World Journal of Clinical Oncology.
HPV-associated cancers and prevention strategies: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7723122/
با تشکر از آقای دکتر بابک الیاسی (متخصص کودکان)
