یکی از مفاهیمی که این روزها بارها در حوزه بلاکچین با آن برخورد می‌کنیم، اصطلاحی به‌نام «لایههای اتریوم» است. بسیاری از کارشناسان در مطالب خود از این مفهوم استفاده می‌کنند. در بخش توکن‌های غیر‌مثلی نیز با اصطلاح «لایه دوم اتریوم» برخورد کرده‌ایم. حتی برنامه‌نویسان هم برای تنظیم قراردادهای هوشمند در بستر بلاکچین نیز با لایه‌ها سروکار دارند. در ادامه به بررسی این مفهوم از دید کارشناسان می‌پردازیم.
اتریوم به‌عنوان دومین رمزارز محبوب - پس از بیت‌کوین- شامل یک پلتقورم لایه‌باز غیرمتمرکز است و امکان ایجاد قراردادهای هوشمند و اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز (dAPPs) را به‌وجود می‌آورد. این پلتفرم از چند لایه تشکیل شده‌است که هریک هدف خاصی از انجام معاملات و معادلات را برعهده دارد. در هر اکوسیستم بلاک‌چینی سه سطح وجود دارد؛ فعالیت غیرمتمرکز شبکه، امنیت و مقیاس‌پذیری. فعالیت بهینه این سطوح به شکل همزمان کار دشواری است، به‌همین‌دلیل با شلوغ‌شدن و افزایش تراکنش‌ها، رفته‌رفته از قدرت و سرعت شبکه کاسته می‌شود.
این موضوع باعث افزایش بسیار زیاد هزینه کارمزد استفاده از شبکه و طولانی‌شدن زمان تایید تراکنش‌ها می‌شود. لایه اول اتریوم یا لایه اصلی، پروتکل اجماع اتریوم برای انجام تراکنش‌ها محصوب می‌شود. این مشکل برای اولین‌بار در نوامبر ۲۰۱۷ برای شبکه اتریوم دردسرساز شد. زمانی‌که اولین بازی بزرگ بلاک‌چینی بنام CryptoKitties بر روی لایه اول اتریوم قرار گرفت و باعث شد به دلیل شلوغی شبکه علاوه‌بر طولانی‌شدن زمان تراکش‌ها، هزینه کارمزد یا گس فی (Gas Fee) هم چندین‌برابر شود. از جایی‌که در این پروژه تعداد بسیار زیادی از کاربران جدید اتریوم حضور داشتند، باعث شد اتفاق بسیار بدی را تجربه کنند. اینجا بود که نیاز به لایه دوم اتریوم بیش ازپیش حس شد.
یکی از محدودیت‌های اصلی شبکه اتریوم در پردازش تعداد مشخصی تراکنش در ثانیه است که همین نقص می‌تواند به وضعیتی مثل CryptoKitties منجر شود، از این‌رو باید چاره‌ای اندیشیده می‌شد تا با ایجاد مقیاس‌پذیری جدید تا حد ممکن از بروز چنین اختلالاتی جلوگیری شود. به همین منظور از طریق ایجاد و بهبود پروتکل‌های اجماع جدید بر روی لایه اصلی یا اول، لایه دوم ایجاد شد. از این طریق بار اضافه شبکه به لایه بالاتر انتقال پیدا می‌کند و باعث افزایش مقیاس‌پذیری، سرعت و کارآیی شبکه در روند تایید تراکش‌های شبکه می‌شود. Arbitrum One وOptimism نمونه‌هایی از فناوری لایه دوم اتریوم هستند.
📷📷 📷
از این پروتکل در اجرای قراردادهای هوشمند نیز می‌توان استفاده کرد زیرا بدون نیاز به‌واسطه، تراکنش به شکل خودکار اجرا و تایید می‌شود که می‌تواند باعث صرفه‌جویی در زمان و کاهش خطر تقلب شود. قراردادهای هوشمند شامل توافق خریدار و فروشنده است که بر روی بستر بلاکچین ثبت و ضبط می‌شود. از طریق این تکنیک‌ها، لایه اول بیشتر به تراکنش‌های سنگین، پیچیده‌تر رسیدگی می‌کند که نیازمند زمان بیشتر است و لایه دوم اغلب برای تراکنش‌های متعدد و با سرعت زیاد استفاده می‌شود. این موضوع باعث‌شده تا لایه دوم شبکه اتریوم به یکی از اصلی‌ترین شبکه‌های مورد‌استفاده در خرید و فروش توکن‌های غیر‌مثلی و بازی‌های متاورسی که در آنها تعدد تراکنش وجود دارد، تبدیل شود.
پروتکل بلاک‌چینی Optimism Rollups : یکی از پروتکل‌هایی است که بر روی لایه دوم اتریوم و تایید قراردادهای هوشمند کار می‌کند. این پروتکل بدون درگیر‌کردن کل شبکه به‌منظور پردازش یک تراکنش، سرعت و مقیاس‌پذیری شبکه را به طرز چشمگیری افزایش داده و اجازه فعالیت Dappها با ساختار پیچیده‌تر را می‌دهد. پروتکل بلاک‌چینی Boba: این پروتکل نیز بر روی لایه دوم اتریوم سوار است و از طریق تجمیع و بسته‌بندی چندین تراکنش در قالب یک تراکنش، کارآیی شبکه را به میزان قابل‌توجهی افزایش می‌دهد. این پروتکل برای حوزه‌های Defi، Gamefi و NFTها بسیار پر مصرف است.
Polygon و Ethereum دو شبکه بلاکچین مجزا هستند که برای پاسخگویی به نیازهای متمایز اما مرتبط در فناوری غیرمتمرکز طراحی شده‌اند. اتریوم برای ارائه پلتفرمی برای دارایی‌های دیجیتال، قراردادهای هوشمند و Dappها طراحی شده‌است، اما Polygon برای حل مشکلات مقیاس‌پذیری اتریوم طراحی شده و قادر است تراکنش‌های سریع‌تر و مقرون‌به‌صرفه‌تر را پردازش کند. اگرچه تردیدهایی در مورد نقش پالیگان پس از تکمیل به‌روزرسانی‌های اتریوم وجود دارد، اما در حال‌حاضر کاربران فعال در Web۳ در بسیاری از مواقع استفاده از پالیگان را به اتریوم ترجیح می‌دهند. باید دید آیا شبکه اتریوم قادر است نقص‌های خود را جبران کند یا نه.
