درصد زیادی از نوزادانی که در زمان طبیعی زایمان به دنیا آمده‌اند، در طول یک یا دو هفتۀ اول زندگی، یک ته‌مایۀ زرد رنگ در پوستشان دارند که زردی یا یرقان نامیده می‌شود. واقعیت این است که تمام نوزادان تا حدی زردی دارند، اما ممکن است همیشه قابل مشاهده نباشد.
مطب دکتر بهروز سلطانی متخصص کودکان و نوزادان آماده ارائه کلیه خدمات پزشکی کودکان و نوزادان دلبند شما جهت دریافت خدمات معاینه زردی، چک آپ دوره ای و انواع جراحی سرپایی ختنه، سرم تراپی با شماره های ۰۲۱۶۶۹۱۲۹۸۵ – ۰۲۱۶۶۹۱۳۰۱۴ در تماس باشید.
برای بیشتر نوزادان، این یک عارضۀ موقتی و بی‌خطر است که خودبه‌خود یا با درمان‌های ساده رفع می‌شود. اما در برخی موارد نادر، زردی بسیار جدی‌تر می‌شود، بنابراین مهم است که مراقب کودکتان باشید تا از وقوع هر گونه مشکلی اعم از زردی نوزاد پیشگیری کنید.
سطح بالای یک رنگ‌دانه در خون به نام بیلی‌روبین باعث زردی پوست می‌شود. خون انسان حاوی بیلی‌روبین است و بیلی‌روبین یکی از محصولات جانبی شکسته شدن و تجزیه گلبول‌های قرمز پیر است.
زردی تنها یک علامت دارد و آن زرد شدن سفیدی چشم، بدن و مخاط‌ها است و باید نسبت به آن کمی حساس بود.
گاهی والدین و حتی پزشک متخصص زردی نوزاد در تهران نیز در ارزیابی زردی دچار مشکل می‌شوند.
البته راهنمایی‌هایی وجود دارد. مثلا اگر تنها سر و صورت مبتلا به زردی باشد و سینه و شکم و اندام‌ها زرد نباشد یعنی عدد زردی بالا نیست اما هرچه زردی پایین‌تر بیاید حاکی از آن است که میزان زردی در حال افزایش است و هرچه به پاها برسد یعنی عدد زردی بالاتر و نگران‌کننده‌تر است.
در بسیاری از موارد ارزیابی چشمی کافی نبوده و پزشک متخصص نوزاد شما با دادن آزمایش خون مقدار زردی و نوع زردی را تعیین می‌کنند.
آنچه اغلب در نوزادان اتفاق می‌افتد زردی غیرمستقیم است که می‌تواند به بافت مغزی خسارت بزند. زردی مستقیم چندان مشکل‌ساز نیست مگر اینکه نوزاد مبتلا به عفونت یا ناراحتی کبدی باشد. البته همیشه زردی تنها علامت نیست. اگر در کنار زردی علایم دیگری مانند بی‌حالی یا شیر خوب نخوردن یا بالا و پایین بودن درجه حرارت بدن وجود داشت احتمال خطر بالاتر است و مراجعه به پزشک باید با سرعت بیشتری صورت بگیرد.
زردی نوزاد به علت های مختلفی ایجاد می شود. انتخاب روش رفع زردی نوزاد به علت زردی، سطح بیلی روبین و سن نوزاد بستگی دارد. زردی خفیف به صورت طبیعی از ۱ هفته تا ۱۴روز با دفع تدریجی بیلی روبین توسط بدن از بین می رود. زردی در نوزادانی که زردی شیردهی دارند با افزایش دفعات شیردهی توسط مادر از بین می رود. اگر شیر مادر به اندازه کافی به نوزاد نرسد پزشک باید برای نوزاد شیر خشک تجویز کند. برای رفع موارد جدی تر زردی نوزاد، درمان باید در کوتاه ترین زمان ممکن شروع شود.
نکته مهم
اگر نوزادتان زردی دارد که از بین نمی رود حتما با پزشک متخصص نوزادان تماس بگیرید. نوزادانی که زردی شان بیشتر از ۲ هفته طول می کشد برای بررسی دیگر علائم به آزمایش های بیشتری نیاز دارند. این علت ها شامل عفونت ها، مشکلات دستگاه کبدی و صفراوی، متابولیسم و ژن ها می شود.
بیمارستان بیش از 72 ساعت پس از زایمان، بیشتر مادران و نوزادان را ترخیص می کند. برای والدین بسیار مهم است که چند روز پس از تولد نوزادان خود را برای معاینه بیاورند زیرا سطح بیلی روبین بین 3 تا 7 روز پس از تولد به اوج خود می رسد.
روش های مختلف درمان نوزادان مبتلا به زردی به شرح زیر است:
از دست رفتن مایعات در بدن باعث افزایش سطح بیلی روبین در خون می شود. درمان کم آبی بدن باعث دفع بیلی روبین از راه ادرار و مدفوع می شود.
درمان قطعی زردی فوتوتراپی یا همان نور درمانی است. یعنی قرار دادن پوست نوزاد در معرض نوع خاصی از نور آبی که باعث تبدیل بی لیروبین به ایزومرهای غیرسمی و قابل دفع می شود. حداکثر جذب نور توسط بیلی روبین در طیف ۴۲۰ تا ۴۷۰ نانومتر از نور آبی است که بدین منظور از لامپ های خاصی با فاصله مشخص استفاده می شود لذا از قرار دادن نوزاد در معرض لامپ های مهتابی معمولی اجتناب نمایید.
یک گزینۀ دیگر درمان نوزادان مبتلا به زردی پیچیدن نوزاد در یک پتوی فیبر نوری به نام بیلی‌بلنکت یا بیلی‌پد است. با داشتن نسخه از پزشکتان، شاید بتوانید یکی از این پتوها را تهیه کنید و نوزاد را با دستور و اجازۀ پزشکتان در خانه درمان کنید.
در مواردی که زردی بسیار شدید باشد ممکن است پزشک متخصص نوزاد ناچار به تعویض خون نوزاد شود. امروزه با فراگیر شدن دستگاه های فوتوتراپی و مراجعه سریع تر والدین به دلیل افزایش سطح آگاهی موارد انجام تعویض خون خیلی کمتر شده است.
در این روش ایمونوگلوبین از طریق رگ به نوزادانی که زردی نا هم خوانی گروه خونی دارند و یا مواردی که روشهای دیگر درمان بر آن اثر بخش نبوده است تجویز می شود. IVIg آنتی بادی هایی را که بر روی گلبول های قرمز خون اثر می گذارد را متوقف می کند و نیاز به انتقال خون را کاهش می دهد.
از قطره بیلی ناستر یا قطره زردی نوزاد هم می توانيد با مشورت پزشک برای درمان زردی نوزاد استفاده كنيد.
از نظر علمی تاثیر موادی مانند ترنجبین، شیرخشت یا داروهای موسوم به قطره زردی در پیشگیری یا درمان زردی نوزاد ثابت نشده ولی به لحاظ تئوریک هر چیزی که باعث افزایش کار سیستم گوارش و دفع مدفوع شود ممکن است در کاهش زردی موثر باشد اما تاثیر آنها به حدی نیست که بتوان بعنوان یک روش موثر یا قطعی روی آنها حساب کرد.
به طور طبیعی در مغز انسان ها یک مکانیسم دفاعی به نام سد خونی – مغزی وجود دارد که از ورود مواد غیرضروری به مغز و آسیب به سلول های مغزی جلوگیری می کند. اما در نگرانیی که درباره ی زردی نوزادان وجود دارد این است بیلی روبین می تواند از سد خونی-مغزی که مانعی است در بدن برای محافظت از مغز، عبور کند و به سلولهای مغزی بطور گذرا و گاه دایمی آسیب بزند و عوارضی از کاهش سطح هوش تا تشنج و حتی فلج مغزی را باعث شود.
? اگر نوزاد بیمار به نظر می رسد و یا حرکات بیمار گونه دارد.
? درست غذا نمی خورد.
? اشتهای کودک کم شده است.
? خواب آلوده تر از همیشه است.
? قبلا زردی نوزاد داشته و در حال حاضر بد تر از قبل شده است.
مطب دکتر بهروز سلطانی متخصص کودکان و نوزادان آماده ارائه کلیه خدمات پزشکی کودکان و نوزادان دلبند شما جهت دریافت خدمات معاینه زردی، چک آپ دوره ای و انواع جراحی سرپایی ختنه، سرم تراپی با شماره های ۰۲۱۶۶۹۱۲۹۸۵ – ۰۲۱۶۶۹۱۳۰۱۴ در تماس باشید.
