آریتمیهای دهلیزی یکی از شایعترین اختلالات ریتم قلبی هستند که در آن ضربان قلب به طور غیر طبیعی تغییر میکند. فیبریلاسیون دهلیزی (AF) به عنوان یکی از انواع این آریتمیها، یکی از مهمترین مشکلات قلبی است که میتواند عواقب جدی برای سلامتی به دنبال داشته باشد. این مقاله به بررسی این آریتمیها، علل، علائم، درمانها و روشهای پیشگیری از آنها خواهد پرداخت.
آریتمی دهلیزی به اختلالات ریتم قلبی اطلاق میشود که در آن سیگنالهای الکتریکی به صورت نامنظم در دهلیزهای قلب ارسال میشوند. این اختلالات میتواند باعث ایجاد ضربانهای سریع یا نامنظم در قلب شود و به طور معمول در افرادی با بیماریهای قلبی یا مشکلات دیگر دیده میشود.
فیبریلاسیون دهلیزی یا AF یکی از انواع این اختلالات است که در آن دهلیزهای قلب به طور غیرمنظم و سریع منقبض میشوند. این وضعیت میتواند موجب کاهش کارآیی پمپاژ قلب و در نتیجه بروز مشکلات جدی برای سلامت بیمار شود.
برای افرادی که به نارسایی ها و اختلالات قلبی، تنگی عروق کرونر و مشکلات دریچه ای قلب دچار هستند، آریتمی قلبی دهلیزی شدت بیماری را بیشتر خواهد کرد؛ بنابراین بهتر است در صورت مشاهده نشانه های مربوط به آن، در اسرع وقت برای تشخیص و درمان آریتمی دهلیزی اقدام نمود تا از مشکلات بعدی جلوگیری شود.(منبع: کلینیک آریتمی توانیر)
آریتمیهای دهلیزی ممکن است به دلایل مختلفی ایجاد شوند. این عوامل میتوانند شامل بیماریهای قلبی، فشار خون بالا، سکته مغزی قبلی، مشکلات تیروئیدی و مصرف الکل و مواد مخدر باشند. افراد بالای ۶۰ سال بیشتر در معرض این نوع اختلالات ریتم قلبی قرار دارند. در ادامه به برخی از علل شایع آریتمی دهلیزی اشاره خواهیم کرد.
بیماریهای قلبی از جمله بیماری عروق کرونر، نارسایی قلبی و دریچههای قلبی ممکن است موجب آریتمی دهلیزی شوند. همچنین فشار خون بالا میتواند به دیوارههای قلب آسیب رسانده و موجب اختلال در عملکرد الکتریکی قلب شود.
اختلالات تیروئیدی مانند پرکاری تیروئید میتوانند باعث تحریک بیش از حد دهلیزهای قلب شوند و در نتیجه ریتم غیر طبیعی قلب ایجاد کنند. مصرف بیش از حد الکل نیز یکی از عواملی است که میتواند سبب شروع یا تشدید فیبریلاسیون دهلیزی گردد.
فیبریلاسیون دهلیزی معمولاً با علائم زیر همراه است که در صورت مشاهده آنها باید سریعاً به پزشک مراجعه کرد.
افراد مبتلا به AF ممکن است احساس کنند که ضربان قلبشان غیر طبیعی یا نامنظم است. این ضربان قلب میتواند به طور غیر قابل پیشبینی تغییر کند و موجب ایجاد احساس اضطراب یا ناتوانی در انجام فعالیتهای روزانه شود.
بیماران مبتلا به فیبریلاسیون دهلیزی ممکن است دچار تنگی نفس، احساس خستگی شدید و عدم توانایی در انجام فعالیتهای روزانه شوند. این علائم به دلیل کاهش کارآیی پمپاژ قلب به وجود میآیند.
در برخی از موارد، اختلال در جریان خون ناشی از فیبریلاسیون دهلیزی میتواند منجر به سرگیجه، غش یا حتی حالت بیهوشی شود. این علائم نشاندهنده نیاز فوری به درمان است.
درمان آریتمی دهلیزی بستگی به شدت بیماری، علت آن و وضعیت کلی سلامت بیمار دارد. هدف از درمان این اختلالات، کنترل ضربان قلب و پیشگیری از بروز عوارض جدی مانند سکته مغزی است.
درمان آریتمی های دهلیزی با کمک داروها صورت می گیرد؛ به طور معمول، پزشک برای کم کردن علائم درد در بیماران مبتلا به یکی از انواع آریتمی دهلیزی، دارو های مخصوص را تجویز می کند.(منبع: دکتر محمود افتخارزاده)
داروهای ضدآریتمی برای کنترل ریتم قلب و جلوگیری از فیبریلاسیون دهلیزی تجویز میشوند. این داروها میتوانند کمک کنند تا ضربان قلب به حالت طبیعی برگردد و از بروز حملات دیگر جلوگیری شود.
در برخی از موارد، پزشکان ممکن است روشهایی مانند دفیبریلاسیون یا کاردیورژن را برای بازگشت ضربان قلب به حالت طبیعی توصیه کنند. این روشها به وسیله برق به قلب اعمال میشوند و میتوانند به تنظیم مجدد ریتم قلب کمک کنند.
اگر داروها و روشهای دیگر نتوانند به خوبی عمل کنند، ممکن است نیاز به جراحی باشد. در این موارد، عمل جراحی یا روشهای کم تهاجمی برای اصلاح ساختار قلب یا سیستم الکتریکی آن انجام میشود.
با توجه به اینکه فیبریلاسیون دهلیزی ممکن است منجر به عوارض جدی شود، پیشگیری از این اختلالات بسیار مهم است. تغییرات در سبک زندگی میتواند تأثیر زیادی بر کاهش خطر ابتلا به این بیماری داشته باشد.
یکی از مهمترین اقدامات برای پیشگیری از فیبریلاسیون دهلیزی، کنترل فشار خون و مدیریت بیماریهای قلبی است. افرادی که فشار خون بالا دارند یا مبتلا به مشکلات قلبی هستند، باید به طور منظم تحت نظر پزشک قرار گیرند.
رژیم غذایی سالم و متعادل به حفظ سلامت قلب کمک میکند. همچنین، انجام ورزشهای سبک و منظم میتواند به تقویت قلب و کاهش خطر ابتلا به آریتمی دهلیزی کمک کند.
ترک مصرف الکل، سیگار و مواد مخدر یکی از اقدامات موثر برای پیشگیری از فیبریلاسیون دهلیزی است. این عادات میتوانند به شدت بر سیستم الکتریکی قلب تأثیر بگذارند و منجر به بروز آریتمیها شوند.
آریتمیهای دهلیزی به ویژه فیبریلاسیون دهلیزی یکی از مشکلات قلبی شایع و مهم هستند که میتوانند عواقب جدی برای سلامت فرد داشته باشند. تشخیص به موقع و درمان مناسب این اختلالات میتواند از بروز مشکلات جدی مانند سکته مغزی و نارسایی قلبی جلوگیری کند. تغییرات در سبک زندگی، کنترل بیماریهای زمینهای و درمانهای دارویی و جراحی میتوانند نقش مهمی در مدیریت این شرایط ایفا کنند. در صورتی که دچار علائم نگرانکننده مانند ضربان قلب نامنظم، تنگی نفس یا سرگیجه شدید، بهتر است فوراً به پزشک مراجعه کنید.