پایش فعالیت الکتریکی قلب در طول زمان، یکی از مهم‌ترین روش‌های تشخیص اختلالات قلبی است. «هولتر قلب» به‌عنوان یکی از ابزارهای غیرتهاجمی، امکان ثبت مداوم سیگنال‌های الکتریکی قلب را در طول ساعات یا حتی روزهای متوالی فراهم می‌کند. با توجه به تنوع مشکلات قلبی و نیازهای بیماران، انواع مختلفی از دستگاه‌های هولتر طراحی شده‌اند.
این دستگاه با ثبت مداوم فعالیت الکتریکی قلب در یک بازه زمانی طولانی، امکان شناسایی ضربان‌های نامنظم، تپش‌های اضافی، برادی‌کاردی (کندی ضربان) و تاکی‌کاردی (تندی ضربان) را فراهم می‌کند. از آنجا که برخی آریتمی‌ها تنها در شرایط خاص مانند استرس یا خواب رخ می‌دهند، استفاده از هولتر به پزشکان کمک می‌کند تا الگوی دقیق بی‌نظمی‌ها را مشخص کنند. (منبع: کلینیک آریتمی توانیر)
در این مقاله، به بررسی علمی انواع هولتر قلبی و ویژگی‌های هر کدام می‌پردازیم.
هولتر ۲۴ ساعته، رایج‌ترین نوع هولتر قلبی است که به طور مداوم فعالیت قلب را در مدت یک شبانه‌روز ثبت می‌کند. این دستگاه کوچک، با استفاده از الکترودهایی که روی قفسه سینه چسبانده می‌شود، سیگنال‌های الکتریکی را به دستگاه ضبط‌کننده متصل منتقل می‌کند.
✅ ثبت مداوم داده‌ها بدون وقفه
✅ تحلیل دقیق تغییرات ضربان در فعالیت‌های روزمره
❌ اگر آریتمی به ندرت رخ دهد، ممکن است در بازه ۲۴ ساعته ثبت نشود.
برخی بیماران نیاز به پایش طولانی‌تر دارند، به ویژه اگر علائم‌شان بسیار نادر یا غیرقابل پیش‌بینی باشد. در این موارد از هولترهای بلندمدت استفاده می‌شود که می‌توانند بین ۷ روز تا چند هفته فعالیت قلب را پایش کنند.
✅ افزایش احتمال ثبت آریتمی‌های نادر
✅ امکان تحلیل بهتر تغییرات الکتروفیزیولوژیک
❌ نیاز به همکاری طولانی‌مدت بیمار برای استفاده از دستگاه
❌ احتمال سایش پوست به دلیل چسباندن طولانی‌مدت الکترودها
هولتر ثبت وقایع، دستگاهی قابل حمل است که بیمار در هنگام احساس علائم (مانند تپش قلب یا درد قفسه سینه) فعالش می‌کند. این دستگاه برخلاف هولترهای مداوم، فقط در زمان وقوع علائم داده ثبت می‌کند.
✅ عدم نیاز به ضبط مداوم و صرفه‌جویی در حافظه دستگاه
✅ افزایش راحتی بیمار
❌ نیاز به آگاهی و همکاری فعال بیمار
❌ عدم ثبت وقایع بدون علامت
این نوع از هولتر در زیر پوست بیمار کاشته می‌شود و می‌تواند برای مدت طولانی (تا ۳ سال) فعالیت الکتریکی قلب را ثبت کند. به علت ثبت مداوم و طولانی، این وسیله بسیار ارزشمند در تشخیص آریتمی‌های غیرقابل پیش‌بینی است.
✅ تشخیص دقیق آریتمی‌های نادر و خطرناک
✅ مناسب برای بیماران با سنکوپ‌های ناشناخته یا مشکوک به فیبریلاسیون دهلیزی
❌ نیاز به یک روش کوچک جراحی برای کاشت
❌ هزینه بالاتر نسبت به هولترهای استاندارد
انتخاب نوع مناسب هولتر قلبی باید براساس شرح حال بیمار، فرکانس بروز علائم، میزان خطر بیماری و اهداف تشخیصی انجام شود. پزشک متخصص قلب، پس از ارزیابی دقیق، بهترین گزینه را تعیین می‌کند.
نکته مهم: برای دستیابی به نتایج دقیق‌تر، همکاری کامل بیمار در استفاده صحیح از دستگاه، اهمیت بالایی دارد.
هولتر قلبی ابزاری ارزشمند در تشخیص و پایش بسیاری از مشکلات قلبی است. شناخت انواع مختلف هولترها و کاربرد صحیح هر کدام، نقش اساسی در افزایش دقت تشخیص و بهبود کیفیت زندگی بیماران دارد. انتخاب نوع مناسب هولتر باید با مشورت پزشک متخصص انجام شود تا بهترین نتایج تشخیصی به دست آید.
