اکوکاردیوگرافی یا اکو، با استفاده از امواج صوتی، تصاویری دقیق از قلب ارائه میدهد و در تشخیص بیماریهای قلبی مانند نارسایی قلبی، مشکلات دریچهای و نقصهای مادرزادی موثر است.
قبل از شروع پروسه اکوکاردیوگرافی، بسته به نوع آن، برخی آمادگیهای خاص مورد نیاز است. در حین انجام این آزمایش، بیمار روی تخت دراز کشیده و پزشک با استفاده از پروب دستگاه، تصاویر لازم را تهیه میکند؛ همچنین، این روش غیر تهاجمی بوده و خطری ندارد.(منبع: کلینیک آریتمی توانیر)
اکوکاردیوگرافی برای بررسی بسیاری از مشکلات قلبی از جمله نارسایی قلبی، بیماری دریچهای، بزرگ شدن حفرههای قلبی، و اختلالات مادرزادی قلب به کار میرود. دقت بالای این روش در تصویربرداری، آن را به ابزاری کلیدی در تشخیص بیماریهای قلبی تبدیل کرده است. همچنین در صورت نیاز به جراحی یا بررسی پاسخ بیمار به درمان، اکوکاردیوگرافی میتواند اطلاعات بسیار ارزشمندی ارائه دهد.
هر نوع از اکوکاردیوگرافی برای هدفی خاص استفاده میشود. پزشک بر اساس شرایط بیمار و اطلاعات مورد نیاز، یکی از انواع زیر را انتخاب میکند:
🔹 رایجترین نوع اکو است که با قرار دادن پروب روی قفسه سینه انجام میشود.
🔹 بدون درد و غیرتهاجمی است.
🔹 در عرض ۳۰ تا ۶۰ دقیقه تکمیل میشود.
🔹 برای مشاهده بهتر دریچهها و ساختارهای خلفی قلب.
🔹 نیازمند وارد کردن پروب به مری است.
🔹 معمولاً با آرامبخش انجام میشود و دقت بسیار بالایی دارد.
🔹 برای بررسی عملکرد قلب در هنگام فعالیت یا استرس.
🔹 ممکن است با استفاده از ورزش یا دارو انجام شود.
🔹 برای تشخیص بیماری عروق کرونر بسیار مؤثر است.
🔹 جهت بررسی وضعیت قلب جنین در دوران بارداری.
🔹 در زنان باردار با سابقه بیماری قلبی یا یافتههای غیرعادی در سونوگرافیهای معمول توصیه میشود.
آمادگی برای اکوکاردیوگرافی بسته به نوع آن متفاوت است. در ادامه، به نکاتی که پیش از انجام هر نوع از اکو باید رعایت شوند اشاره میکنیم:
✅ نیازی به ناشتایی یا آمادگی خاصی نیست.
✅ لباس راحت بپوشید؛ معمولاً لازم است بالاتنه لباس را دربیاورید.
✅ زیورآلات را قبل از ورود به اتاق اکو خارج کنید.
🔸 حداقل ۶ ساعت پیش از انجام تست، باید ناشتا باشید.
🔸 مصرف داروها را طبق نظر پزشک ادامه دهید مگر اینکه خلاف آن گفته شده باشد.
🔸 حتماً با فردی همراه مراجعه کنید، چون پس از دریافت آرامبخش ممکن است برای رانندگی یا بازگشت به منزل به کمک نیاز داشته باشید.
🔹 از چند ساعت قبل از تست سیگار نکشید و کافئین مصرف نکنید.
🔹 کفش مناسب ورزش و لباس راحت بپوشید.
🔹 اگر دارویی مصرف میکنید، با پزشک درباره توقف موقت آن مشورت کنید.
صرفنظر از نوع اکو، مراحل کلی به صورت زیر هستند:
🩺 ابتدا اطلاعات پایهای مانند فشار خون، نبض و شرح حال بیمار گرفته میشود. در صورت نیاز، یک رضایتنامه کتبی برای تستهای تهاجمیتر (مانند TEE) امضا میشود.
🔹 در اکو ترانس توراسیک، پروب دستگاه پس از اعمال ژل مخصوص روی قفسه سینه قرار میگیرد.
🔹 در TEE، ابتدا آرامبخش داده شده و سپس پروب باریک از دهان وارد مری میشود.
🔹 در اکو استرس، ابتدا تصاویر پایه گرفته شده و سپس بیمار ورزش کرده یا دارو دریافت میکند.
👨⚕️ تکنسین یا متخصص قلب، با جابهجا کردن پروب و تنظیم دستگاه، تصاویر مختلفی از قلب را ثبت میکند. در این مرحله، گاهی نیاز به حبس نفس یا تغییر وضعیت بدن خواهد بود.
تصاویر گرفتهشده توسط متخصص قلب تفسیر میشوند. معمولاً گزارش نهایی طی یک تا چند روز آماده شده و به بیمار ارائه میشود.
اکو قلب معمولاً در شرایط مختلفی تجویز میشود. اگر بیمار علائمی مانند تنگی نفس، درد قفسه سینه، یا ضربان نامنظم قلب داشته باشد، پزشک ممکن است انجام اکو قلب را توصیه کند، تا علت این علائم را شناسایی کند. همچنین، اکو قلب برای ارزیابی وضعیت بیماران مبتلا به بیماریهای قلبی شناخته شده، مانند نارسایی قلبی یا بیماری دریچهای ضروری است. (منبع: کلینیک آریتمی توانیر)
اکوکاردیوگرافی یک ابزار دقیق، غیرتهاجمی و مطمئن برای بررسی سلامت قلب است. آمادگی مناسب و شناخت روند انجام آن به کاهش اضطراب بیمار و افزایش دقت نتایج کمک میکند. اگر پزشک برای شما اکوکاردیوگرافی تجویز کرده، با آرامش خاطر آن را انجام دهید و حتماً از پزشک خود درباره نوع اکو و شرایط خاصتان سؤال بپرسید.
